'Hep fakir eziliyor zengin yine zengin'

Serpil BERK
Fırat TOPAL
Diyarbakır

Hükümetin, Suriye ve Irak’ı kapsayan yeni savaş tezkeresini Meclisten geçirmesinden ve Irak Kürdistan Bölgesel Yönetiminde yapılan bağımsızlık referandumunun ardından açıkladığı 3 yıllık orta vadeli programa (OVP) göre yüksek vergi artışları, hayat pahalılığı yurttaşları bekliyor. İşsizliğin tavan yaptığı, uygulanan yanlış politikaların faturasının halka kesildiği her dönem sonucunda, yurttaşlar alım güçlerinin düşmesinden şikayetçi. 

Diyarbakır’da semt pazarında, Hükümetin 2018-2020 yılları arasında ki dönemi kapsayan OVP’sine dair yurttaşlarla konuştuk. İşsizliğin yoğun olduğu Diyarbakır’da pazar alışverişinde konuştuğumuz yurttaşlar asgari ücretle ve emekli maaşıyla geçinmek zorunda kalanların yaşamlarının zorlaştırdığına dikkat çekerek, alınan maaşın zamlarla eridiğine dikkat çektiler.

İlk olarak konuştuğumuz Emekli Naci Aktaş, Suriye ve Irak için çıkarılan savaş tezkeresinin zamları tetiklediğine dikkat çekiyor. Zamların emekli maaşıyla geçinenleri zorlayacağını söyleyen Aktaş, “Pazar eskisi gibi uygun değil. Alım gücümüz çok düştü. Asgari ücretle geçinen insanlar için de şu anki koşullar çok zor” diyor. 

‘20 YIL ÇALIŞTIM...’

Alışveriş yaparken konuştuğumuz Filiz soyadını vermek istemiyor. Zamları sorduğumuzda ise şunları söylüyor: “Verilen maaş ortada zamlar ortada, 2-3 file doldurmamız gerekirken en azı ne ise onu alabiliyoruz. Hep fakir eziliyor, zengin yine zengin. Kimine baksan çok büyüyoruz ama kim büyüyor? Biz büyümüyoruz. Devlet en azından verdiği maaşı biraz düşünmesi lazım, aynı şekilde yaptığı zammı da düşünmeli. 20 yıl memur olarak çalıştım. Elimde bir şey yok.”

‘BİZİ DE DÜŞÜNSÜNLER’

Pazarda ailesiyle birlikte alışveriş yapan Taşeron Temizlik İşçisi Nusret Biter ise” Asgari ücretle çalışıyorum, 5 çocuğum var,  üç çocuğum okula gidiyor. Maaşımla onların okul ihtiyaçlarını karşılamakta bile zorlanıyorum. Pazara geldik istediğimiz her şeyi alamıyoruz. Çünkü buna gücümüz yok. Her gün zam yapılıyor biraz bizi de düşünsünler” diyor.

‘FATURAYI ÖDEDİKTEN SONRA YİYECEĞE PARA KALMIYOR’

Pazar esnaflarıyla konuşuyoruz. Pazar esnaflarından Enver soy ismini vermek istemiyor. Pazarcı Enver dememizin yeterli olduğunu söylüyor. Zamları için şunları söylüyor Pazarcı Enver: “Bizim için ekonomik olarak hiçbir ilerleme olmuyor. Herkes şikayetçi domatesi 1.5 TL’ye verdiğimiz hâlde insanlar bakıp geçiyorlar çünkü alacak güçleri yok. Elektrik, su, doğal gaz ev kirası... 1300-1500 lira maaş alan biri hangisini ödesin bu parayla? Faturayı ödedikten sonra yiyeceğe para kalmıyor ki. Bu soruna çözüm bulsunlar böyle olmamalı.”
Pazar Esnafı Mehmet Salih Ayazgün ise her zamda fakirin ezildiğini belirterek, “Zengine bir şey olmaz. İşçiye, emekliye zararı olur. İnsanlar işsiz, fakir, devlet büyükleri bunları düşünsün, bir düzen olsun bunları çözmek için. Akşam olunca evimize bir poşet de olsa götürebiliyoruz ama bazı insanlar bunu bile yapamıyor. Umarız ki düzelir” diyor. 

‘DOMATESE DE ZAM GELECEK’

Taşıt vergisi zammının domates fiyatını etkileyeceğini düşünen Pazar Esnafı Fesi Gidici, şunları söylüyor: “Domates 1 TL ise 3 TL olacak niye çünkü taşıt vergisine zam geldi. Sebzeyi taşıyan kamyoncu vergi parası verecek bu zammın altından kalmak için taşıma ücretini arttıracak. Valla evimiz yandı. Her gün zarardayız kazandığımız para hep aynı her gün başka bir şeye zam geliyor. Bir paket sigarayı 5’e alırdık şimdi 13 TL,  ekmek önceden 50 kuruştu şimdi olmuş 2 TL. Asgari ücretli biri nasıl geçinecek? Her hafta pazardan gerekli olan bütün alışverişini yapsa 200 TL, ayda yapar 800 TL peki bu insanlar elektrik, su, kira parasını nasıl ödeyecek? O yüzden kimse yeterince alışveriş yapamıyor. Maaşa zam yapıyorlar zam yapsalar ne olur insanların aldığı her şeye de zam yapıyorlar. Aldığı maaş zammı tükettiği şeylerin zammına gidiyor.” 
Pazarda acur satan İzzet Altındere, 2-3 yılda bir ekonomik hedef programlarını dinlediklerini söylüyor. “Hedef açıklıyorlar ama ortada bir şey yok” diyen Altındere, “Sıkıyönetimde yaşıyoruz, vanalar sıkılmış, gelirler düşmüş, kapılar kapatılmış böyle bir ortamda ekonomik olarak büyüme denmesi yersizdir. Yüzde 5 nasıl büyüyeceğiz, ihracat yok sürekli ithal ediyoruz, fabrikalar sürekli işçi çıkarıyor, üretim yok, işsizlik had safhada. Vatandaş olarak artık hiçbir beklentimiz yok. Sürekli söyleniyor fakat söylediklerinin bugüne kadar ispatı olmadı” diyor.