18 Mayıs 2020 08:30

Dersim'deki Halvori gözelerinin turizme açılması Meclis gündemine taşındı

Dersim Katliamı nedeniyle tarihsel öneme sahip olan Halvori gözelerini turizme açma çalışmaları Meclis'e taşındı.

Fotoğraf: DHA

Paylaş

Dersim’de Milli Park içinde koruma altında olan Halvori gözelerinin turizme açılması için çalışma başlatıldı. HDP Dersim Milletvekili Alican Önlü, doğaya ve kültürel mirasa verilecek zarara ilişkin Meclis araştırması istedi. Önlü, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'a “Dersim halkı için tarihsel, inançsal ve kültürel öneme sahip bir alanı turizme açmakla ne amaçlanmaktadır? diye sordu. 

HALKIN TARİHSEL HAFIZASI

Halvori gözelerinin Dersim Katliamı’ndan dolayı tarihsel bir öneme sahip olduğunu belirten Önlü, “Halvori gözeleri 37-38 soykırımında Seyit Rıza önderliğinde, Dersim aşiret reislerinin toplanıp ortak hareket etme kararı aldıkları yerdir. Sınırları içerisinde üç tane ziyaret bulunan mekan aynı zamanda 37-38’de Dersim halkının kadın, yaşlı, çocuk demeden kurşuna dizildiği ve katledildiği yerdir. Yine 37-38 soykırımında Dersimin onurlu kadınlarının, tecavüze uğramamak için uçurumlardan kendilerini attıkları yerdir. Dersim halkının tarihsel hafızasıdır Halvori” diye konuştu. 

TURİZME AÇILACAK İDDİASI

Son zamanlarda Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Bölge Müdürlüğü tarafından Halvori Gözeleri’nin turizme açılacağı ve bungalov ev tipi otel işletmeciliği için resmî süreç başlatıldığına yönelik ciddi iddiaların ortaya atıldığını dile getiren Önlü, “Dersim doğası uzun zamandır ‘güvenlik’ amaçlı yapılan ve yapılması planlanan baraj ve HES projeleriyle, orman yangınlarıyla, maden ve taş ocaklarıyla, özel güvelik bölgeleriyle büyük bir saldırı altındadır. Son yıllarda da özel olarak görevlendirilmiş Vali tarafından turizm ve huzur şehri aldatmacası altında bir asimilasyon ve kimliksizleştirme politikaları uygulanmaktadır. Ana Fatma köprüsüne kendi adını veren, kendisine bağlı gri dedelerce xızır olarak anılan bu Vali, Dersim dağlarına ‘Ne Mutlu Türküm Diyene’ yazdırarak 90’ların inkar ve asimilasyon politikalarının günümüzdeki uygulayıcısı konumundadır. Son olarak turizm adı altında bu projeyle Dersim halkının tarihsel hafızası silinmek istenmekte doğayla bütünleşmiş inançsal ve kültürel mirası yok edilmek istenmektedir. Bu projenin de Vali ve AKP’nin ortak projesi olduğu çok açıktır. Nerede Dersim halkına ait bir değer varsa onu yok etmek için bu kişiler çalışmaktadır. Şimdi de bu grup gözünü Halvori gözelerine dikmiştir” dedi.  

GÖZELER MUTLAK KORUMA ALTINDA

Milli Park içinde bulunan Halvori Gözlerinin “Mutlak Koruma Zonu”nun bulunduğunu belirten Önlü, “Türkiye’nin en zengin biyolojik çeşitlilik alanlarından birini oluşturan Munzur Vadisi Milli Park alanında 1600 bitki türü tespit edilerek kayıt altına alınmış olup, bu bitkilerden 293 çeşidi Türkiye’ye ve 55 bitki türünün ise Munzur dağlarına özgü olduğu kayıtlara geçmiştir. Munzur Vadisi Milli Parkı aynı zamanda Türkiye’nin en önemli yaban hayatı sahasını oluşturduğu gibi Avrupa Yaban Hayatı ve Yaşamlarını Koruma Sözleşmesine göre koruma altında olan pek çok türe de ev sahipliği yapmaktadır. (Kurt, tilki, ayı, kınalı keklik gibi türlerin yanında dağ keçisi, çengel boynuzlu dağ keçisi, vaşak, su samuru, çil keklik, keklik, kaya kartalı, Kırmızı Benekli Munzur Alabalığı gibi). Milli Park statüsü ve doğal yaşamdan dolayı bu alanda insan kaynaklı hiçbir faaliyetin yapılmaması gerekmektedir. Munzur Vadisi ve Halvori gözelerine yapılacak herhangi bir tesis ya da otel doğal yaşama geri dönüşü olmayan zararlar verecektir” dedi. 

