14 Aralık 1999 22:00

ABD Panama Kanalı'nı bıraktı

Pasifik Okyanusu ile Atlas Okyanusu'nu 1914 yılından bu yana birbirine bağlayan Panama Kanalı dün düzenlenen bir törenle ABD tarafından Panama hükümetine devredildi.

Paylaş
ABD Panama Kanalı'nı bıraktı
Pasifik Okyanusu ile Atlas Okyanusu'nu 1914 yılından bu yana birbirine bağlayan Panama Kanalı dün düzenlenen bir törenle ABD tarafından Panama hükümetine devredildi. Devir töreninde ABD, eski başkanlardan Jimmy Carter tarafından temsil edilirken, Panama Başbakanı Mireya Moscoso ve İspanya Kralı Juan Carlos törende hazır bulundu.
Panama'nın 1903 yılında Kolombiya'nın parçalanmasıyla bağımsız olmasının ardından, bu ülkeyi avucunun içine alan ABD emperyalizmi kanalı bizzat inşaa etmiş ve 1914 yılından itibaren de kullanmaya başlamıştı.
ABD yönetimi imzalanan anlaşmalar uyarınca kanalla birlikte 360.240 dönümlük araziyi ve bu arazinin içindeki askeri ve sivil yapıları da elden çıkarıyor. Yaklaşık 70 kilometre uzunluğundaki kanaldan yılda ortalama 14.000 gemi 540 milyon dolar ücret ödeyerek geçiyor.
ABD'nin kaybı yok
Kanal'ın devri, ABD emperyalizminin yüzyılın başından beri bu ülkedeki varlığının sona ermesi olarak değerlendirilirken, Latin Amerika'daki hegemonyasını hükümetleri kendine bağımlı kılarak ve bölgede yeni askeri üsler oluşturarak pekiştiren ABD yönetimi için küçük bir maddi kayıptan öte pek birşey ifade etmiyor.
Theodore Roosevelt yönetimindeki ABD, 1903 yılında Kolombiya'yı parçalama planları çerçevesinde bölgeye donanma gödermiş ve Panama'nın Kolombiya'dan ayrılmasına 'yardımcı' olmuştu.
Roosevelt'in desteklediği, Panamalı 'özgürlük savaşçılarının' lideri ise Panama Kanalı'nı inşa edecek New Panama Canal Company'nin baş mühendisinden başkası değildi. Panama'nın bağımsızlık kazanmasından sonra ABD yönetimine kanalın açılacağı bölgede yaklaşık 20 kilometre genişliğinde bir alan 'süresiz' olarak verildi.
Noriega'ya affetmediler
1977 yılında Jimmy Carter'in başkanlık döneminde senatoda yapılan bir oylamayla kanalanın Panamalılara devredilmesi, fazladan bir oyla kabul edilirken, ABD'nin bölgedeki işgalci politikaları ivme kaybetmedi. Panama'daki ABD üsleri El Salvador, Nikaragua, Guatemala, Küba gibi ülkelere yönelik kanlı müdahalelerde sonuna kadar kullanıldı.
1989'da Panama'nın başındaki diktatör Manuel Noriega'nın CIA ile arasının bozulması ise, George Bush liderliğindeki ABD'nin yeni bir işgal tezgahlaması için fırsat oldu. Panama'yı işgal ederek birçok insanı katleden Amerikan güçleri bir süre sonra geri çekildi ancak, kanalın kontrolü halen ABD'nin elindeydi.
Neden Carter katıldı?
Dünkü devir törenine ne Clinton'ın ne de üst düzey bakanlardan birinin katılmaması ise bir rastlantı değil. 1977'de yaptığı oylamayla kanalın devredilmesinin ilk adımını atan ve o günden bu yana eleştiri yağmuruna tutulan Jimmy Carter, bugün bunamaya başlamış ihtiyar bir adam olması bile bir yana bırakılarak 'bu belayı başımıza sen açtın, sen bitir' denilmiş gibi Panama'ya tören için gönderildi.
ÖNCEKİ HABER

Rusya Çeçenya'da kalıcı

SONRAKİ HABER

Sömürge anlaşması

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...