Adil yargılanma
Fotoğraf: Pixabay
Adil yargılanma talebinde bulunulduğunda çok garip bir durum ortaya çıkıyor. Kürsüde olanlar-savcılar, hakimler- ve siyasi iktidar mevkiinde bulunanlar, mesela bakanlar ya da bakanlık yüksek bürokrasisi, Türkiye’de adil yargılama yapıldığı savunmasına geçiyorlar. Aslında savunma değil. Derhal saldırıya geçiyorlar. Duruşmadaysanız sizi susturmaya çalışıyorlar. Siz, avukatsınız ya da sanıksınız, susturmaya çalışıyorlar. Ya da söylediklerinizi zapta sizin kelime ve cümlelerinizle geçmiyorlar. Ben buna şahsen hukukçu ve insan hakları savunucusu olarak çok rast geldim.
Meseleye bütüncül bakmak gerek. Mesela şöyle düşünelim: Gelir dağılımı adaletsizliği var ve bu durum sistematik, başka bir ifade ile yapısal.
Yani sadece bakanların gözündeki parıltı ya da zeytin gözlü mü mavi gözlü mü olduğu ya da bunlara işaret eden a bakanı b bakanı meselesi değil.
Adil yargılanma meselesi de böyle.
Bütün suçu ya da bütün meselelerin çözümünü yargısal süreçlerde görmemek lazım. Ama bir ilkenin altını çizmemiz gerek.
Hukukun üstünlüğü, kamu otoritelerinin insan haklarına müdahalesinin hukuksal olarak, yargısal olarak denetlenmesi anlamına geliyorsa eğer, yargısal faaliyetlerdeki eksikler, kusurlar söz konusu olduğunda da “canım neremiz düzgün ki?” deyip geçemeyiz.
Veya Almanya, Belçika, Norveç örnekleri verip “bakın oralarda da AİHM kararlarına şöyle uygulama yapılıyor böyle uygulama” yapılıyor diyerek kendi kusurlarımızı gizleyemeyiz.
Kardeş, “su-i misal misal değildir” sözünü hiç duymadın mı?
Sen attığın imzadan sorumlusun.
Ama bir konu çok iyi anlaşılmıştır bu süreçte.
İnsan hakları bir bütündür, bölünemez. Tüm insan hakları birbiriyle ilişkilidir, irtibatlıdır, birbirine bağlıdır, biri diğerine tercih edilemez.
Mesela, ifade özgürlüğünüz pamuk ipliğine bağlı ise toplanma özgürlüğü hakkınızı da örgütlenme özgürlüğü hakkınızı da biraz zor kullanırsınız.
Düşünsenize ve hatırlar mısınız lütfen, bir gecede 16 gazeteci birden tutuklandı Diyarbakır’da ve hâlâ tutuklular.
İfade özgürlüğünden söz ediyorduk. Hani şu ana özgürlükten. Ana özgürlük yoksa, bu durumda coplanma da (işkence yasağı) gözaltılar da (kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı) ve adil yargılanma hakkı da kağıt üzerinde kalır. En başta Anayasa’nın 2. maddesinde yazılı olan “demokratik, laik, sosyal, hukuk devleti” ilkesi rafa kaldırılmış demektir.
Hukuk devleti ilkesi (hukukun üstünlüğü ilkesi) rafa kaldırılmışsa, o yerde, o ülkede adil yargılanma hakkı sistematik yani yapısal olarak ihlal ediliyor demektir.
Kişilere adil yargılanma hakkı tanınmıyor demektir.
“Ne yapmalı?” sorusunun cevabı açıktır:
İnsan haklarının tanınması, uygulanması, korunması ve geliştirilmesi için mücadeleye devam etmek gerek.
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- Sonrası... 22 Haziran 2023 04:20
- İnsan hakları standartları ve değişim 15 Haziran 2023 04:10
- İnsan haklarının korunması sorunu 08 Haziran 2023 04:21
- Yeni bir güne uyanabilmek: Yaşamak! 01 Haziran 2023 04:21
- AYM kararlarına uyum ve uygulama sorunu 25 Mayıs 2023 04:22
- PKK ve ETA'nın savaşı ve aileler 18 Mayıs 2023 04:19
- Yeşil Sol Parti Çankaya'dan: Sekiz paragrafta atılacak devrimci adımlar 11 Mayıs 2023 04:41
- AİHM kararlarına uyum göstermek 04 Mayıs 2023 04:19
- Hukukun üstünlüğü ve demokrasiye saygı ihtiyacı 27 Nisan 2023 04:21
- Devletin savaş harcamaları üzerine 20 Nisan 2023 04:18
- Cumartesi Annelerinin toplanma özgürlüğü, polis ve Anayasa Mahkemesi 13 Nisan 2023 04:01
- Yeni dönem mi? 06 Nisan 2023 04:21
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
