Rabia süreci resmen bitti, bölgede sorunlar sürecek

Türkiye ve Mısır iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin büyükelçi seviyesine çıkarılmasına karar verdi.

Dışişleri Bakanlığından "Türkiye-Mısır ortak açıklaması" başlığıyla yapılan yazılı açıklamada, Türkiye’nin Kahire Büyükelçisi olarak Büyükelçi Salih Mutlu Şen’i, Mısır’ın ise Ankara Büyükelçisi olarak Amr Elhamamy’i aday gösterdiği belirtildi.

Ankara ile Kahire arasındaki ilişkiler Mısır’ın Eski Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin 2013 yılında devrilmesinin ardından kopma noktasına gelmişti.

"KARŞI CEPHELERDE YER ALMALARI MUHTEMEL"

Türkiye ve Mısır arasında karşılıklı büyükelçi atanmasının beklenen bir adım olduğunu söyleyen Evrensel yazarı Hediye Levent, “Türkiye, uzun süredir Mısır ile ilişkileri düzeltmek istediğini birçok kez dile getirdi. Bu çerçevede seçim sonrası kurulan kabinenin Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Mısır başta olmak Türkiye’nin bozulan ilişkilerini düzeltmek, köprüleri yeniden kurmak girişimlerinde bulunması bekleniyordu. Ancak Türkiye her ne kadar genel olarak Ortadoğu ülkeleri ve özelinde Mısır ile ilişkilerini düzeltmek istese de her bir ülkeyle ve elbette Mısır ile müzakere edilmesi gereken çok sayıda konu başlığı ve dosya var. Mısır açısından Türkiye’nin Libya’daki askeri varlığı ve politikaları, Doğu Akdeniz meselesi ve buna bağlı olarak Kıbrıs sorunu, Suriye’nin durumu bu dosyaların en girift olanlarından. Dolayısıyla Türkiye-Mısır ilişkilerinin karşılıklı büyükelçi atanmasının hemen ardından yoluna girmesini beklemek gerçekçi olmaz. Daha çok iki ülke arasında doğrudan temas ve müzakere sürecinin başladığı söylenebilir. Bundan sonraki süreçte iki ülke arasındaki diplomatik kanallar açık olsa da zaman zaman sert müzakerelerin gerçekleşmesi, iki ülkenin kendi çıkarları doğrultusunda bölgede karşı cephelerde yer almaları oldukça muhtemel.” dedi.

"SON PERDE SURİYE OLACAK"

Levent şu ifadeleri kullandı: “Türkiye açısından bakıldığında ise, kamuoyunda kısaca Rabia olarak bilinen ve Türkiye’nin açıkça Müslüman Kardeşleri desteklediği sürecin sona erdiği söylenebilir. Bu çerçevede genel olarak Türkiye’nin Arap Ayaklanması döneminde başlattığı politikalar açısından sondan bir önceki perde de kapanmış oldu. Son perde ise, Suriye olacak gibi görünüyor.”

İPLER NASIL KOPTU, GÖRÜŞME NASIL BAŞLADI?

2019’da hayatını kaybeden Muhammed Mursi, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP’nin desteklediği Müslüman Kardeşlerin önde gelen isimlerindendi.

Erdoğan, 2013 yılında Mursi’yi deviren Mısır’ın Genelkurmay Başkanı ve Şimdiki Cumhurbaşkanı Abdülfettah el Sisi’yi hedef alan ve eleştiren çok sayıda açıklama yapmıştı.

Erdoğan, 2019’da Sisi’yle aynı masada bulunmamak için BM Genel Kurulundaki resmi yemeğe katılmamıştı. Erdoğan, bu tavrını “Aynı masaya oturup darbecileri meşrulaştırmam” sözleriyle savunmuştu.

Erdoğan bir başka açıklamasında da “Darbeyle başa geçen şu andaki zalim Sisi, 50’ye yakın kişiyi idam etmiştir. Batı bu idamlara sessiz kalmıştır. Avrupa ülkeleri idamı yasaklarken, katil Sisi’nin davetine icabetle oradaki toplantıya iştirak etmişlerdi” ifadelerini kullanmıştı.

Erdoğan ayrıca “Beni Sisi ile barıştırmak isteyenler var. Asla kabul etmiyorum. Halkın yüzde 52’sinin oyunu almış Mursi’yi ve arkadaşlarını mahkum eden bir antidemokratla aynı masaya oturmam” demişti.

Türkiye ve Mısır 2013 yılında büyükelçilerini karşılıklı olarak geri çağırmıştı. Türkiye’nin son Kahire Büyükelçisi Hüseyin Avni Botsalı, Mısır’ın son Ankara Büyükelçisi ise Abdülrahman Salah olmuştu.

Geçen yıldan itibaren ise iki ülke ilişkilerinin iyileştirilmesine yönelik adımlar atılmaya başlanmıştı. Eski Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Mısır’la diplomatik temasın kurulduğunu açıklamıştı.

Erdoğan ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el Sisi, Katar’daki Dünya Kupası’nın açılışında geçen yılın sonunda ayaküstü bir görüşme yapmış ve tokalaşmıştı.

6 Şubat depremlerinin ardından ise Mısır Dışişleri Bakanı Semih Şükrü Türkiye’yi ziyaret etmişti.

Mart ayında ise eski Bakan Çavuşoğlu, Kahire’ye giderek, 11 yıl sonra Türkiye’den Mısır’ı ziyaret eden ilk Dışişleri Bakanı olmuştu.

DUYGUSAL DEĞİL TAMAMEN ‘PARASAL’!

Mısır'a büyükelçi olarak atanan Salih Mutlu Şen, geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada “2002 yılında Türkiye-Mısır arasındaki ticaret hacmi 9,7 milyar dolara ulaşmıştı. Şu anda ise iki ülkenin liderlerinin arasındaki siyasi iradeyle iş insanları toplumu da ticaret alanında daha fazla iş birliğine gidecektir. Orta vadede yıllık ticaret hacminin 20 milyar dolara yükselebileceğini söyleyebilirim. Ayrıca, Mısır’ın en büyük ihracat pazarının Türkiye olduğu gerçeğini de vurgulamam gerekiyor. Aynı zamanda Türkiye, Mısır gazını satın alan bir numaralı müşteri” demişti.

Şen, Türkiyeli firmaların Mısır’daki yatırımına ilişkin ise halihazırda ülkede yaklaşık 2,5 milyar dolar değerinde ihracat ve yerel pazara yönelik çeşitli alanlarda yatırımların bulunduğunu ve Mısır’daki en büyük ihracatçı tekstil şirketlerinin Türkiye şirketleri olduğunu ifade etmişti. (İstanbul/EVRENSEL)