Irak işgalinin 20. yıl dönümü: ABD’de başkana verilen savaş yetkisi kaldırılacak mı?
ABD Başkanına Irak’ı işgal imkanı veren “Askeri Güç Kullanma Yetki (AUMF)" yasasını geri alan tasarı ABD Senatosu'nda oylanacak.
Fotoğraf: Pixabay
ABD’nin asılsız kitle imha silahı iddialarıyla başlattığı Irak’ı işgalinin üzerinden geçen 20 yılda ülkede etnik ve mezhepsel gerilimlerin yanı sıra terör faaliyetleri artarken, işgale yol açan yetki yasası kaldırılmak üzere Kongrede görüşülüyor.
Biden yönetimi de Obama ve Trump yönetimleri gibi 2002’de Bush’a Irak’ı işgal imkanı veren “Askeri Güç Kullanma Yetki (AUMF)" yasasını Irak ve Suriye’deki askeri faaliyetlerine yasal dayanak olarak kullanılıyor.
AA’nın haberine göre 16 Mart 2023’te ilgili yasanın ABD başkanına verdiği yetkiyi geri alan bir tasarı Senato Genel Kuruluna getirildi. Tasarı ön oylamada 27’ye karşı 68 oyla kabul edildi ve tasarının Senatoda bu hafta nihai oylaması yapılacak.
Senato Dış İlişkiler Komitesi, son üç yılda iki kez yetkinin feshedilmesi için oy kullandı. Yetkinin yürürlükten kaldırılması için Temsilciler Meclisi ve Başkan Joe Biden’ın da onayından geçmesi gerekiyor.
20 YIL ÖNCE BUGÜN: KİTLE İMHA SİLAHI YALANI
ABD, 20 Mart 2003’te Irak’ı işgal etti ve Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesine kadar gidecek süreci başlattı.
ABD ile İngiltere’nin başını çektiği ve “Irak Özgürlük Operasyonu” olarak adlandırılan işgal sürecinde en tartışmalı konu, ABD yönetiminin, işgale gerekçe olarak Saddam Hüseyin’in kitle imha silahları geliştirdiği ve bunu terör örgütleriyle paylaşabileceğini ileri sürmesiydi.
Dönemin ABD Başkanı George W. Bush, 2002’de Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda yaptığı konuşmada, Irak’ın kitle imha silahlarına sahip olduğunu ve bu silahları terörist gruplara vermekle tehdit ettiğini öne sürdü.
ABD Senatosu İstihbarat Komitesi, bir yıl sonra 2004’te Irak’ta kitle imha silahları iddialarının yanlış olduğunu kabul etti. Ancak bu açıklama kamuoyunda yeterince yankı bulmadı ve ABD’nin Irak’a müdahale etmesine yol açan gerekçelerden biri olarak kalmaya devam etti.
Irak’ta kurulan bir komisyon, 2005’te Irak’ın kitle imha silahları olmadığı sonucuna vardı.
Dünyayı bu asılsız bilgiyle yanıltan Bush ise ancak 2011’de kitle imha silahları iddialarının doğru olmadığını kabul etti.
YÜZ BİNLERCE IRAKLI ÖLDÜRÜLDÜ
Brown Üniversitesinin BM için yaptığı çalışmada, işgalde sivil kayıplarının 275 bin ila 306 bin civarında olduğu ifade ediliyor ancak resmi olmayan rakamlara göre savaşta hayatını kaybeden sivil sayısının 500 bine yakın olduğu tahmin ediliyor.
ABD’nin savaşta 4 bin 431 askeri öldü, 31 bin 994 askeri yaralandı. Amerikan ordusunun 8 yıllık aktif savaşının hazineye maliyetinin 1,5 trilyon dolardan fazla olduğu belirtiliyor.
ABD’de 2008 seçimlerini kazanan eski Başkan Barack Obama’nın seçim vaatlerinden biri Irak savaşını bitirip Amerikan askerlerini ülkeden çekmekti. Obama bu vaadini 2011’de gerçekleştirdi ve Irak’taki askerlerinin büyük bir çoğunluğunu çekti ancak 2014’te IŞİD’in yükselişi gerekçesiyle Obama tekrar bu ülkeye asker gönderdi.
IŞİD, 2017’den itibaren Irak ve Suriye’de büyük ölçüde yenilgiye uğratıldı ancak halen Irak’ta resmi rakamlara göre 2 bin 500 ABD askeri bulunuyor. (DIŞ HABERLER)
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
