Avustralya’daki yangınlarda ölümler artıyor; başbakan tatilden yeni döndü

Avustralya’daki yangınlarda ölenlerin sayısı 23’e yükseldi. Başbakan Scott Morrison’ın ise geçtiğimiz günlerde tatile çıktığı ortaya çıktı.

GÜNCELLENDİ

Fotoğraf: AA

ANASAYFA

GÜNCEL

Paylaş

Zekeriya AYMAN
Melbourne

Normalde Ocak ayı ortasından Şubat ortasına kadar süren, ama bu yıl Eylül ayında, daha yaz gelmeden çok erken başlayan Avustralya orman yangını sezonu, Hollanda’dan daha büyük bir alanı (11.3 milyon hektar) şimdiden yok etti. 23 kişi öldü, sadece NSW eyaletinde ormanlık alanlardaki 1300 ev yandı. Yangın bölgelerine yüzlerce kilometre uzaktaki kentler duman altında, insanlar nefes alamıyor. Yaşlı bir kadın Canberra Havalanında nefes alamadığı için öldü. Dumanlar Yeni Zelanda’ya ulaştı. Sydneylilerin, dumandan günde 34 sigara içmiş kadar olumsuz etkilendiği hesaplandı.

Başta, yavaş hareket etmesiyle meşhur koalalar olmak üzere yarım milyar hayvanın alevlerde can verdiği bildiriliyor. NSW Eyalet Hükümeti, çiftlik hayvanı leşlerini gömmeye yardımcı olması için ordudan yardım istedi.

Over 8,000 koalas are feared dead in Australia after fires hit a major habitat, wiping out 30% of a koala colony.

Experts say the fires have probably killed millions of animals like kangaroos, wombats and wallabies. pic.twitter.com/83vBUbHoCB
— AJ+ (@ajplus) December 30, 2019

Yangın bölgelerinden gelen görüntüler, felaketin büyüklüğünü ortaya koyuyor.

İnsanlar arabalarıyla nehre dalarak alevlerin geçmesini bekliyor. Binlerce kişi geceyi plajda geçiriyor. Plajdaki kalabalığın arasında çevre çiftliklerden getirilen atlar, inekler de var.

Yerleşim birimlerinde elektrik, telefon kapsamı yok. Pek çok yerde giriş-çıkışın sağlandığı tek yol kapalı, insanların kaçacak yeri yok.

Alevlerin yüksekliği daha önce görülmemiş cinsten. Öyle yoğun ki, çevresinde kendi hava şartlarını oluşturuyor.

NSW’de ölen itfaiyecilerden biri, alevlerin yarattığı vakumdan içinde bulunduğu itfaiye kamyonu havaya yükselip ardından yere çakılmasıyla can verdi.

Victoria Eyaleti’nde cennet güzelliğindeki UNESCO Dünya Mirası Listesi’nda bulunan Mallacota’da sahile sıkışan 4 bin kişi, askeri çıkarma gemileri ile kurtarıldı. Ordunun, NSW Eyaleti güney sahillerindekileri kurtarılması için harekete geçmesi de bekleniyor. Üç bin yedek asker, mecburi hizmet için çağrıldı.

YANGIN SEZONUNUN HENÜZ BAŞI

Avustralya orman yangınlarına yabancı değil. Ama alevler, küresel ısınmanın etkisiyle hiç bir dönemde bu kadar güçlü olmadı ve hızlı yayılmadı. Yangınlar artık uzun sürüyor. Daha önce ateş yüzü görmemiş alanlar yanıyor.

Önceki yıllarda kuzey yarım küre ve güney yarım kürede yangın sezonları farklı zamanlarda olurdu. Büyük yangınlarda ABD, Kanada gibi ülkelerde yangın sezonu kapandığı için yüzlerce gönüllü itfaiyeci ve yangın söndürme uçağı Avustralya’ya gelirdi. Ya da tersi olur, Avustralyalı itfaiyeciler ABD’ye giderdi.

Bu yıl ilk kez iki yarım kürenin yangın sezonu örtüştü. Kuzey yarım kürede yangın sezonu uzadı, güneyde de erken başladı. Bu yılki Avustralya yangınlarında kuzeyden yardım geç geldi.

2007 yılında yalnız Avustralyalı bilim insanları değil, Intergovernmental Panel on Climate Change raporunda da ‘sıcak dalgaları ve yangınların daha çoğalacağı, sıklaşacağı, daha büyük ve yoğun yangınlar haline geleceği’ uyarısı yapıyordu.

