Bayrama uzak, ekmeğe muhtaç
Pandemide yurttaşını en az destekleyen ülkeler arasında bulunan Türkiye’de yurttaşlar ekmeği bile borçla alır hale geldi. Türkiye’de yoksulluk derinleşiyor, bayram daha da uzaklaşıyor.
Volkan PEKAL
Adana
Sosyal korumanın olmadığı salgın sürecinde gelirsiz milyonlarca emekçi, pandeminin yükünü en ağır şekilde ödemeye devam ediyor. Adana’nın Seyhan ilçesine bağlı Gülbahçesi Mahallesi; restoran, lokanta, kafe, tekstil, ayakkabı, tarım gibi iş kollarında kayıt dışı çalışan emekçilerin yoğun olduğu bir mahalle. Bayram arifesinde mahallede alışveriş telaşı var. Ancak poşetler yarım, ihtiyaçlar alınamıyor. Bayram alışverişi sırasında konuştuğumuz Songül isimli vatandaş, çocuklarının birine sadece pantolon alabildiğini, ayakkabı alamadıklarını belirterek “Çocuklara bir şeyler almak için 1100 lira yardımı bekliyorduk ama o da olmadı” dedi.
ÇOCUĞA GEÇİM DERDİNİ DÜŞÜNDÜRTEN DÜZEN
Songül’ün eşi kıraathanede çalışıyor. Ancak kısıtlamalar nedeniyle eşi düzenli olarak çalışamamış. Bayram alışverişini sorduğumuz Songül, “Çocuklara ayakkabı alacağız, 60-70 lira. Pantolon yine öyle. Şeker desen 25 lira. Para desen yok. Devlet 1100 lira yardım yapacaktı. Onu da daha alamadık. Bu bayramda da gelmediyse ne zaman gelecek, onu da bilmiyorum. Bu saatten sonra verse de gereği yok. İhtiyaçlarımızı alamadık. Çocuğa bir pantolon aldım. Ayakkabı yok. Evdekilerle idare edeceğiz. Devletin kiracılara yardım etmesini istiyoruz. İş konusunda yardım etmesini istiyoruz. Kiramı borç alarak ödedim. Nasıl olacak bilmiyorum. Yediğimizden, içtiğimizden kısıyoruz. Ondan, bundan borç alıyoruz. Verilen fitrelerden ihtiyacımızı gördük” dedi. O sırada söze giren Songül’ün oğlu da bayram sevinci yerine geçim derdini dile getirdi. Çocuk, “Biraz bizi de düşünmeleri lazım. Pantolon aldı o da çok zor. Evdeki ile idare ediyoruz” dedi. Songül de, “Aslında çocukların ihtiyacı için 1000 lirayı bekliyorduk ama o da olmadı” dedi.
EVDE 3 KİŞİ İŞSİZ, GEÇİM KAYNAĞI ENGELLİ MAAŞI
Geçinmenin çok zor hale geldiğini anlatan Ayşe isimli kadın evdeki 3 kişinin işsiz olduğunu anlattı. Ayşe, “Pandemiden dolayı çocuklarımız evde, çalışmıyor. Biri tekstilde çalışıyor, kimi paketçiydi, restoranda çalışan vardı. Babaları zaten engelli, çalışamıyor. Bir engelli maaşı var onunla geçiniyoruz. Bu yıl elimize bir destek geçmedi. Seyhan Belediyesinden bir paket elimize geçti, o kadar” dedi.
EKMEK BİLE BORÇLA
Ahmet Aslan, garson olarak çalışırken çalıştığı lokanta uzun süre kapalı kaldığı için işten çıkarılmış. 6 aydır çalışmadığını anlatan Aslan, “Kıyafetimizi jilet gibi giymişiz ama gel gelelim cebimizde 1 liramız yok. Geçinemiyoruz. Fırıncıya bile borcumuz oldu. Ekmeği bile borçla almak zorunda kaldık” dedi. Devletten destek görmediklerini ifade eden Aslan, “Ekonomiye gelince ‘ekonomi iyi’ diyorlar. Bir mahalleye gelsinler bakalım ekonomi iyi mi? Ekonomi zenginlere iyi. Fakir ekmeğe muhtaç. Ekmek gelirse yeriz. Bir tanesi fitre verir ya da ekmek verir. Zenginler bal kaymakla beslenirken biz kuru ekmeğe talibiz” dedi. Fırıncılık yapan Hasan Öztürk, mahalledeki işsizliğin ekmek satışını da düşürdüğünü anlattı. Kapanmanın da bunda etkili olduğunu söyleyen Öztürk, “Bakkallara ekmek veriyorum ama geri iade oluyor. İnsanlarda para yok. Virüsten önce burada 5 bin-6 bin ekmek çıkarıyordum şu an burada 1200’e düştü. Hepsi zarar” dedi.
