Sağlık Bakanlığı'nın yedi ay önce tüm itirazlara rağmen Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği'nde yaptığı değişiklikler, sağlık emekçilerinin tepkisini çekmeye devam ediyor. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin tedavi edici yönünü önceleyen, sağlık çalışanlarının temel haklarında kayıplara neden olan ve toplumun sağlık ihtiyaçlarını göz ardı eden bu düzenlemeler kapsamında, aile sağlığı merkezlerine (ASM) son altı ayda başvurmayan hasta sayıları gerekçe gösterilerek sağlık çalışanlarının maaşlarından yaklaşık %15 oranında kesinti yapılmaya başlandı.

İstanbul'da sağlık alanında örgütlü meslek örgütleri, bu uygulamaya karşı tepkilerini bir kez daha dile getirdi. İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü önünde bir araya gelen sağlık emekçileri, "Bitmeyen eziyet, bitmeyen rezalet: Hasta gelmedi, ceza geldi" pankartı açarak Sağlık Bakanlığı'nı protesto etti.İstanbul Tabip Odası, SES, Genel Sağlık İş, Hekim Sen, Hekimler Birliği Sendikası, Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Birlik ve Dayanışma Sendikası İSTAHED, AHESEN ve Tüm Aile Sağlığı-Sağlık Memuru-ATT-Hemşire ve Ebe Derneği gibi çok sayıda sağlık örgütünün çağrısıyla düzenlenen eylemde "Teşvik değil tehdit", "Eziyet yönetmeliği istemiyoruz" dövizleri taşındı; "Bakan istifa", "Bakan şaşırma sabrımızı taşırma" ve "Susma, haykır, eziyete hayır" sloganları yükseldi.

"Bizim aklımıza ve mantığımıza aykırı bu dayatmaları kabul etmeyeceğiz"

Eylemde ortak açıklamayı İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) Genel Sekreteri Dr. Sercan Ahmet Uluç okudu. "Bitmeyen eziyet, bitmeyen rezalet! Hasta gelmedi, ceza geldi" sözleriyle konuşmasına başlayan Uluç, Sağlık Bakanlığı'nın 1 Kasım 2024'te yürürlüğe koyduğu ve kamuoyunda "Eziyet Yönetmeliği" olarak anılan düzenlemeye karşı 14 gün boyunca iş bıraktıklarını hatırlattı."Bakanlık kendi çalışanlarının tepkisini yok sayıyor, bizi adeta kölesi gibi görüyor" diyen Uluç, 6 ay boyunca aile sağlığı merkezine başvurmayan hasta gerekçesiyle aile hekimi ve hemşirelerin maaşından kesinti yapılmasının kabul edilemez olduğunu söyledi. "Bu madde kamuoyuna yansıdığında 'bu kadar da saçmalık olmaz, değişir' dedik. Ama değişmedi. Uygulamaya konuldu. Ve bizler %20'ye varan gelir kayıpları yaşadık. Bakanlık maaşlarımızı adeta gasp etti."

"Her ay dava açacağız, milyonlarca liralık kamu zararı oluşacak"

Uluç, söz konusu uygulamanın hukuksuzluğunun mahkeme kararlarıyla da defalarca tescillendiğini belirtti. Bakanlığın, kişilerin sağlık merkezine başvurmamasını hekime fatura etmesinin yargıdan döndüğünü, ancak yeni yönetmelikte bu uygulamanın daha da ağırlaştırıldığını ifade etti. Uluç, "Bu kesintilere her ay dava açacağız. Mahkemeler yoğunlaşacak, davaları kazanacağız ve bakanlık milyonlarca lira dava masrafı ve avukatlık ücreti ödeyecek. Bu kamu zararının sorumlusu bu yönetmeliği yazan ve onaylayanlardır" dedi.

"Aile hekiminize en son ne zaman başvurdunuz?"

Açıklamasında Sağlık Bakanı ve bürokratlara da seslenen Uluç, "Aile hekiminize en son ne zaman başvurdunuz? 6 ayda bir başvuracak mısınız? Sizin gelmemenizden dolayı bizim maaşımızın kesilmesi sizce mantıklı mı?" diye sordu."Biz sizin köleniz değiliz!" diyen Uluç, basın açıklamasın sonunda şunları söyledi: "Bu saçmalıkları kabul etmeyeceğiz. Eziyet Yönetmeliğini geri çekin. Biz yılmayacağız ve anayasal hakkımız olan iş bırakma dahil örgütlü mücadelemize devam edeceğiz.

"Birinci basamak ranta açılmak isteniyor!

