Akdeniz’de gemilerin daha az zararlı yakıt kullanması zorunlu hale geldi: Boğazlar ve Marmara Denizi hariç

Özer Akdemir
[email protected]

Haftalardır her geçen gün kapladığı alan artan müsilaj sorunu ile gündemimize gelen Marmara denizi yoğun gemi trafiğinin yol açtığı hava ve deniz kirliliği ile de boğuşmakta. Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün (IMO) onayıyla 1 Mayıs 2025 tarihinden itibaren Akdeniz, gemilerin daha “temiz” bir yakıt kullanmasını zorunlu kılan Emisyon Kontrol Alanı (ECA) oldu. Bu uygulama ile denizcilik kaynaklı hava kirliliğinde yüzde 80’e varan azalma bekleniyor. ECA, Türkiye’nin Ege ve Akdeniz kıyılarını da kapsıyor ancak uygulama Çanakkale Boğazı girişinde son buluyor. Haliyle uygulamanın Marmara Denizindeki gemicilik kaynaklı hava kirliliğine olumlu bir etkisi olmuyor.

İstanbul’da denizcilik kaynaklı hava kirliliği yüzde 80 azalabilir

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi'nden Doç. Dr. Levent Bilgili yayınladığı makalede bu durumu ele aldı. Marmara Denizi'nin de ECA ilan edilmesi halinde İstanbul'da denizcilik kaynaklı hava kirliliğinin yüzde 80'e kadar azalabileceği ile ilgili çalışmasını geçtiğimiz yıl haberleştirdiğimiz (https://www.evrensel.net/haber/517895/bogazlarda-emisyon-kontrolu-saglansin) Bilgili, Türk Boğazlar Sistemi hakkında IMO nezdinde alınacak herhangi bir kararın, ülkenin iç sularını uluslararası denetime açmak anlamına gelebileceğine yönelik kaygılar nedeniyle Türkiye’nin bu uygulamaya uzak durduğunu ancak son dönemde Ankara’da Marmara Denizi’nin de ECA ilan edilmesi ile ilgili bir mevzuat hazırlığı yapıldığını aktardı.

1 Mayıs’tan itibaren Akdeniz’den geçen gemiler daha az kirletici yakıt kullanmak zorunda

Ağır fosil yakıtları yakan gemilerin, hava kirliliğinin en önemli kaynakları arasında yer aldığına dikkat çeken Bilgili 1 Mayıs 2025 itibarıyla yürürlüğe giren yeni uygulamayla birlikte, Akdeniz’den geçecek tüm gemilerin daha az kirletici içeren yakıtlar kullanmasının zorunlu hale geldiğini kaydetti.

Öncelik kükürtdioksitleri azaltmakta

Doç. Dr. Levent Bilgili’nin çalışmasında altını çizdiği noktalardan bazıları şunlar:

• “Denizcilik emisyonları, seragazları ve hava kirleticiler olarak ikiye ayrılıyor. Hava kirleticiler arasında kükürt oksitler, azot oksitler, parçacıklı maddeler ve siyah karbon var.
• Konuya insan sağlığı odaklı yaklaştığımızda, kükürt oksitler daha büyük bir bela ve mevcut teknolojiler de kükürt oksitleri azaltma konusunda biraz daha iyi. Yalnızca yakıtı değiştirerek, yakıtın içindeki kükürtü azaltarak, kükürt oksitleri azaltabiliyoruz.
• Akdeniz'den geçmek isteyen gemilerin yapması gereken, yüzde 80 daha az kükürt içeren yakıtlar kullanmak olacak;
• Akdeniz ECA, Cebelitarık Boğazı’ndan başlıyor, Süveyş Kanalı’nın Akdeniz çıkışına ve Çanakkale Boğazı’nın Ege çıkışına kadar uzanan alanı kapsıyor. Dolayısıyla bizim Ege ve Akdeniz kıyılarımız da bu alan dahilinde ve buraya gelen gemiler de bu durumdan etkilenecekler.
• Ege ve Akdeniz’deki denizcilik kaynaklı hava kirliliğinde kabaca yüzde 80’lik bir iyileşme olacağını söyleyebiliriz. Böyle bir çalışmayı İstanbul Boğazı ve Marmara Denizi için yaptığımda, yüzde 80’lik bir iyileşme olacağı bulgusuna ulaşmıştım. Avrupa Birliği’nin çalışmaları ise yüzde 78’lik bir iyileşmeden söz ediyor; sonuçlar, tutarlı görünüyor.

ECA Çanakkale Boğazı’nda son buluyor

• Ne yazık ki Akdeniz ECA, Çanakkale Boğazı girişinde son buluyor. Bu, hava kalitesindeki iyileşmeden Marmara Bölgesi'nin faydalanamayacağı anlamına geliyor. Öte yandan gemi şirketleri, denizciler, sık yakıt değişiminden hoşlanmazlar çünkü bunun makinelere çeşitli etkileri olabilir; orta veya uzun vadede zarar görme riski oluşabilir. Tabii bunun da bir maliyeti var. Dolayısıyla gemiler, tek tip yakıtla bütün yolculuğu tamamlamayı tercih ederler. Eğer İstanbul ve Çanakkale Boğazları’nı geçecek bir gemi, böyle bir nedenle Akdeniz’de kullandığı yakıtı kullanmayı devam ederse, o zaman bir iyileşme görülebilir. Fakat rafine yakıtlar daha pahalı olduğu için bunu tercih etmeyebilirler, dolayısıyla neler olacağını öngörmek zor.

Avrupa’nın her tarafı ECA oldu

• ECA’lar küresel olarak artıyor. Kanada’nın ve Norveç’in Arktik kıyıları, ECA bölgesi olarak kabul edildi; Mart 2026’da yürürlüğe girecek . Avrupa’nın hemen hemen her tarafı ECA olmuş oldu. Amerika Birleşik Devletleri’nin Florida bölgesinden Süveyş Kanalı’na kadar geniş bir yay şeklindeki bir alan, ECA’ya dönüşmüş durumda.’’

THE LAST OF US

The Last of Us dizisinin konusu ne, hangi oyuncular rol alıyor? The Last of Us nerede yayınlanıyor?

Reklam