ESNAF: ESKİ ALIŞVERİŞ YOK
Mahallede market işleten Fatih Malgir isimli vatandaş, pandemiden dolayı bayağı etkilendik. Kredilerimizi zor şartlarda ödüyoruz. Kartlarımıza takla attırıyoruz” dedi. Mahallede açılan market zincirlerinin küçük esnafı olumsuz etkilediğini anlatan Malgir, “İnsanların cebinde para yok. Kredi kartları ceplerinde gidip orada alışveriş yapıyorlar. Pandemiden dolayı küçük esnaf olarak ağlıyoruz. Marketçi olarak zor şartlar altında çalışıyoruz” dedi. İşsizliğin artmasının kendi işlerini de etkilediğini anlatan Malgir, “Zor durumdalar. Eski alışverişimiz yok. Onlar da haklı. İşsizlik çok yükseldi. Şeker satışı da geçen seneye göre düştü” dedi.
"ÇOCUĞUMA EKMEK GÖTÜREMİYORSAM SANA NASIL DESTEK VEREYİM?”
Pazarda esnaflık yapan daha önce AKP’yi desteklediğini söyleyen bir vatandaş, geçinebilmek için mecburen tezgah açtığını belirterek, “3 bin 500 lira ceza kestiler. Biz de 5 liraya aldığımız domatesi, 3 liraya; eziklerini 1.5 liraya satıyoruz. Böyle nasıl ekmek yiyeceğiz? Esnafı rezil ediyorlar. 1000 lira veriyor 3 bin ceza kesiyor geri alıyor. Halk sana nasıl destek versin? Domatesimi satamıyorsam, elimde kalıyorsa, çocuğuma ekmek götüremiyorsam sana nasıl destek vereyim?” dedi.
"HER ŞEY DÖRT DÖRTLÜK OLMAZ"
Gıda ürünleri satan Eshap Altun, bu süreçte zorlandıklarını ama virüsü yenmek için buna katlanmak zorunda olduklarını düşünüyor. “Umarım turist gelir, ekonomimiz daha güzel yerlerde olur. Biraz daha şükretmesini biliriz” diyen Altun, patronların vergi borcu silinirken halktan fedakarlık beklenmesini sorduğumuzda “Bu şekildeyse yanlış derim. Her şey de dört dörtlük olacak diye bir şey yok” dedi. İşsizlik olmadığını da düşünen Altun, insanların eşofmanları ile evlerinde oturup çalışmadığını savundu.
Boya ve dekorasyon işinde çalışan Emin Ertaş isimli vatandaş ise, yaşanan ekonomik zorluklar karşısında ne iş olsa yaptıklarını ancak kendi mesleğini yapamadığını anlattı. 20 senelik meslek hayatı boyunca her sene boş olduğu günler olduğunu ancak bu seneki kadar etkilenmediğini anlatan Ertaş, “Boş geçen zamanlarda bahçeye, tarlaya gidiyoruz, simit satıyoruz. Ne iş olsa gidiyoruz. Kapanma zenginler için iyi bir şey ama bizim için karanlık günler” dedi.
EĞİTİM YOK
İkinci sınıfa giden kızının ‘Ne zaman okula gideceğiz? Ne zaman öğretmenimi göreceğim?’ diye sorduğunu anlatan Ertaş, şunları söyledi, “Uzaktan eğitim mi kaldı? Durum yok, tablet alamıyoruz. Bizim mahallede herkes gariban. Kimsenin evinde internet yok, para yok, pul yok. Elektrik, su parası birikmiş. Ödeyemiyorum. Bizim gibi garibanlara bir el atmaları lazım. İş olsun, destek olsun...”
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
