Antalya’da AKP’li yöneticinin konağına kamu parasıyla restorasyon

Antalya'da AKP il yöneticisine ait bir konağın restorasyonunun kamuya ait kültürel miras fonundan finanse edilmesi, “hakkaniyet” ilkesini yeniden gündeme taşıdı. Emlak vergilerinden kesilen yüzde 10’luk katkı payıyla oluşan bu fon, tarihi yapıların korunması için kullanılıyor. Ancak Balbey Mahallesi’nde yer alan Kilit Konağı örneği, sistemin kişisel çıkarlara alet edildiği tartışmalarına yol açtı.

Kültür Varlıkları Fonu: Halka ait kaynak

Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı, belediyelerin topladığı emlak vergilerinin yüzde 10’undan oluşuyor. Bu paralar camiler, hanlar, sivil mimari örnekleri gibi tarihî yapıların onarımı için kullanılıyor. Fonun kullanımında valilikler "hakkaniyet" esasına göre sorumluluk taşıyor.

Ancak Antalya’da yaşanan bir olay, bu hakkaniyetin sorgulanmasına neden oldu.

Kilit Konağı: Restorasyon şartıyla kiraya verildi

2018’de yanan ve AKP İl Yöneticisi Zihni Kilit’in ailesine ait olan Balbey’deki Kilit Konağı, 2019’da Antalya Büyükşehir Belediyesine 18 yıllığına kiralandı. Kira sözleşmesine göre restorasyon tümüyle belediye tarafından yapılacaktı. Restorasyon masrafları, mülk sahibinden alınmadan kamu kaynaklarından karşılandı.

Projeye aykırı uygulama ve 3 milyonluk engellenen ödeme

Restorasyon projesinde Kurul onayı olmamasına rağmen hidrolik kireç bazlı enjeksiyon uygulandı. Yüklenici firma 108 ton enjeksiyon yaptığını iddia ederek ödeme istedi. Ancak hem valilik hem de İTÜ uzmanlarının hazırladığı teknik raporlarda, bu uygulamanın hem projeye aykırı hem de teknik olarak mümkün olmadığı saptandı. Böylece yaklaşık 3 milyon TL’lik ödeme yapılmadı.

Toplam maliyet 15 milyona dayandı

İlk ihale 7,3 milyon TL tutarındayken iş artışı ve süre uzatımı nedeniyle maliyet yaklaşık iki katına çıkarak 14,8 milyon TL'yi buldu. Bu para, doğrudan kültür varlıkları fonundan karşılandı. Yani Antalya’daki her vergi mükellefinin ödediği emlak vergilerinden kesilen pay, bu konağa harcandı.

CHP’li Arı: Belediye bütçesinden değil, fon bütçesinden

CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı ise, yapılan ödemenin belediyenin genel bütçesinden değil, valilik tarafından aktarılan kültür fonundan yapıldığını ve bu nedenle "belediyenin parası" sayılmaması gerektiğini savundu. Ancak uzmanlara göre bu fon da belediyelerin harcadığı bir kamu bütçesi kalemi ve halkın vergileriyle oluşuyor.

Belediye sözleşmeyi feshedebilir miydi?

Restorasyonun, AKP'li yönetimin yaptığı sözleşmeye dayanması da eleştiri konusu. Eleştirmenlere göre kamu yararına aykırı ve kişisel çıkar sağlayan bu sözleşme, mevcut belediye yönetimi tarafından feshedilebilirdi. Nitekim aynı belediye geçmişte bankalarla yaptığı promosyon sözleşmesini tek taraflı olarak feshetmiş, tazminatını da personele yansıtmıştı.

Hakkaniyet ilkesi nerede kaldı?

Katkı payının kullanımını düzenleyen yönetmeliğin 7. maddesi, il kültürel değerlerinin önceliğine göre fonların hakkaniyetle dağıtılmasını şart koşuyor. Ancak Balbey’de birçok vatandaşın tescilli evleri hâlâ harabe halindeyken, bir siyasiye ait konağın restore edilmesi hakkaniyet ilkesinin ihlal edildiği yorumlarına neden oluyor.

Sonuç: Kamu yararı göz ardı mı edildi?

Haberin odağındaki uygulamanın hem eski AKP’li yönetimin yaptığı sözleşme, hem de CHP’li mevcut yönetimin bu sözleşmeyi sürdürmesi nedeniyle iki taraflı sorumluluk taşıdığı ifade ediliyor. Tüm bu süreçlerde asıl görev ihmali ise denetleyici kurum olan valiliğe ait.