09 Nisan 2018 05:30

Macaristan’da aşırı sağcı Orban iktidarını güçlendirdi

Macaristan’ın mülteci düşmanı, aşırı sağcı başbakanı Viktor Orban ve partisi FİDESZ üst üste üçüncü kez seçimlerden galip ayrıldı.

Paylaş

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Avrupa’da sığınmacı ve göçmen karşıtı bir söylem üzerinden sürdürülen propaganda Macaristan’da pazar günü yapılan genel seçimlerde de etkili oldu. Almanya, Fransa, Hollanda ve Avusturya’dan sonra Macaristan’da da aşırı sağcı parti oylarını artırdı. Aşırı sağcı, milliyetçi Fidesz-KDNP ve Lideri Viktor Orban, üçüncü kez ülkede seçimleri kazanarak tek başına hükümeti kazandı. Seçim öncesinde yapılan kamuoyu araştırmaları Fidesz-KDNP’nin tek başına seçimleri kazanma şansının olmadığını göstermesine rağmen, Fidesz-KDNP yüzde 48.5 oy aldı. Seçim kampanyasını asıl olarak ülke sınırlarının sığınmacılara karşı kapatılması ve gelen sığınmacıların sınır dışı edilmesi üçerine kuran Fidesz-KDNP ve Lideri Orban, korkuları körükleyerek oylarını 2014 seçimlerine göre yüzde 3.6 artırmayı başardı.

Oluşturulan ortamda ırkçı-milliyetçilere karşı ikna edici bir söylem geliştiremeyen Sosyal Demokrat Parti (MSZP) seçimlerin en çok kaybeden partisi oldu. Dört yıl önce yüzde 25.6 oy alan MSZP’nin oyu bu sefer 12.4’e düştü. Ana muhalefette olan ırkçı Jobbik partisi ise dört yıl öncesine göre yüzde 0.7 oy kaybederek yüzde 19.5 oy aldı. Anketlerde daha fazla oy alması beklenen aşırı sağcı partinin lideri seçim sonrasında görevinden istifa etti. Muhafazakar Yeşiller yüzde 6.9 oy alırken, Eski Başbakan Ferenc Guyrcsany’in kurduğu “Demokrasi Koalisyonu” yüzde 5.4 oy aldı.

Ülkenin 199 seçim bölgesine ayrılarak yapılan seçimlerde, bölgelerde salt çoğunluğun üzerinde oy alan siyasetçiler meclise milletvekili olarak seçildi. Kesin olmayan seçim sonuçlarına göre  Fidesz-KDNP, toplam 109 milletvekili çıkardı. Oran olarak almış olduğu oydan daha fazla. Alman basınında yer alan haberlere göre, bir çok seçim bölgesinde iktidar partisi az bir farkla milletvekili çıkardı. Özellikle, muhalefet cephesinde bulunan partilerin seçim bölgelerinde iş birliği yapmaması  Fidesz-KDNP’nin işine yaradı. Seçimlere katılım oranı dört yıl öncesine göre yüzde 6 artarak yüzde 68’e çıktı. 

Seçim sonrasında yapılan analizlerde daha önce sandık başına gitmeyen seçmenlerin bir kısmının bu kez yaratılan korkular nedeniyle sandık başına giderek, sağcı-milliyetçi partilere oy verdiği belirtildi. Orban, yaptığı konuşmalarda sık sık “Bu seçimler Macaristan’ın kaderini belirleyecek” söylemini öne çıkardı. Bunda gergin bir seçim kampanyası yürütülmesi de etkili oldu.

Macaristan seçim
Fotoğraf: Arpad Kurucz/AA

 AŞIRI SAĞ PARTİNİN LİDERİ İSTİFA ETTİ

Seçimlerden beklediği sonucu alamayan aşırı sağcı Jobbik Partisinin Lideri Gabor Vona, sonuçların açıklandığı gece görevinden istifa etti. Die Tageszeitung gazetesinde yer alan haberde, Vona’nın partinin çizgisini aşırı sağdan ortaya doğru çekmeye çalıştığı, ancak oy kaybetmesinin ters sonuca yol açtığı belirtildi. Partinin bir çok seçmeninin bu ülke, vatanın korunması söylemi üzerinden seçim kampanyası yürüten Orban’a oy verdiği belirtildi. Jobbik’in önümüzdeki süreçte daha aşırı sağ bir söylem kullanacağı ifade ediliyor.

