Bayraklı eski Piyale fabrikası yıkımında “asbest” iddiası

Ramis SAĞLAM
İzmir

İzmir’de 1922 yılında kurulan Türkiye’nin ilk makarna fabrikası “Türk Makarna Fabrikası”, 2001 yılında Gıdasa adıyla Sabancı Holding tarafından satın alındıktan 6 yıl sonra 2007 yılında Sakarya Hendek’e taşınması ile fabrikaya ait binalar kendi kaderine terk edildi. Fabrika binaların yıkımına başlanmasıyla, asbest söküm kurallarına uyulmadığı ve çevreye tehlikeli tozların yayıldığı Asbest Söküm Uzmanları Derneği (ASUD) tarafından iddia edildi. ASUD İzmir Temsilcisi Endüstri Mühendisi Asbest Söküm Uzmanı Selda Altıntop ile iddiaları konuştuk.

Geçtiğimiz hafta çarşamba günü kendilerine gelen bir telefon ihbarıyla eski Piyale Fabrikasının yıkımını öğrendiklerini söyleyen Altıntop, “Fotoğraflarda 50 yıllık ve asbestli olduğu çok net gözle bile tespit edilebilecek çatı kaplaması eternitler ve binalar kepçeler ile yıkılıyordu” dedi.

Altıntop, bu gelişmelerin ardından hemen öncelikle İzmir Büyükşehir Belediyesi Atık Yönetim Daire Başkanlığına başvurduklarını dile getiren Altıntop, geçtiğimiz Cuma günü konuyla ilgili tekrar görüşmeye gittiğini bu sefer Daire Başkanlığı tarafından, İzmir Büyükşehir Belediyesi Yapı Kontrol Daire Başkanına yönlendirildiğini söyledi. Altıntop, oradan yapının “Yıkım Ruhsatının” verildiğini ve yapıda “asbest olmadığına dair tespit olduğunu” ve Bayraklı Belediyesine başvurup ASUD adına bilgi alabileceği ifade ettiğini aktardı.

YIKILAN BİNADA ASBEST İDDİASI

Geçtiğimiz Pazartesi günü fabrikaya giden Altıntop, tekrar fotoğraf ve videolar çeker. Üçüncü durağı ise bu sefer Bayraklı Belediyesi olur. Altıntop, durumu Başkan Yardımcısı Sibel Elçi’ye izah eder. Çektiği videoları, fotoğrafları gösterir. Altıntop’a Yapı Kontrol Müdürü ile görüşmesi söylenir. Altıntop, “Yıkım için verilen ‘Asbest Varlığı Tespit Raporuna’ baktılar binadan alınan katı numuneler arasında eternit yoktu. Bunun üzerine yıkımın durdurulmasını ve ASUD olarak eternit numunesi alarak, TÜBİTAK, Ege Üniversitesi ve yetkin laboratuvarda analiz ettirilmesini talep eden bir dilekçe bıraktım. Bana yıkımın durdurulduğunu ve beni arayacaklarını söylediler” diye konuştu.

Altıntop, ertesi gün haber çıkmayınca önce tekrar yıkım alanına gider. Pazartesi günü çatısında asbest olan yerler tamamen yıkılmış, molozları taşınmış, iş makinalarının çalıştığını hala yıkımın devam ettiğini tespit ederler. Bayraklı Belediye Başkan Yardımcı Sibel Elçi ile tekrar görüşen Altıntop’a be sefer “Dün sabah eternitin asbestsiz olduğuna dair Analiz Raporu geldi. Yıkım yapılıyor” denir.

“ASUD OLARAK TOPLUM, HALK VE İŞÇİ SAĞLIĞI TARAFINDAYIZ”

Bayraklı Belediyesi’nin elinde binada asbest olmadığına dair rapor olduğunu söylediğini aktaran Altıntop, “Ancak bu raporda eternitten örnek alınmamış, burası bir fabrika, alan çok büyük 20 bin m2 kapalı alan ve çok katlı, metrekare hesabına vurduğunuzda Uluslararası Standarda göre yüzlerce numune alınması gerekir. 8 farklı numune alınmış. Bir de İSGÜM tarafından yetkilendirilen akredite laboratuvarların İstanbul’da olduğu düşünülürse birkaç saatte rapor alınması mümkün değil” dedi.

Aynı laboratuvarın, Bayraklı’da deprem sonrası yıkılan binalar içinde rapor verdiğini belirten Altıntop, “Başlattığımız işlemleri sürdürmeye devam edeceğiz. ASUD olarak toplum, halk ve işçi sağlığı tarafındayız. Elimizde pek çok fotoğraf ve video var” diye ekledi.

Hafriyat firması çalışanlarının yıkım sırasında maske bile takmadığını söyleyen Altıntop, “İş güvenliği uzmanına sormak isterim. İşçiler asbestten ve tozdan nasıl korunuyor. Ben Bayraklı Belediyesinin konuyu çözeceklerini düşünmüştüm. Ancak genel olarak belediyeler ‘Yıkım Ruhsatını’, ‘Asbest Yoktur Raporu’ gelince yıkılacak binayı görmeden veriyorlar. Ve kendi sorumluluklarında olmadıklarını ifade ediyorlar. Bizim çabamız onları yanlışlarla ve sahte raporlarla yüzleştirmek ve doğruları göstermek yönünde oldu. Ancak sonuç alamadık. Şimdi bu konuda ilgisiz kalan herkesi vicdanlarıyla yüzleşmeye davet ediyorum. Gereken tüm girişimler ASUD tarafından yapılacaktır” diye konuştu.