10 Kasım 2018 00:00

Adil kullanım kotası kalkar mı?

Fotoğraf: Envato

Paylaş

İsmail Gökhan Bayram

Tüm yazıları

BTK 2016’nın son günlerinde aldığı bir kararla 2018 sonunda internet servis sağlayıcıların adil kullanım kotası (AKK) ve benzeri uygulamaları sonlandıracağını açıklamıştı. 2017 başlarında ise Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan 2018 sonu itibariyle adil kullanım kotası ve benzeri uygulamaların tamamen kaldırılacağını duyurmuştu^[0]. Birkaç gün önce Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan adil kullanım kotası uygulaması ile alakalı “mevzuatın oluşturulacağını” ve “2019’un çeşitli dönemlerinde uygulamaya koyulacağını” aktardı^[1].

Adil kullanım kotası ya da adil kullanım noktası (AKN), kullanıcının belirli bir internet kullanım miktarına ulaşmasının ardından bağlantı hızının düşürülerek kullanımının pratikte azaltılmasını temel alan uygulamaya verilen ad. Örneğin Türk Telekom’un yeni kullanıcılara aylık 102 liraya sattığı 16 Mbps’ye kadar 75GB AKN’li “Ultranet Limitsiz” paketinin hızı 75 gigabytelık kullanımın ardından 5Mbps’ye düşüyor. Daha yüksek AKN için ise daha fazla para ödemeniz gerekiyor.

Öte yandan Donanım Haber’den Yusuf Akbaş’ın haberine^[2] göre ülkedeki en büyük internet servis sağlayıcı Türk Telekom da adil kullanım kotasını kaldırmaya hazırlanıyor: Adil kullanım noktalı paketleri kullanan kullanıcılar bilgileri ve izinleri dışında normal kotalı paketlere taşınıyor ve ay içinde kota bitiminde daha düşük hızlı ek paket hediye ediliyor. Ek paket ile sağlanacak hız mevcut adil kullanım kotalı paketlerdeki sınırlı hızdan yüksek olduğundan “kullanıcının lehine” olduğu iddia edilen bu değişiklik kullanıcının bilgisi ya da onayı olmadan yapılabiliyor. Görünüşte her şey mevcut mevzuatlara uygun.

Telekom firmaları bize interneti kullanılan gigabyte cinsinden satsa da kendileri bant genişliği cinsinden satın alır. Bant genişliği fiyatları ise yıllardır oldukça hızlı bir şekilde düşüyor. Bugün bir servis sağlayıcı saniyede 10 gigabitlik (10 Gbps) uluslararası bir bant genişliğini aylık 5 bin doların altında kiralayabiliyor. 10 Gbps bant genişliği kesintisiz olarak yedi gün yirmi dört saat indirme yapan 16 Mbps’lik 640 bağlantıyı taşıyabilir. Asla bu şekilde bir tam kapasite kullanımı olmadığından gerçek sayılar 640’ın kat be kat üzerinde olacaktır. Ancak bu aşırı uçlarda hesaplanmış haliyle bile 16 Mbps’lik gerçekten sınırsız bir bağlantının bant genişliği maliyeti 40-45 lira arasında. Son kullanıcıya 16 Mbps’lik gerçekten sınırsız bağlantının maliyeti ise Türk Telekom’da aylık 227 Lira (Ultranet Fulllimitsiz).

İster mobil olsun isterse de kablolu, telekom firmalarının mevcut fiyatlardan çok daha uygun fiyatlara kotasız, adil kullanımsız gerçekten limitsiz bağlantıları sağlaması mümkün. Ancak ana misyonu “daha fazla kâr” olan ve yeterince kârlı olmayan bölgelere internet bağlantısı dahi götürmeyen firmaların en ciddi rant kapılarından biri olan adil kullanımda direnecekleri, mevzuatın arkasından dolanmaya çalışacakları ve adil kullanımın kaldırılmasını engellemek üzere lobi faaliyeti yürütecekleri de gün gibi açık. Kullanıcılar olarak bizim de buna karşı faaliyet yürütmemiz gerek.

[0] https://goo.gl/2ZYEk6
[1] https://goo.gl/yRWjyq
[2] https://goo.gl/EmDZAH

YAZARIN DİĞER YAZILARI