Fabrika Yangınları

Mart 2018’de “Merdiven altı yangınlar kapıda” diye yazmıştım. Buna sebep, İstanbul Çağlayan’da 8 katlı bir iş hanında çıkan yangındı. 500 tekstil işçisinin çıkarıldığı handa 200 işçi dumandan etkilenmişti. Apartmanda yangın merdiveni yoktu! Elektrik panosu acınacak kadar ilkeldi. İşçiler ölmekten son anda kurtulmuşlardı.

Dünyada fabrika yangınları sonucu ölümlerde başı Bangladeş, Filipinler, Endonezya, Hindistan gibi Uzak Asya ülkeleri çekiyor. İşte Çağlayan’da, o handa çekilen fotoğraflar Uzak Asya ülkelerinden farksızdı.

O gün bugündür düşünüyorum: Memlekette binlerce atölye, işyeri ve han adeta birer saatli bomba gibi. Tedbirden ve denetimden yoksun yüzlerce sanayi sitesi ve fabrika da işin cabası.  

Son dönemde peş peşe yaşanan fabrika ve işyeri yangınları da bunu doğrular nitelikte. Sadece yılbaşından bu yana yaşanan yangınların çetelesini tutayım dedim, karşıma korkunç bir manzara çıktı:

1 Ocak: Konya’da mum imalatı yapan bir işyerinde çıkan yangın, itfaiye ekiplerince söndürüldü. Durumu ağır olan 5 işçi hastaneye kaldırıldı. 

9 Ocak: İzmit/Gölcük Değirmendere’de bir işyerinde yangın çıktı. Alevler korku ve paniğe neden oldu, işyerinden yükselen dumanlar gökyüzünü kapladı.

12 Ocak: İstanbul Eyüp’te kullanılmayan bir fabrikadan yükselen alevler itfaiye ekiplerince söndürüldü. Aynı gün Bursa’nın İznik ilçesinde bir başka işyeri yandı. Adı geçen işyeri 2 Ocak’ta da yanmıştı! 12 Ocak günü bir yangın haberi de Kayseri’den geldi. Mobilyacılar Sitesi’nde ahşap üretim fabrikasında çıkan yangın, yan tarafta bulunan ahşap malzemeyle dolu hangara sıçradı.

15 Ocak: Ankara’nın Çankaya ilçesi’nde, 3 katlı bir binanın üst katında bulunan işyerinde yangın çıktı. Aynı gün Urfa’da yüksek gerilim hattı kablosunun kopması sonucu bir çırçır fabrikası yandı, tonlarca pamuk zarar gördü.

16 Ocak: Ankara’da, Mobilyacılar Sitesi’nde çıkan yangında 5 Suriyeli işçi hayatını kaybetti. Ankara Mobilyacılar ve Lakeciler Odası Başkanı Hüseyin Taklacı, sitede 15 bin atölye ve 100 bin işçi olduğu halde binalarda tahliye merdiveninin olmadığını açıkladı!

18 Ocak: İstanbul İkitelli Organize Sanayi Bölgesi (OSB) içinde bulunan Dolapdere Sanayi Sitesi’nde yangın çıktı. Torna işleri yapan bir atölyede meydana gelen yangın bir işçinin ölümüne neden oldu. 

19 Ocak: Bayrampaşa’da bir tekstil atölyesinde 3 işçinin cansız bedenine ulaşıldı! Bitlisli olduğu belirtilen işçiler, barınacak yerleri olmadığı için gece atölyede yatıyordu. Üç işçi sobadan sızan dumandan zehirlenmişti. İşverenle aynı aşiretten oldukları için, aileden bazı fertler “Şikayetçi olamayacağız” dediler!

23 Ocak: Ankara’da Suriyeli mültecilerin işlettiği bir fırında yangın çıktı. İki işyerine daha sirayet eden yangın maddi zarara neden oldu. 

24 Ocak: Eskişehir’de bir işyerinde çıkan yangında maddi hasar meydana geldi.

28 Ocak: İstanbul Büyükşehir Belediyesinden yapılan açıklamada; tek katlı alkollü içecek üreten bir fabrikada, tankların sökümü ve tahliyesi esnasında yangın çıktığı belirtildi. 

28 Ocak: Mersin’e bağlı Tarsus OSB’de bir çakmak fabrikasında yangın çıktı. Aynı gün, iş cinayetleriyle anılan İstanbul’da Tuzla Gemi Tersanesi’nde bir gemi yandı. Yakıt boşaltımı esnasında patlama sonucu çıkan yangında 9 işçi yaralandı, 2’si hayatını kaybetti!

1 Şubat: İstanbul Silivri’ye bağlı Kınalı’da bulunan bir un fabrikası yandı, maddi hasar meydana geldi.

3 Şubat: İzmir’in Buca ilçesinde işyerinde çıkan yangında, bir kişi dumandan zehirlendi.

4 Şubat: İzmir’in Bornova ilçesinde çıkan yangın işyerinde maddi hasar meydana getirdi. Aynı gün İzmir’in Işıkkent Ayakkabıcılar Sitesi’nde yangın çıktı: Bir ayakkabı imalathanesinde çıkan yangın paniğe neden oldu.

5 Şubat: Bursa Gemlik’te mermer fabrikasında çıkan yangında bir kişi zehirlendi, fabrikanın dinlenme salonu kullanılamaz hale geldi. 

7 Şubat: İstanbul Sancaktepe’de, bir tekstil atölyesinde çıkan yangına çok sayıda itfaiye ekibi müdahale etti.

7 Şubat: İstanbul Kağıthane’de, üç katlı bir tekstil fabrikasında yangın çıktı. Aynı gün Gaziantep OSB’de bulunan bir iplik fabrikasının depo bölümü yandı. Yangın, 25 itfaiye aracı ve 60 itfaiye eri tarafından 1 saatte kontrol altına alınabildi.

8 Şubat: İstanbul Fatih’te 4 katlı bir iş hanının en üst katında bulunan döküm imalathanesinde yangın çıktı.

9 Şubat: İstanbul Şişli Endüstri Meslek Lisesi bahçesinde bulunan prefabrik atölyelerinden birinde yangın çıktı. Hafta sonu olması ve öğrencilerin iş eğitimi atölyesinde olmaması nedeniyle facianın eşiğinden dönüldü.

Hemen belirtmeliyim ki; bu çeteleye fabrikalarda yaşanan patlamalı ölüm ve yaralanma haberleri dahil değil!

Öte yandan İSİG Meclisinin ocak ayı iş cinayetleri raporu da kaygılarımızı haklı çıkardı. Çünkü ocak ayında öldüğü tespit edilebilen 155 işçinin yüzde 21’i zehirlenme veya boğulmaya bağlı nedenlerle hayatını kaybetmiş! Yani çoğunlukla yangından, dumandan.

Bu kara tablo bize şunu söylüyor: Türkiye, çalışma koşulları bakımından AB’nin (ve çok uluslu kapitalist şirketlerin) birer Bangladeş’i, Pakistan’ı olma yolunda hızla ilerliyor.

İşçi sağlığı ve iş güvenliği sorununu eğer işçi sınıfı bir mücadele konusu yapmazsa ve sendikalar bu konuda etkili kampanyalar örgütlemezlerse; yangınlar fabrikaların başından eksik olmayacak.