Kamu işçisinin ücreti enflasyon ve vergiyle eridi, taslak anlamını yitirdi

Andaç Aydın Arıduru
[email protected]

---

Kamu çerçeve protokolü (KÇP) 600 binden fazla kamu işçisinin ücret ve sosyal haklar zamlarını belirleyecek. Hak-İş ve Türk-İş Konfederasyonlarının 27 Şubat’ta Çalışma Bakanlığına sunduğu teklif taslağının üzerinden 105 gün geçti. Türk-İş Genel Başkan Yardımcısı ve Yol-İş Sendikası Genel Başkanı Ramazan Ağar 2 Haziran’da Türk-İş Genel Merkezi önünde yaptığı konuşmada, “Üç ay önce sunduğumuz teklif bile bugün eridi, gitti” ifadeleriyle enflasyonun, zam teklifinde kayba yol açtığını söylemişti. Kamu işçilerinin ücretlerindeki reel erime TÜİK’in yıl başından beri kümülatif yüzde 15.09 olarak açıkladığı enflasyon verileriyle ve Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının duyurduğu “Kamu işçisi ortalama ücreti” verilerine göre en az 6 bin 600 TL’ye ulaştı. Bayram öncesinde gerçekleştirilen 4. tur görüşmelerin ardından Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay teklif verilmemesi halinde toplantıya katılmayacaklarını söylerken Ağar ise “81 ilde eylem planlarını tek tek hayata geçireceğiz” demişti. Hükümet temsilcisi, Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikasının (TÜHİS) bayram sonrasında gerçekleştirilecek ilk toplantıda ücret zammı teklifi sunması bekleniyor. Kamu işçileri 5 aydır her geçen gün eriyen ücretleri ve 3 aydır KÇP görüşmelerindeki sessizliğe “Artık bekleyecek halimiz kalmadı” diyerek tepki gösteriyor. İşçiler, eylemlerin başlaması, yasal süreçlerde sona gelen toplu iş sözleşmeleri (TİS) için sendika yönetimlerinden acile şeffaf bilgilendirme ve eylem programı açıklamasını talep ediyor.

Reel kayıp 8 bin 500 TL’ye ulaştı

Kamuda TİS’lerin büyük bölümü ocak ve mart ayları etrafında kümeleniyor. Geçmiş dönem TİS’leri ocak ayında son bulan işçiler 5 aydır, mart ayında son bulan işçiler ise 3 aydır ücret ve sosyal hak ödemelerinde zam almadan çalışıyor ve artan enflasyon ile birlikte ücretlerdeki erime katmerleniyor. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı verilerine göre ortalama kamu işçisi ücreti net 43 bin 660 TL. Yılın başından bu yana TÜİK tarafından açıklanan enflasyon verileri çerçevesinde ücretlerdeki reel erime 6 bin 600 TL’ye ulaştı. İstanbul Ticaret Odasının (İTO) İstanbul için hesapladığı enflasyon verilerine göre ise ücret kaybı TÜİK verilerinin yüzde 4.4 üzerinde. İTO verilerine göre ise reel kayıp 8 bin 526 TL. Ücretlerde reel erimenin yanı sıra düşük dilimler sebebiyle vergi yükü de ücretlerde erime de artıyor.

Başkanlığın ocak ayından beri değişmeyen ortalama ücret verilerine göre yılın başında 43 bin TL alan bir kamu işçisi 4 Haziran haftası verilerine göre halen aynı net ücreti alıyor. KÇP ve TİS’ler tamamlanmadığı için ise ücret zammı bu süre zarfında söz konusu değil. Haziran ayında 43 bin 660 TL ücret alan bir kamu işçisi, nisan ve mayıs aylarında yüzde 20’lik vergi diliminden gelir vergisi ve damga vergisi toplamı olarak 5 ayda yaklaşık 30 bin TL vergi ödedi.

‘Taslak yenilensin!’

Kamu işçileri eriyen ücretleri ve artan vergi yüküyle birlikte KÇP’nin imzalanması ve TİS’lerin bir an önce bağıtlanması ihtiyacının altını çiziyor.  Öz Sağlık-İş üyesi bir işçi, “KÇP bekledikçe borçlar ve geçim sıkıntısı büyüyor. TİS’lerin tamamlanması için de süre geçecek. 100 küsur gündür bekliyoruz artık bekleyecek halimiz kalmadı. Sendika yöneticilerinin sessizliği bize de yansımaya başladı. Bugün bir an evvel bitsin de zammımızı alalım diye düşünüyoruz. Bu bize gelecekte daha büyük kayıp olarak yansıyacak bunu da biliyorum. KÇP taslağından geri adım atılmaması için hareketlenmemiz lazım yoksa gözümüzün önünde kaçıracaklar sözleşmeleri bizden” yorumunu yapıyor.

‘Sözleşmelerde kazanımlar için mücadele şart’

Harb-İş üyesi bir işçi ise KÇP taslağının karşı teklifsiz kalışını ve sürecin uzatılmasına tepki gösteriyor ve hatırlatıyor, “KÇP bizim için taban anlamına gelir aslında. TİS imzalayanlar sendikalar. Ücret zammı taleplerimizi taslağa koydurduk. Örneğin yüzde 40 savunma sanayisi primi talebimiz var KÇP’nin ardından TİS’lerde de mücadeleye devam etmemiz gerekli. Bugün kirasını ödeyemeyen, market alışverişi yapamayan birçok iş arkadaşım var. Geriye dönük alacaklarla borç kapatmayı, küçük de olsa bir ihtiyacını görmeyi isteyen arkadaşlar da var. Ama eyleme geçmeden gücümüzü göstermeden bizi muhatap almayacaklarını gösterdiler. Ramazan Başkan eylem programı dedi, sendika merkezi eyleme geçeceklerini söyledi. Taslak da yenilensin, eyleme de geçilsin biz hepsine varız”