Basın açıklamasının ardından söz alan TTB 2. Başkanı Prof. Dr. Pınar Saip, "Davanızın yanındayız" diyerek başladığı konuşmasında, Kasım ayından bu yana hem halk hem sağlık emekçileri hem de hekimler için bir eziyet olan bu yönetmeliğin değişmesi için mücadele verildiğini belirtti. Saip, "Maalesef iktidar duymuyor. Sağlık hizmetini ne kadar çok kişinin birinci basamağa başvurmasıyla ölçmek istiyor. Birinci basamağı bir rant yeri haline getirmekle, paralı olmasını sağlamak istiyor" dedi.Sağlığın sadece başvuru sayısıyla ölçülemeyeceğini vurgulayan Saip, ASM'lerin tıkanma noktasına geldiğini ifade etti. Saip, konuşmasını şu sözlerle tamamladı: "Demokratik haklarımızı alabildiğimiz, daha demokratik, adil, hukukun işlediği bir düzende, daha iyi bir sağlık sistemini hep birlikte kurmak için mücadelemize devam edeceğiz."

"Bu yönetmelik Anayasaya ve İLO Sözleşmelerine aykırıdır"

Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Birlik ve Dayanışma Sendikası adına konuşan Ahmet Tapduk Mehlepci, Sağlık Bakanlığı'nın çıkardığı Aile Hekimliği Yönetmeliği'nin anayasa, yasalar ve Türkiye'nin imza attığı ILO sözleşmelerine aykırı olduğunu söyledi. ASM'lerde çalışan hekim, ebe ve hemşirelerin iş yükünün arttığını, hak edişlerinin ise kesildiğini belirten Mehlepci, "Hak gaspını kendilerine hak gören bu bakanlığın dur durak noktası olmadığını görüyoruz" dedi.Mehlepci, "Gidiş garantili köprüler, uçuş garantili havalimanlarıyla müteahhitleri zengin ederken, halkın sağlığını korumaya çalışanların maaşını kesmek utanmazlıktır" diyerek tepki gösterdi. Hastaların aile sağlığı merkezine başvurmaması nedeniyle kesinti yapılmasını eleştiren Mehlepci, "Hastalar randevu bulamıyor, MR, tomografi, ultrason için bir yıl sonraya gün veriliyor, siz asıl bunun hesabını verin" ifadelerini kullandı.Aile planlaması malzemeleri gönderilmemesi ve aşı tedarikinde yaşanan sorunların faturasının da sağlık çalışanlarına kesildiğini vurgulayan Mehlepci, "Getiremedikleri aşının bedelini hekimlere ve yoksulluk sınırının yarısı kadar bile maaş alamayan ebe-hemşire arkadaşlarıma ödetemezsiniz" dedi.Performans sistemini ve sağlığın ticarileşmesini eleştiren Mehlepci, "Bunun bedelini biz sağlıkta şiddet olarak ödüyorsak, asıl siz hesap vermek zorundasınız" diye konuştu. Mehlepci son olarak, "Talebimiz net: Bu eziyet yönetmeliği derhal geri çekilmeli. Performans kriterine dayanmayan, emekliliğe yansıyacak, yoksulluk sınırının üzerinde tek kalem maaş istiyoruz" dedi.

Bu yönetmeliği tanımıyoruz

SES İstanbul Şubeleri adına söz alan Delil Akcan, Aile Hekimliği Yönetmeliği'ne tepki göstererek, "Halka da sağlık emekçilerine de eziyet olan bu yönetmeliği derhal geri çekin" çağrısında bulundu.

Aile hekimliği uygulamasının bir reform değil, açık bir yıkım projesi olduğunu vurgulayan Akcan, "Sağlık sisteminde yaşanan çöküşün sorumlusu; sağlığı metalaştıran, koruyucu sağlık hizmetlerini yok sayan siyasi tercihlerdir" dedi. ASM'lerde çalışan sağlık emekçilerinin düşük ücret, aşırı iş yükü ve angaryaların yanı sıra maaşlarından yapılan hukuksuz kesintilerle de cezalandırıldığını ifade eden Akcan, "Performans bahanesiyle yapılan bu kesintiler 16 bin TL'ye varan gelir kaybına neden oluyor. Biz bu yönetmeliği tanımıyoruz" diye konuştu.Aile Sağlığı Merkezlerinde yeterli personel, donanım ve fiziki koşullar bulunmadığını belirten Akcan, "Aşı yok, ebe yok; angarya işler ve ceza çok" dedi. Yönetmeliğin geri çekilmesini isteyen Akcan, ASM'lerin ticarethane değil, toplumun sağlık hakkını güvence altına alan kamusal alanlar olması gerektiğini dile getirdi.

Konuşmalar sırasında sık sık "Bakan istifa!" sloganı atan sağlık emekçileri, eylemin sonunda üzerinde "Bakan istifa" yazılı pankartın önüne çöp kutusu yerleştirerek bordrolarını buraya attı.