Ülkede kurduğu baskıcı-otoriter sistem nedeniyle muhalif basını susturan, özellikle sol-demokratik muhalefete karşı düşmanca bir söylem kullanan Orban, seçim kampanyası boyunca muhalefet partileriyle tartışma programlarına katılmamaya özen gösterdi. Kurmuş olduğu seçim sistemi asıl olarak güç kazanmasına yol açtı.

Orban’a bağlı medya organları seçim kampanyası sürecinde sürekli sığınmacılara karşı yoğun bir kampanya sürdürdü. Macar kadınların sığınmacılar tarafından taciz edildiğine dair haberler manşetlere çıkarıldı. Seçim gününde de Enger kentinde Arap giysili erkeklerin oy kullanılan lokallerin yanında dolaştığı haberleri servise konuldu. Aşırı sağcı Jobbik, Orban’ın ülkeyi yabancılar tarafından istila edilmesine imkan verdiğini propaganda ederek daha sert bir söylem öne çıkardı.
 

Macaristan seçim
Fotoğraf: Arpad Kurucz/AA

YOLSUZLUK VE SOSYAL SORUNLARIN ÜZERİ ÖRTÜLDÜ

Sığınmacılar ve göçmenler üzerinden yürütülen kampanya hükümetin karıştığı yolsuzluk, rüşvet ve yolsuzluğun üzerini örtü. Halbuki, seçimler öncesinde Orban’ın yakın çevresinin karıştığı rüşvet olayları tartışılıyordu. Sosyal sorunlar ise hiç gündeme getirilmedi.

Seçimlerden önce komşu ülkelerde yaşayan Macarlara vatandaşlık hakkı verilmesi de Orban’ın işine yaradı. Yeni vatandaş olanların yüzde 90’ı Orban’ın partisine oy verdi. Die Tageszeitung’da yer alan haberde bazı seçim bölgelerinde açıktan  Fidesz-KDNP lehine yolsuzluk yapıldı.

İlk olarak 1998-2002 yılları arasında başbakanlık koltuğuna oturan Orban, 2010’dan bu yana aralıksız olarak başbakanlık koltuğunda oturuyor. Orban’ın yeniden başbakanlık koltuğuna oturması için 15 Mart’ta mecliste oylama yapılması bekleniyor. 

AB NE YAPACAK?

Hukuk devleti prensiplerini hiçe sayan, otoriter bir rejim kurmak için anayasayı değiştiren Viktor Orban’a Avrupa Birliği (AB) tepki açıklamaları yapmakla birlikte somut bir yaptırım kararı almamıştı. Bu nedenle önümüzdeki dönem de benzer bir tutumu sürdürmesi bekleniyor. Luxemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn, Macaristan’ın sığınmacılar konusunda AB’nin temel değerlerini ihlal ettiğini söylemişti. AB Bütçe Komiseri Günter Oettinger seçim sonuçlarının belli olmasıyla birlikte Macaristan’a karşı bütçe çerçevesinde baskının yapılmasını gündeme getirdi. Ancak bunların uygulanmasının çok karmaşık olduğunu belirterek, hayata geçirilmesinin zor olduğunun mesajını da verdi.

Ancak kısa bir süre önce Polonya’ya karşı işletilen AB Anlaşması’nın 7. Maddesi’nin Macaristan’a karşı da devreye konulabileceği de dile getiriliyor. AB, Polonya’nın oy hakkını elinden almakla tehdit etmişti. Avrupa Parlamentosu milletvekillerinin perşembe günü Macaristan’da demokrasinin tehlikede olduğuna dair bir raporun açıklanması bekleniyor.Ayrıca, Fidesz’in üyesi olduğu Avrupa Halk Partisinin (EVP) de bir tutum alması istenecek. Yeşiller Grubu Başkanı Philippe Lamberts Avrupa muhafazakar partilerinin üyesi olduğu EVP’yi Fidesz’i üyelikten çıkarmaya çağırdı.

 

ÖNCEKİ HABER

Ankara’da sosyal medya operasyonu: 2 EMEP, 6 FKF üyesi gözaltında

SONRAKİ HABER

Kendisinden boşanmak isteyen kadını vurdu, intihara kalkıştı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...