Ahraz
Fotoğraf: Envato
Umuda en çok ihtiyaç duyulan zamanlarda yapılacak en iyi şey yüzünü işçi sınıfına dönmektir. İşçi sınıfını bütün detaylarıyla ve en dolaysız şekilde anlatan kaynaklardan biri ise işçi edebiyatı.
Yazıldığı dönemin sınıfsal özelliklerini sonraki kuşaklara aktarırken; yaşanmışlıkların ruhunu da hissetmemizi sağlıyor.
Örneğin Prof. Dr. Ahmet Makal, sosyal yaşam konusunda edebi metinlerde yer alan birçok detayın bilimsel çalışmalarda yer alamadığını, kimi zaman almasının mümkün de olmadığını belirtiyor. Edebiyatın ortaya çıkardığı ‘sahicilik’ duygusunu ve bu duygunun ona ayrı bir değer kattığını anlatıyor.
İşçi öykülerindeki sahicilik ise kapitalizmin metalaştırmasına inat sınıfın özlemlerini, mutluluğunu, korkularını, acı, endişe ve öfkesini görünür kılmaktan kaynaklanıyor. Sınıfın gündelik pratiklerini ortaya koymanın yanı sıra, çarkın dişlisinden ibaret olmayan bir potansiyeli açığa çıkaran veya etkisizleştiren tutum ve bakış açılarına mercek tutuyor.
Bu öykülerin yazarının sınıf mücadelesinden gelip bir de edebiyat eğitimi almış olması halinde ise aktarılan yaşam kesitleri ete kemiğe bürünürken, akıcı bir dil ve harika bir üslupla da zenginleşiyor.
Ümit Kartal’ın Biz Kitap’tan çıkan “Ahraz” isimli kitabı işte böylesi öykülerden oluşuyor. Okuduğunuz her öyküde fabrika yaşamını gözünüzde canlandırmakla kalmıyor, havasını da teneffüs ediyorsunuz. Bir Halim oluyorsunuz, bir Ahraz Oğlan. Bazen Tekin Abi, bazen Hanife Abla...
İşçilerin beklenti ve özlemlerine tanıklık ederken, bunlara ulaşmak konusundaki çelişki ve pişmanlıklarıyla yüzleşiyorsunuz. Bazen iliklerinize kadar hissettiğiniz çaresizlik karşısında boğazınıza bir yumruk tıkanıyor, bazense gülümsüyorsunuz. Kısacası insan olmanın her halini yaşıyorsunuz Ahraz’ı okurken.
Ama dahası da var.
Kapitalizmin sahaya sürdüğü tüm teknik ve bürokratik denetim mekanizmalarının işçinin zihnini kuşatmak konusundaki yetersizliğini de görüyorsunuz öyküleri okurken. Öldürücü mesai saatlerinin işçinin düşünmesine nasıl mani olamadığını. Böylece ideolojik denetimin amaç ve işleviyle de bir kez daha yüzleşiyorsunuz.
İdeolojik hegemonyayı kırabilmenin, sınıfın sesi soluğu olabilmenin yolu da bu yüzleşmeden geçmiyor mu zaten?
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- Ekonomik kriz ve piyasa ideolojisi 25 Ağustos 2019 23:30
- Anayasa Mahkemesinin barış bildirisi kararı 05 Ağustos 2019 00:20
- Kamuda TİS süreci 21 Temmuz 2019 23:56
- Sömürünün en derinine, ayrımcılığın her türüne maruz kalmak: Mülteci işçiler 01 Temmuz 2019 00:09
- Kıdem tazminatı fonu 10 Haziran 2019 00:50
- Kale Kayış işçileri 19 Mayıs 2019 20:07
- Cinsel şiddet 28 Nisan 2019 19:58
- Seçim sonrası 07 Nisan 2019 20:55
- İşçilerin can güvenliği 24 Mart 2019 20:37
- Kadın emeği 03 Mart 2019 20:40
- Tanzim muhalefeti 17 Şubat 2019 23:30
- Sendikalaşma oranları 04 Şubat 2019 00:50
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
