20 Mayıs 2024 13:00

Motokurye ölümleri Meclis gündeminde: İş cinayeti kapsamına alınması için çalışmanız var mı?

Emek Partisi Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca, motokuryelerin çalışma koşullarına ve yaşanan iş cinayetlerine ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına soru önergesi verdi.

Fotoğraf: EMEP

Paylaş

Balıkesir Üniversitesi Turizm Rehberliği Bölümü öğrencisi 20 yaşındaki Ata Emre Akman, 11 Mayıs gecesi motokurye olarak çalıştığı esnada bıçaklanarak öldürülmesiyle motokuryelerin sorunları yeniden gündeme gelmişti.

Emek Partisi (EMEP) Milletvekili Sevda Karaca bu cinayetin, Gazi Üniversitesi Tarih bölümünde ve İstanbul Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği bölümünde öğrenciyken motokureylik yapan ve 2022 senesinde benzer şekilde öldürülen 28 yaşındaki Samet Özgül’ü akla getirdiğini ifade etti.

Kurye Hakları Derneği’nin 5 Ocak 2024’te yayınladığı “2023 Moto Kurye Ölümleri Raporu”nu hatırlatan Karaca 2022 yılında 58, 2023 yılında ise 3’ü çocuk 5’i mülteci olmak üzere en az 68 motokuryenin hayatını kaybettiğini hatırlatarak raporda dikkat çeken hususlardan birinin motokuryelerin çoğunluğunun 18-28 yaş aralığındaki üniversite öğrenimi yaşında olan gençlerden oluşması olduğunun kaydetti.

ÖNLEM YOK, HIZ PİRİMİ VAR

Motokuryelerin ölüm ve yaralanmalarına sebep olan temel unsurun çalışma koşulları olduğuna dikkat çeken Karaca “Raporda; hizmetin üretildiği aracın güvenlik açısından risk arz eden, korumasız olduğu ve bu aracın kullanımında güvenlik açısından özel ekipmanların kullanımına ihtiyaç olduğu ifade edilmektedir. Yapılan işin uzun süreli ve aralıksız olarak sürdürmeye uygun bir iş olmadığı ve mevsim şartlarından da doğrudan etkilendiği; buna karşın ‘çok tehlikeli iş kolu’ sınıflandırmasında yer almadığı belirtilmektedir. Yasal mevzuat gereği işçi sağlığı ve güvenliği kurallarının iş yerlerinde oluşturulmasının olanaksız olduğunu belirtilen raporda; önlem bir yana ‘hız temelli prim, paket başı ödeme, performans’ gibi uygulamalar ve molaların kullandırılmaması nedeniyle kaza ve ölüm riskinin arttığı öne çıkarılmaktadır. Motokuryeler; insanca çalışma koşullarında, güvenceli, işçi sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin uygulanmasını, emeklerinin karşılığı olan ücreti ve sorunlarına hem yasal mevzuatta hem de uygulamada gerçek çözümler istemektedirler.” ifadelerini kullandı.

EMEP Milletvekili Sevda Karaca, Bakan Işıkhan’dan şu sorulara yanıt istedi:

Türkiye çapında toplamda kaç moto kurye çalışmaktadır? Bunların şehir, yaş ve cinsiyet dağılımı nasıldır? Kaç moto kurye üniversite öğrencisidir? Kayıt dışı çalıştırılan moto kurye sayısı kaçtır?
2020-2024 yılları arasında iş cinayetinde ölen ve iş kazasına yaralanan, tacize ve saldırıya maruz kalan moto kurye sayısı kaçtır ve yıllara göre dağılımı nedir? Bunlardan kaçı mülteci, kaçı çocuk, kaçı üniversite öğrencisidir?
Moto kurye olarak çalışırken iş cinayetinde hayatını kaybeden kişilerin ölümleri, iş kazası kapsamına girmekte midir? Değilse iş kazası kapsamına alınmasına ilişkin Bakanlık olarak bir çalışmanız var mıdır?
Moto kuryelerin meslek hastalıkları ne şekilde belirlenmektedir? 2020-2024 yılları arasında meslek hastalığı kaydı yapılan moto kurye sayısı kaçtır? (İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)