Çiftçi: Zirai don arpada üretim kaybına neden olacak

CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, arpa üreticilerinin sorunlarını dinlemek üzere çiftçilerle bir araya geldi.

Nisan ayında 65 ilde bahçe bitkilerine büyük zarar veren don olayının tarla bitkileri üzerinde de rekolte kaybına yol açacağını söyleyen Gürer, bakanlığın bahçe bitkileri için hasar tespiti yapmasına karşın tarla bitkilerinde yeterli desteğin verilmemesini eksiklik olarak nitelendirdi. "Don, İç Anadolu'da Niğde, Aksaray ve Konya'da arpayı da etkiledi ve ürüne önemli ölçüde zarar verdi. Erken ekilen pancar ve lahana gibi ürünler de dondan zarar gördü" dedi.

"Zararımızı yeni tespit ettik"

Konya'da Çiftçi Muammer Üstündağ ise dondan kaynaklanan zararları şu sözlerle dile getirdi:

"Donun tarlada ürüne zararını ilk aşamada fark etmedik. Ürün gelişince zararı gördük. Tespitte yaptırmadığımız için zararımızı yeni tespit edebildik. Nisan ayındaki zamansız don nedeniyle arpalarımız bazı bölgelerde sarardı ve erken başaklanmaya başladı. Normalde bu arpanın göbeğimize hatta kasıklarımıza kadar gelmesi lazımdı. Ancak don nedeniyle bu sene hasar ve verim kaybı var" dedi.

Üstündağ, "Geçen sene ürünümüzü TMO'ya 7 liradan sattık ve Toprak Mahsulleri Ofisi 45 gün sonra parasını verdi. TMO, hayvancılık yapan köylülere destek olarak 9,5 liradan satış yapıyor ancak piyasa fiyatı 11,5 lira civarında. Tahıl olgunlaştığında devletin 11,5 lira olan arpayı 7 ya da 8 liraya düşüreceğinden endişeliyiz. Her sene bu şekilde oluyor" dedi.

Gürer, TMO'nun alım fiyatlarını eleştirerek, "Geçen yıl arpa 2024 için alım fiyatı bir önceki yıla göre sadece yüzde 3 artırıldı. Ancak bu oran enflasyon karşısında üreticiyi korumadı" dedi ve iktidarın arpa ithalatını da eleştirdi.

TARSİM'in don tespiti yapmamasına tepki

TARSİM'in (Tarım Sigortaları Havuzu) don olayını tespit etmemesi de çiftçilerin tepkisine neden oldu.

Çiftçi Üstündağ, "TARSİM, arpa için don tespiti yapmadı ama bahçe bitkileri için tespit yapılmış. Çiftçi kayıt sistemi (ÇKS) kaydım ve TARSİM poliçem var ancak donla ilgili bir işlem yapılmadı. Mesela dolu yağsaydı tespit yapılırdı. Donun bu kadar etkili olduğunu başta anlayamadık. 10-15 gün sonra bu durum ortaya çıktı" diyerek tarım sigortasının kapsamındaki eksikliklere dikkat çekti.

Gürer de "Donun etkisi, ağustos ayında bahçe bitkilerinde fiyat artışı olarak marketlerde daha belirgin hale gelecek. Ancak bu zararın boyutunu önceden tahmin edemediğimiz için sınırlı bir öngörüye sahiptik. Şimdi ortaya çıkan tablo, arpanın bazı bölgelerinde ciddi rekolte kayıplarına yol açacak gibi görünüyor" dedi.

Girdi maliyetleri çiftçiyi zorluyor

Çiftçi Üstündağ, artan girdi maliyetlerine dikkat çekerek şunları söyledi: "Şu anda Konya Borsasında fiyat 11 bin 500 lira civarında. Geçen sene 7 bin liraya sattık. Ancak harman zamanı geldiğinde devletin 8 ya da 9 lira vereceğinden endişeliyiz. 10 lira bile verilse maliyetlerimizi kurtarmaz. Mazot, işçilik ve gübre maliyetleri sürekli artıyor. Ancak devlet fiyatları yüzde 3 ya da yüzde 10 artırıyor. Umarız bu yıl iktidar daha iyi bir fiyat verir."

Gürer ise "Girdi maliyetleri sürekli artıyor. Üreticinin sorunları var ama üretmek de istiyor. Ancak Türkiye arpada kendi kendine yeterli bir noktada değil. Yanlış tarım politikaları her alanda olumsuz yansıyor. Buğdayı ve arpayı ithal etmeyecek kadar çiftçimiz üretebilir. Sorun, ithalatçı anlayışı benimseyen bir iktidarın tarım politikaları. Donla ilgili tablo, zaman geçtikçe daha belirgin hale geliyor ve arpanın farklı bölgelerinde verim ve rekolte kaybına yol açıyor" dedi. (Ekonomi Servisi)