22 Mart 2018 21:13

Vardiyalı çalışma şeklinin değiştirilmesi ve fesih hakkı

Vardiyalı çalışma şeklinin değiştirilmesi ve fesih hakkı

Fotoğraf: Envato

Paylaş

SORU: İyi günler, ben bir fabrikada 3 yıldır çalışıyorum. İşe girerken imzaladığımız sözleşmede, vardiyalı olarak çalışmayı kabul etmiştir yazıyordu. Ancak, biz sadece 2 vardiya çalışıyoruz. Şimdi bunu 3 vardiya yapmak istiyorlar. Acaba burada devreye 22. madde girer mi? Buna dayanarak iş sözleşmemizi feshedebilir miyiz?

CEVAP: İş Kanunu’nun işin düzenlenmesi başlıklı 4. bölümünü ilk maddesi olan 63. maddesinde, çalışma süresinin haftada en çok 45 saat olacağı düzenlenmiştir. Bu emredici bir hüküm olup, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanacağı da maddede yer almaktadır. İş Kanunu’nun 76. maddesinde de, nitelikleri dolayısıyla devamlı çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına işçi postaları çalıştırılarak işletilen yahut nöbetleşe işçi postaları ile yapılan işlerde, çalışma sürelerine, hafta tatillerine ve gece çalışmalarına ve çalışma ortasındaki zorunlu dinlenmelere dair özel usul ve esasların, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak yönetmeliklerle düzenleneceği belirtilmiştir. Vardiya halinde çalışma, mevzuatta postalar halinde çalışma olarak geçmektedir. 

Nitelikleri dolayısıyla sürekli çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde posta sayısı 24 saatlik süre içinde en az üç işçi postası çalıştırılacak şekilde düzenlenecektir. Yukarıda belirtilen halin dışında kalan ve işçi postaları ile yürütülen diğer işlerde 24 saatlik süre içinde çalıştırılacak işçi postaları sayısı, her bir işçi postasının çalışma süresi İş Kanunu’nun 63. maddesinin üçüncü fıkrasında öngörülen İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği’nde belirtilen günlük çalışma süresini aşmayacak şekilde düzenlenmelidir. Yani, çalıştığınız işyerinde yapılacak olan bu değişiklikle, sizin çalışma sürenizin uzaması söz konusu olmamalıdır. 

Ayrıca, sürekli, çalışılan bu işlerde, ikili ya da daha çok posta usulünün uygulanması, işçi postaları çalıştırılarak yürütülen bir işin posta sayısının arttırılması ya da üç posta halinde çalışan işyerlerinde günlük çalışma süresinin 7.5 saatin altında tespiti sonucunda çalışma sürelerindeki azalmış olması gibi durumlarda da, işçilerin ücretlerinde de bir indirim söz konusu olmamalıdır. Yani, sizin durumunuzda yapılacak olan bu vardiya değişimine bağlı olarak ücretinizde de bir indirim yapılması durumu olmamalıdır. 

İş Kanunu’nun 22. maddesinde yer alan çalışma koşullarında esaslı değişiklik, açısından uygulamada Yargıtay bir takım kriterler getirmiştir. Buna göre, işverenin yapmak istediği esaslı nitelikteki değişikliğin işçinin çalışma koşullarını zorlaştırması aranmaktadır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 11.10.2006 Tarihli 2006/9-613 Esas 2006/644 sayılı kararında, “İş koşullarının değiştirilmesi yanında koşulların işçi aleyhine ağırlaştırılmasında işçinin rızası olmadan” bunun yapılmasını kanuna uygun nitelikte kabul etmemiştir. 

Sizin durumunuzda önemli husus yapılan vardiya değişikliğinin işyeri koşullarında esaslı değişiklik olarak kabul edilip edilmeyeceği, yani yapılan değişikliğin sizin çalışma koşullarınızı ağırlaştırıp ağırlaştırmadığıdır. İşverenin yönetim hakkı kapsamında, örneğin, işyerini kapatmaktansa, bu şekilde bir değişikliğe gidilmesi işverenin yönetim hakkı kapsamında kabul edilmekte ve işyeri açısından feshin son çare olması gibi koşulların olup olmadığı hususu da yargılama esnasında araştırılmaktadır. Dolayısıyla, her vardiyalı çalışma şeklinin değiştirilmesi işçi açısından çalışma koşullarının ağırlaştırılması olarak otomatikman kabul edilmez. Vardiya değişikliği, çalışma koşullarınızı ağırlaştıracaksa, örneğin vardiya değişimi ile birlikte ücretleriniz de düşecekse, bu husus çalışma koşullarında esaslı değişiklik olarak kabul edilir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...