Kaliningrad krizi: BM’den Rusya ve Litvanya’ya diyalog çağrısı

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Litvanya’nın Rusya’nın Kaliningrad yerleşim bölgesine mal taşımacılığına getirdiği kısıtlamalar nedeniyle yükselen gerilimle ilgili açıklama yaptı, tarafları gerilimi tırmandıracak eylemden kaçınmaya çağırdı.

BM Genel Sekreteri Sözcüsü Stephane Dujarric, New York’taki BM Genel Merkezi’nde düzenlenen basın toplantısında, Guterres’in, Rusya ve Litvanya arasında Kaliningrad’a ulaşım konusunda yaşanan gerginliği “endişeyle takip ettiği”, tarafların bu gerginliği “diyalog yoluyla ve uluslararası hukuka uygun olarak” ele almaları gerektiği yönündeki görüşlerini aktardı.

Dujarric, “Daha fazla tırmanışa ilişkin gördüğümüz, uyarılar da dahil olmak üzere bu gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Bu ciddi bir endişe konusudur. Gerginliği artıracak her türlü açıklama ve eylemden de kaçınılması gerekiyor” dedi.

KRİZ NASIL BAŞLADI?

Litvanya, Avrupa Birliği’nin yaptırım listesinde olan bazı malların toprakları üzerinden Kaliningrad’a transit geçişini yasakladı. Rusya ile Kaliningrad bölgesi arasındaki tek demir yolu Litvanya topraklarından geçiyor. Kaliningrad, Rusya’ya kara bağlantısı olmayan, Litvanya ile Polonya arasında ve Baltık Denizi kıyısında yer alan Rus toprağı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı da, Kaliningrad krizi nedeniyle Litvanya’ya protesto notası gönderdi. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, kararın, “Rusya ve Avrupa Birliği (AB) arasında Kaliningrad bölgesine malların taşınması ile ilgili 2002’de yapılan anlaşmayı ihlal ettiği” ve “düşmanca” olduğu vurgulandı.

Bu nedenle Litvanya’nın Moskova Büyükelçiliğinde görevli Maslahatgüzar Virginia Umbrasene’nin Bakanlığa çağrıldığı kaydedilen açıklamada, “Maslahatgüzara, Litvanya topraklarından Kaliningrad bölgesine çeşitli malların demir yoluyla geçişine Rus tarafı bilgilendirilmeden getirilen kısıtlama nedeniyle protesto notası verildi. Maslahatgüzardan bu kısıtlamaların derhal kaldırılması istendi. Eğer Kaliningrad ve Rusya’nın geri kalan toprakları arasında yük taşımacılığı yeniden sağlanmazsa, Rusya, ulusal çıkarlarını koruma hakkını kendisinde saklı tutuyor” ifadelerine yer verildi.

KREMLİN AÇIKLAMASI

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da Litvanya’nın Kaliningrad ile ilgili kararının “benzeri” olmadığını belirterek “Bu, her şeyin ihlalidir. Bunun, AB’nin uyguladığı yaptırımların, malların geçişini kapsaması yönündeki kararından kaynaklandığını anlıyoruz. Bunun da yasa dışı olduğunu düşünüyoruz” dedi.

Peskov, durumun “çok ciddi” olduğunu vurgulayarak “Bu nedenle herhangi bir önlem ve karar alınmadan önce durum, derin bir analizin yapılmasını gerektiriyor. Bu analiz önümüzdeki birkaç gün içinde gerçekleştirilecek” diye konuştu.

Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev ise Litvanya’nın kararının “düşmanca” olduğunu belirterek “Litvanya’nın kararına yakında yanıt verilecek. Yanıtımız, Litvanya halkı için ciddi ve hissedilir olacaktır” dedi.

LİTVANYA: KARAR AB’NİN

Rusya Dışişleri Bakanlığına çağrılan AB Rusya Temsilcisi Ederer, Bakanlık çıkışında gazetecilere yaptığı açıklamada, “Litvanya tek taraflı önlemler almıyor, AB’nin yaptırımlarını uyguluyor” diye konuştu.

Ederer Kaliningrad’a yönelik bir ablukanın söz konusu olmadığını, yaptırım kapsamına girmeyen malların transit geçişinin normal olarak sürdüğünü ifade etti.

AB’DEN SAVUNMA

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Kaliningrad’a yönelik kısıtlama konusuyla ilgili “Blokaj, söz konusu değil. Yaptırımların hedefinde olmayan yolcuların ve malların geçişi devam ediyor. Litvanya, AB Komisyonu tarafından sağlanan yönergeleri uygulamaktan başka bir şey yapmıyor” ifadelerini kullandı. (DIŞ HABERLER)