"MECLİS ARAŞTIRMA KOMİSYONU KURULMALI"

Önlü, Halvori gözeleriyle ilgili Meclise araştırma önergesi vererek şu ifadeleri kullandı: “Dersim halkının tarihsel hafızasını silmeye ve Milli Park statüsünde bulunan doğal yaşamı tehdit eden bu projenin yaratacağı yıkımı önlemek ve gereken önlemlerin alınması adına araştırmaların yapılması bu meclisin en asli görevi olmalıdır. Bu amaçla bir meclis araştırma komisyonunun bir an önce kurulması gerekmektedir.”

İDDİALAR DOĞRU MU?

Konuyla ilgili Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a soru önergesi veren Önlü, şu sorulara yanıt istedi: 

  • Munzur Vadisi Milli Park alanı içerisinde yer alan ve Dersim’in Kürt Alevi halkının inanç ve ziyaret yeri olan Halvori Gözelerinin turizme açılacağı iddiaları doğru mudur?
  • Dersim halkı için tarihsel, inançsal ve kültürel öneme sahip bir alanı turizme açmakla ne amaçlanmaktadır? 
  • Yapılması planlanan tesisle ilgili Dersim halkının rızası ve oluru alınmış mıdır? Bu konuda herhangi bir çalışma yapılmış mıdır?
  • Halvori Gözelerine yapılması planlanan tesis için ÇED raporu hazırlanmış mıdır? 
  • Planlanan tesis için sivil toplum örgütleri, meslek odaları ve yerel yönetimlerle görüşme yapılmış mıdır? 
  • 2872 sayılı Millî Parklar Kanunu ile Millî Parklar Yönetmeliğine göre Mutlak Koruma Zonu’nda bulunan Halvori gözelerine yapılması planlanan Bungalow tipi evler için gerekli yasal izinler kim tarafından ne zaman alınmıştır?
  • Birleşmiş Milletler Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi hükümlerine göre koruma altında bulunan alana yapılması planlanan tesisin doğal yaşama vereceği zararlar araştırılmış mıdır? Bu konuda hangi çalışmalar yapılmıştır? 
  • Avrupa Peyzaj Sözleşmesine göre de bölgenin doğal peyzajının korunması esastır. Bu amaçla bölgede yapılması planlanan tesisinin doğal peyzaja vereceği zararlara yönelik ne tür önlemler alınmaktadır?
  • Bölgede Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi bulunmadığından insan kaynaklı atıklar nereye atılacaktır? İnsan kaynaklı atıkların toprak ve suya karışmasına ilişkin hangi önlemler alınacaktır? 2872 sayılı Çevre kanununa aykırı yapılacak işlemlerin takipçisi olacak mısınız?
  • Dersim halkının kutsalı olan Ana Fatma’ya yapılan köprüye kendi ismini veren, gri dedelerce kendini Xızır’la eş tutan, Kürt Alevilerin yoğunlukta yaşadığı Dersim’in dağlarına ‘Ne Mutlu Türkün Diyene’ yazarak bunu sosyal medyada paylaşan, inkar ve asimilasyon politikalarının yürütücüsü konumundaki Vali, Dersim’e özel bir amaç için mi gönderilmiştir? (Dersim/EVRENSEL)
ÖNCEKİ HABER

AYM, 3 ayda 9 bin 224 başvuruyu sonuçlandırdı, en çok ihlal adil yargılanma hakkında

SONRAKİ HABER

Slavoj Zizek’s historical moment and his strange communism

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...