Vedat Günyol / İnsancılık -2-
Fotoğraf: Envato
Bugün de bir şeylerin ayırımında değiliz gibime geliyor. Gerçekten savaşmamız, önümüze atılan yapay bir gündem içinde kalıp süre yitirmek yerine, gerçek sorunlarımız üzerinde düşünmek, çözüm yolları bulmak zorundayız.
Yarı aydınların, sorumluluklarının ne olduğunun bilincinde bir şeyleri örgütleyecekleri bir tasarımları yok… Başkalarıyla tartışacak yollar bulacakları, aydınlanma yöntemlerini deneyecekleri bir bilinçleri yok…
Peki, kim yetiştirdi bunları? Bunun üzerinde düşünmek gerekiyor.
Vedat Bey’in “Hümanist Kültür Nedir?” diye bir denemesi var. 1978’de yazmış. Oradan bir bölümü okumak istiyorum. Böylece Vedat Bey’i kendi sesinden size duyurmak istiyorum:
“Latince homo, humanus (insan) kökünden üretilmiş bir sözcük Hümanizma. İnsana, insancılığa yönelik, insanı her şeyin ölçüsü yapan, yapmaya çalışan bir tutumun adıdır Hümanizma.”
Bunu çevrenize bakarak, daha ‘Rönesans’ı gerçekleştiremedik, daha hümanizmayı gerçekleştiremedik’ yolunda bir değerlendirme yaparsanız sanırım yararlı olur hepimize.
“Hümanizma, insanın kafa gücüne, dünyayı anlama, dolayısıyla değiştirme çabasına” bağlıdır. Yararsız tartışmalara girişmek, boynuna borç olan yapacaklarından kaçmaktır.
Vedat Bey hümanizma için şunu söylüyor: “Değiştirme gücüne sarsılmaz bir inancın adı.”
12 Eylül’de sevdiğim insanlar böyle insanlardı. Halet Çambel, Nail Çakırhan, Türkan Saylan, Özden Mürtezaoğlu, Mübeccel Kıray, Doğan Kuban, Çelik Gülersoy, Selahattin Hilav daha birçokları böyle kişilerdi.
Örneğin Halet Çambel’i gerçekten yaptıklarıyla yaşadım. Üniversiteden atılıyor, o ellerini ovuşturuyor, “Ne güzel, yapacaklarımıza süre kazanıyoruz” diyordu.
Hiç kimsenin de “bugünler” umurunda olmasın.
Bu, 12 Eylül’ü aşabildiğimizde, anlaşılabilir bir özellik, Vedat Bey bunu yıllar önceden, kırk iki yıl önce yazmış:
“Avrupa’da Rönesans ile başlıyor hümanizma. Kilise dogmalarına bir kafa tutuş, bugün de başkalarına bir başkaldırış, insan aklına, kişiliğine güven, özgür düşünceye onur kazandırma yolunda bir başkaldırış.”
Bu nasıl bir tanımlama? Şu anda eksik olan bir şeyi kırk yıl önce söylüyor. Bu yolda neler yaşadığımızı sanırım hepimiz birbirimize anlatabiliriz.
Bu konuda başlıca görevin ne olduğu üzerinde düşünüyorum. Sevgili Ioanna Kuçuradi’nin deyimiyle, çağdaş hümanizmanın amacı insan yetiştirmek, yirminci yüzyıl insanını yetiştirmektir… Bu insanı nasıl yetiştireceğiz? Bunun üzerinde düşünmek için gerçekten çok geç kaldık. Oysa Vedat Günyol ile çevresindeki insanlar, başta Sabahattin Bey olmak üzere, yaşamlarını bunun için kullandılar. Son anda bile, bu kapıdan kovuldularsa, öbür kapıda bunu sürdürdüler.
Öğrencileriyle ilişkilerini hiçbir durumda yitirmediler. Ben Vedat Günyol’u yitirmemizden çok kısa bir süre önce son kez gördüğümde, öğrencisi Mehmet Başaran’la birlikte evinde çalışıyordu…
(Sürecek)
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- Vedat Günyol/İnsancılık -5- 22 Mart 2020 20:39
- Vedat Günyol/İnsancılık -4- 22 Mart 2020 20:40
- Vedat Günyol/ İnsancılık-3- 15 Mart 2020 19:30
- Vedat Günyol / İnsancılık 02 Mart 2020 00:01
- İçin aydınlığı 24 Şubat 2020 00:00
- Süreklilik 16 Şubat 2020 23:30
- Yetmiş beş yıl sonra soykırım 09 Şubat 2020 22:35
- Yine deprem 02 Şubat 2020 22:30
- 25 Ocak 2020 (Bir gün sonra) 27 Ocak 2020 00:05
- Eğitim eğitim eğitim 19 Ocak 2020 22:47
- 24 Aralık 2019/Bruno Taut'un ölüm yıldönümü 13 Ocak 2020 00:08
- Yapı yapmak -5 (Cehenneme döndürülen cennetler) 06 Ocak 2020 00:02
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
