Atlantic Council ve savaş oyunları

Av. Nihan GÜNELİ*
Alper GÖKALP**

Geçtiğimiz hafta Washington Post gazetesinde yayınlanan bir habere göre Washington’un en önemli araştırma ve politika üretme merkezlerinden biri olarak bilinen Atlantic Council, Call of Duty oyununun yaratıcısı Dave Anthony’yi ekibine kattığını duyurdu. “Geleceğin Savaş Yöntemleri” adı verilen proje ile Atlantic Council ve Dave Anthony, Amerika Birleşik Devletleri’nin önümüzdeki yıllarda karşılaşabileceği savaş tehditlerini öngörmeye çalışacak. 

Atlantic Council, 1961 yılında, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Kuzey Amerika ve Avrupa arasındaki ilişkileri güçlendirmek için kurulmuş, uluslararası ilişkiler alanında tarafsızca fikir üreten, herhangi bir politik duruşu olmayan bir organizasyon. Dave Anthony ise, dünya çapında sayısız video oyuncusunun favorisi olan Call of Duty serisinin yaratıcısı. Atlantic Council ile Dave Anthony’yi biraraya getiren konu ise gelecekte yaşanabilecek savaş senaryoları üzerinde çalışmak. 

2000’lerin başından beri her geçen gün popülerliğini artırarak gelişen stretejik savaş oyunlarında kullanılan silahlar, kamuflaj ve benzeri ekipman ve araçlar, bu oyunların günümüzdeki hayli gerçekçi animasyonlarla kurulmuş yapısıyla, gelecekte üretilecek ve kullanılacak savaş teknolojilerine ilham veriyor. Her ne kadar bu oyunlarda sunulan savaş simulasyonları gerçek olmasa da, oyunlarda kullanılan materyallerin yakın gelecekte savaşlarda kullanılacak teknolojilerin önünü açtığı bir gerçek. İşte bu yüzden, Washington’un savaşın geleceğini öngörebilmek için bunu en iyi başaran sanatçılardan biri olan Dave Anthony ile çalışmak istemesi şaşırtıcı bir durum değil. Amerika Birleşik Devletleri, gelecekteki uyuşmazlıkları ve savaş hallerini öngörebilmek istiyor ve uyuşmazlık hali ve savaş durumunda olabilecekleri en iyi öngörebilecek olan insanlardan biri, sanal dünyada da olsa o savaş halini yaratan ve olabilecek bütün açılarını değerlendirerek bir algoritmaya oturtan bir sanatçı olabilirdi. Bu kapsamda Dave Anthony, Atlantic Council bünyesinde uluslararası güvenlik alanında çalışan ve savaş durumunun geleceğini kitap, film ve video oyunlarını inceleyerek araştıran Brent Scowcroft Center tarafından yürütülen “Geleceğin Savaş Yöntemleri” projesinde yer alacak ve uluslarası güvenliği bozabilecek gelecek senaryoları üzerinde çalışacak.

BU İŞBİRLİĞİ BİR İLK DEĞİL

Aslında bu işbirliği bir ilk değil. Daha önce video oyunlarının askerlerin zihinsel olarak iyileşmelerinde kullanılması söz konusu olmuştu. Hatta Irak’taki Amerikan askerlerine rahatlamaları, savaşın stresinden uzaklaşmaları ve kafalarını dağıtmaları için Call of Duty oyunu dağıtılmış ve görevleri süresince kendi aralarında turnuvalar düzenlemelerine izin verilmişti. Ancak bu noktadaki tek amaç kuşkusuz görevdeki askerleri rahatlatmak değildi. Her ne kadar şiddete eğilimi, bağımlılığı ve depresyon riskini artırmakla suçlanıyor olsalar da, video oyunlarının aynı zamanda zihinsel gelişimi sağladığı, motivasyonu ve kavramsal yetenekleri artırdığı bilinen bir gerçek. Bunun yanında, özellikle Call of Duty gibi FPS (first person shooter - Türkçe’ye ‘birinci şahıs nişancı’ olarak geçmiş olsa da yaygın olarak kullanılmıyor.) oyunların askerlerin eğitiminde kullanıldığı da biliniyor. Örneğin DARWARS gibi programlar veya UrbanSim ya da Tactical Iraqi gibi oyunlar, Virtual Battlespace 2 gibi savaş simülasyonları uzun yıllardır askerleri cephe hatlarında karşılaşılabilecek olası senaryolara karşı eğitmek amacıyla kullanılıyor. Bir başka oyun America’s Army ise Amerikan gençleri arasında askere katılmayı sağlama, gönüllendirme ve propaganda aracı olarak kullanılıyor. Dolayısıyla, video oyunlarının yalnızca kullanıcıları eğlendirmek amacıyla oluşturulduğunu söylemek de mümkün değil. 

Uzaktan kullanılan insansız hava araçları, roketler ve benzeri silahlar düşünüldüğünde ve küçük kırmızı düğmelerin tetiklerin yerini aldığı, savaşın kendisinin adeta bir simülasyon olduğu günümüzde, savaşın öngörülebilir olması için çalışan organizasyonların, bu öngörüleri yapabilen video oyunu yapımcılarından yardım alması çok da yadırganmamalı. Ancak bu işbirliğinin esas amacının Atlantic Council gibi bir kurumun genç kitle üzerinde farkındalık yaratmak için oluşturulmuş bir halkla ilişkiler ve pazarlama stratejisi olma ihtimali de kafalarda soru işareti oluşturuyor. Video oyunlarının hitap ettiği kitlenin reklam sektörü tarafından en çok hedeflenen gençler ve genç erişkinler, başka bir deyişle ‘geleceğin kitlesi’ olduğu düşünüldüğünde, bu işbirliği ile uluslararası güvenlik stratejisine ilişkin projelerin görünürlüğü artacak ve bu sayede Atlantic Council’in gençler arasında bilinirliğinin de artması sağlanacağı da düşünülmeli. Atlantic Council’in 2010 yılından beri Türkiye’de düzenlediği Enerji ve Ekonomi Zirvesi ile ulaşamadığı anaakım medya görünürlüğünün bu sayede sağlanmış olması da bunun bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Neden her ne olursa olsun, gelecekte de böyle işbirliklerinin artarak devam edeceğini öngörmek yanlış olmayacaktır.

* Bilişim hukuku uzmanı, avukat
** Oyun sektörü uzmanı