19 Ağustos 2008 00:00
60 yılı aşkın tiyatro
GÜNÜN YAZILARI
Devlet Tiyatrolarının (DT) Ankarada kurulan ilk sahnelerinden Küçük Tiyatro ve Küçük Tiyatroda sergilenen ilk oyun Köşebaşı, DTnin hazırladığı 60. Yılında Küçük Tiyatro ve Köşebaşı kitabıyla anıldı. Okuru, 27 Aralık 1947de Köşebaşının prömiyeriyle perde diyen Küçük Tiyatronun kuruluş yıllarına götüren kitap, Türkiye tiyatro tarihinin bir kesitini ayrıntılarıyla sundu.
Küçük Tiyatro, yalnız Türkiye tiyatrosuna değil, aynı zamanda Türkiye sinemasına ilk önemli katkılar sunan Muhsin Ertuğrulun çabalarıyla ortaya çıktı. Genç Cumhuriyetin kültür ve sanat adımlarının da ilklerinden olan Küçük Tiyatroyu kurma hamlesi de, Ertuğrulun çabalarıyla başladı. Mimar Mahmut Kemalettin Beyin projesi, Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait olan Evkaf Apartmanının Küçük Tiyatro haline getirilmesi Ertuğrulun fikriydi. Devlet Konservatuvarının da kurulmasına öncülük eden Muhsin Ertuğrul, Tatbikat Sahnesinin gösterimleri için yer aramaktaydı ve depo olarak kullanılan ancak tiyatro salonu da olan Evkaf Apartmanını Küçük Tiyatroya dönüştürdü.
60. Yılında Küçük Tiyatro ve Köşebaşı kitabı, birçok tiyatro eleştirmeni ve oyun yazarının yazılarından oluştu. Küçük Tiyatro ve Köşebaşı oyunu için yazılmış olan yazılar, ilki hariç olmak üzere tarihsel bir kronoloji içerisinde okuyucuya sunuldu. Küçük Tiyatronun kurulma öyküsüyle başlayan yazılar, bugünün tiyatro eleştirmenleri ve oyun yazarlarının kaleme aldığı makalelerle sürdü. Kitap, makalelerin yanı sıra, Küçük Tiyatronun Küçük Tiyatro haline gelmeden önceki görünümünden, içindeki süslemelerin ayrıntılarına kadar görsellerle desteklendi. Küçük Tiyatro kurulduğunda gazetelerde çıkan haberler, Köşebaşı oyununun el ilanları, oyuncu kadrosu, Köşebaşının yazarı Ahmed Kudsi Tecere Muhsin Ertuğrulun yazdığı mektup ve daha birçok ayrıntı kitapta yer aldı. Ayrıca, Köşebaşında görev alan oyunculardan, teknik kadroya bütün ekip, isimleri ve fotoğraflarıyla anıldı.
Tiyatrocunun evi, sahne
Tiyatro eleştirmeni Cengiz Korucu, Küçük Tiyatronun kuruluş yıllarını bugünden mercek altına aldığı yazısında Muhsin Ertuğrulun, yalnız Küçük Tiyatro değil aynı zamanda konservatuvar kurulması için de çaba harcadığını ifade etti. Yazısında Mimar Kemalettin Beyin özgeçmişine ve Küçük Tiyatro binasına dönüşecek Evkaf Apartmanını nasıl inşa ettiğine de değinen Korucu, Cumhuriyetin ilk yıllarındaki yokluğa rağmen, cesaretle bir tiyatro binası yapılışına dikkat çekti.
Kitapta, Korucunun yazısından sonra ise Muhsin Ertuğrulun Mimar Kemalettin Beye hitaben yazdığı teşekkür yer aldı. Ertuğrul, Kemalettin Beye teşekkürünün sonunda bir tiyatro sahnesinin tiyatrocular için önemine de şu sözlerle değindi:
Bir tiyatro yalnız seyircilerin üç saat geçirdikleri bir toplantı yeri değildir, bir tiyatro bütün ömürlerini sanatın cezbesi ve huşuu içinde geçiren sanatkarlar için bir mabetdir. Çünkü, aziz üstadım, tiyatroculuk bir meslek değil, dünyanın her yerinde bir imandır. Mensuplarından bekleyiş ve özveriş isteyen bir sanat. Yıllarca yapılan bu fedakarlığın çok defa karşılığını vermeden can isteyen bir sanat. Bu inanış müridlerinin de en büyük istekleri, başlarını sokabilecekleri ve sükun içinde çalışabilecekleri bir mabed bulmaktır. (Küçük Tiyatro Dergisi, 27 Aralık 1947, Sayı 1, Ankara)
Küçük Tiyatronun ve Köşebaşı oyununun 60. yılı olması nedeniyle, geçtiğimiz yıl Köşebaşı tekrar Küçük Tiyatroda gösterime sunuldu. Kitapta da, Köşebaşının 60 yıl sonraki ekibi, oyunculardan teknik kadroya hepsi yer aldı. Küçük Tiyatroda 27 Aralık 1947den bu yana oynanan oyunlar da, Köşebaşının yazarı Ahmed Kudsi Tecer de kitapta unutulmadı. (Ankara/EVRENSEL)
Şiar Can Şener
Evrensel'i Takip Et