Avustralya, bu uyarılara kömür ve doğal gaz üretimini artırarak yanıt verdi. Şu anda Avustralya, Rusya ve Suudi Arabistan’ın ardından üçüncü büyük fosil yakıt ihracatçısı. Queensland’da açılması söz konusu olan Adani kömür madeniyle atmosfere ilave 4,6 milyar ton emisyon salınmasın da yolu açılmış olacak. Avustralya Başbakanı ve Liberal Parti Lideri Scott Morrison kömür üretiminin baş destekçilerinden.

Erken başlayan yangın sezonu başbakanın planlarını etkilemedi ve Hawai’ye tatile gitti. Ülkenin alev alev yandığı bir ortamda doğan tepkiler üzerine tatilini yarıda kesip geri geldi. Her gün yangın bölgelerinde gezip kurbanlarla konuşup kameralara poz veriyor.

Gittiği yerlerde yangın krizini hafife alması nedeniyle insanların hakarete varan sözlü saldırılarıyla karşılaşıyor.

AUSTRALIA IS ON FIRE. Praying for all the people and animals there. So much respect and prayers to the brave firefighters. This is terrifying and heartbreaking. If you are able to donate, anything helps. https://t.co/hX8or76TI8 pic.twitter.com/r6vTGe9cxl
— PRINCESS PIA MIA (@PrincessPiaMia) January 4, 2020

Avustralyalı sağcıların tutumu da başbakanınkinden farklı değil. Yangınların doğal olduğu, iklim değişikliğiyle bir ilgisi olmadığı, Avustralya’nın bu konuda üzerine düşeni zaten yaptığını kanıtlamaya çalışıyorlar. Ruphert Murdoch medyasının önde gelen yazarlarından Gerard Henderson’un bugünkü makalesi de bu yönde: Orman yangınları dünyanın sonu değildir. Solcu lafebeleri bizi, aklın almayacağı bir felaket yaşadığımıza inandırmaya çalışıyorlar.

Kasım ayında, NSW Eyaleti Kırsal Bölgeler İtfaiye Müdürü Shane Fitzsimmons’ın ‘Bir felaket durumuyla karşı karşıyayız’ uyarısı yaptığı gün, Başbakan Morrison Twitter’dan, ‘Yangın kurbanları için dua ettiğini’ açıkladı. Başbakan mesajına o anda bulunduğu bir stadyumdaki resmini de eklemişti. Başbakan paylaşımına ‘Çok güzel bir kriket sezonu olacak. (Kriket milli maçları Avustralya’da yaz sporudur.) Bizim çocuklar yangın kurbanlarına ve itfaiyecilerimize onları sevindirecek güzel bir sonuç verecek’ diye devam etti.

Aralık ayında durum daha da kötüleşti. Orman yangınları söndürülemiyor, evler yanıyor, itfaiyeciler, insanlar ve hayvanlar ölüyordu. NSW’de olağanüstü hal ilan edilmişti.

Gazeteciler bu ortamda başbakanı bulamıyordu. Scott Morrison’un ilan etmeden, hatta yerine başbakan vekili atadığını bile açıklamadan Hawai’ye tatile gittiği ortaya çıktı.

Küresel ısınma inkarcısı olan Avustralya Başbakanı Morrison, ‘Ortada abartacak bir şey yok, yangınlar dahil her şey normal’ mesajı vermeye çalışıyor. Her şeyin normal olduğunu kanıtlamak için de yangınlara karşı harekete geçmekte, yangın kurbanlarına yardım açıklamakta acele etmiyor.

Birkaç ay önce dünya çapında gerçekleştirilen ve gençlerin başını çektiği ‘Yok oluş isyanı’ gösterileri sırasında Başbakan Morrison, kendisini en çok üzen şeyin, ‘Çocukların dünyanın geleceğinin karanlık olduğuna inandırılması ve mutlu çocukluk yaşayamamalarının bu propaganda ile engellenmesi’ olduğunu söylemişti. ‘Çocukları bu hikayelerle korkutmayın’ diyordu kızgın başbakan.

Şimdi sosyal medyada başbakana cevaben yüzünde gaz maskesiyle kendini ailesinin teknesine atmış alevlerden kurtulmaya çalışan çocuk resimleri yayınlanıyor.