Yasaklı kitapları okuma bayramı

Araştırmadım ama en çok bayramın ABD’de olduğuna inanırım.Ticareti körükleyen, sevgililer gününü düşünün yeter. Gerçi  oralarda, sevgililer gününde herkes sevdiği kişiye (aşık olduğu değil) eşi benzeri olmayan elmas yüzükler değil  kartpostallar gönderir. Her genç kız ve delikanlı kendisine ne kadar kartpostal gönderildiğini, gençler arasında  ne kadar popüler olduğunu bu sayıyla ölçmesin olmaz.  
Cadılar Bayramı da var mesela. Avrupalı cadıların süpürgelere, bizim masallarımızın cadılarının küplere bindirdiği bu çirkin ve hünerli kadınlar için ellerinde torbalarla şeker toplayan, kapısına kadar gelecek çocuklara vermek için mum, şeker, kuru yemiş,  meyve alan kadınların bu kültürü hızla bizde de yayıldı. Gerçi ben çocukların komşu kapılarını çaldıklarını değil, ana babaların onlar için partiler düzenlediklerini duyuyor, bizde yortulardan özenip,  kandil akşamları mumlarla, şarkılarla, kapı kapı dolaşan mahalle çocuklarını özlüyorum: “Merdivenden iniyor/Bize para veriyor/Yağ parası, mum parası /A kşam oldu kandil parası// Beş para olsun, on para olsun, yanı kırık olsun/O da bizim olsun,/ Ne olursa olsun hanım teyzem  sağ olsun.”    

İşgal ettikleri toprakların yerlileriyle ilk aldikları  mahsulün anısına bir ziyafet verip bu ziyafetin anısına özel ABD ürünlerinin yemekleriyle bayram kuran bir ulus, okunmasını  yasakladıkları kitap listesiyle bayram icat etmese ayıp olurdu zaten.

Amerikan Kütüphane Derneği, geçen yıl yasaklanmasını istedikleri kitap listesini şöyle açıklıyor:
Toni Morrison, En Mavi Göz (The Bluest Eyes)  [Muhalif konulara  yoğun yer verdiği için]; Khalet Hoseini, Uçurtma Avcısı (Kite Runner)  (Irklar ve cinsler arasında şiddetle sonuçlanan  şiddet yüzünden), Marjane Satrapi, Persepolis, (Persepolis) (Yoğun politika içermesi yüzünden), Stephen Chobosky, Saksı Olmanın Yararları  (The Perks Being a Wallfloved) (Bir liselinin travmalarının kökeninde uyuşturucu ve alkol bulunuşu yüzünden), Sherman Alexia, Bir Kızılderilinin Gerçek Anılarından Bir Kesit  (The Absolutelly TrueDiary Of A Part Time İndian) (Seks ve uyuşturucuya özendirme). Genelde müstehcenlik ve şiddet içeren kitapların özellikle okullarda yasaklanmasıyla ilgili bir habere benziyor bu.   

Khalet Hoseini’nin aralarında  ayrı ırktan olmanın yarattığı bir sınıfsal ayrımın bulunduğu  Uçurtma Avcısı’nı okumamış olsam haberin içtenliğine ben de inanacağım.

Ama Afganistan’da bir de ırk ayrımı bulunuşunun altını çizen Uçurtma Avcısı, bana yasaklanması istenen  bütün bu listenin okunması gerektiğini  savunuyor.  

Mesela  Khalet Hoseini diyor ki:   

Nobelli Yazar Toni Morrison’un En Mavi Göz’ü, 1940’larda zenci olmayı, küçük zenci kız Pecola’nın odağından anlatıyor. Küçük kız gözleri mavi olsa hiç sorunu kalmayacağına  inanıyor. Bu inancın temelinde seni etkileyen bir şey yok mu?   

Öte yandan  ömrünün yarıdan fazlasını İran’da geçirmiş İranlı Marjane Satrapi, “Bütün bir ulusun birkaç köktencinin günahlarıyla yargılanmaması gerektiğine inanıyorum. Özgürlüğü savunurken hayatlarını cezaevinde yitiren, farklı baskıcı rejimler altında acı çeken ya da ailelerini terk etmek ve memleketinden kaçmak zorunda kalmış İranlıların da unutulmasını istemiyorum” demekte. Bu sözde yanlış var mı?  
Türkiye’ye film olarak geldiyse bile roman olarak gelmemiş olan Saksı Olmanın Yararları ile Bir Kızılderilinin Gerçek Anılarından Bir Kesit, gençlik sorunlarıyla ilgili. Saksı olmanın Yararları’nı yazan yazar toplum ve yaşıtları tarafından dışlanan bir delikanlıyı, Bir Kızılderilinin Gerçek Anıları’nda ise bir kızılderili ergen anlatılıyor. Öykülerdeki içki, uyuşturucudan çok bu ögelerin öyküye nerden sızdığı önemli bence.  
ABD’deki yasak kitap bayramları ülkemize gelip yasallaşmadan önce ne bulursanız okuyun bence..