11 Nisan 2021 03:20

Erdoğan-Zelenskiy görüşmesinde "toprak bütünlüğü" ve "işgal" vurgusu yapıldı

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy-Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşmesinde Donetsk ve Lugansk'ın işgal altında olduğu savunularak "toprak bütünlüğü" vurgusu yapıldı.

Fotoğraf: Murat Çetinmühürdar/TCCB/AA

Paylaş

Türkiye'ye ziyaret gerçekleştiren Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasında Huber Köşkü'nde dün basına kapalı şekilde 3 saatlik görüşme gerçekleşti. Görüşme sonrası ortak basın toplantısı düzenlendi ve ortak bir bildiri yayımlandı. Basın toplantısında ve bildiride Donetsk ve Lugansk'ın işgal altında olduğu savunularak "toprak bütünlüğü" vurgusu yapıldı.

Montrö sözleşmesi tartışmaları ve ABD savaş gemilerinin Rusya ile artan gerilimde Ukrayna'ya destek için Boğazlardan Karadeniz'e geçeceğinin duyurulduğu günlerde Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Türkiye'ye resmi ziyarette bulundu.

Erdoğan, Zelensky'nin ziyareti öncesi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le telefon görüşmesi yaptı. Görüşmeye dair Kremlin'den yapılan açıklamada Putin'in Ukrayna'yı ülkenin doğusundaki Donbass bölgesinde "tehlikeli provokatif hamleler yapmakla" suçladığı duyuruldu.

Zelenskiy ve Erdoğan, İstanbul'daki bir araya geldi. Huber Köşkü'nde basına kapalı gerçekleştirilen ve yaklaşık 3 saat süren ikili görüşmenin ardından heyetler bir araya geldi. Heyetler arası görüşmenin ardından iki lider ortak basın toplantısı düzenledi. Soru alınmayan toplantıda yapılan açıklamalarda Ukrayna'nın "toprak bütünlüğüne" vurgu yapıldı.

ERDOĞAN: KRİZ, UKRAYNA'NIN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ TEMELİNDE ÇÖZÜLMELİ

Konuşmasında Ankara'nın Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini desteklediğini ve Kırım'ın "ilhâkını" tanımama yönündeki kararını bir kez daha teyit ettiğini söyleyerek başlayan Erdoğan, şunları dile getirdi:

"Karadeniz'in bir barış, huzur ve iş birliği denizi olmaya devam etmesi temel hedefimizdir. Ortak coğrafyamızda ne surette olursa olsun gerilimin artmasını arzu etmiyoruz. Bu minvalde kıymetli dostumla Ukrayna'nın doğusundaki güncel duruma dair fikir teatisinde bulunduk. Mevcut krizin Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve uluslararası hukuk temelinde barışçı ve diplomatik yöntemlerle çözülmesi gerektiğine inanıyoruz. Son dönemde sahada gözlemlediğimiz endişe verici tırmanmanın bir an evvel son bulmasını, ateşkesin sürdürülmesini temenni ediyoruz."

İki ülke ilişkilerinde savunma sanayinin önemli bir boyut teşkil ettiğini söyleyen Erdoğan, "İşbirliğimiz hiçbir surette üçüncü ülkelere karşı bir girişim değildir" dedi.

Erdoğan, ayrıca iki ülkenin Serbest Ticaret Anlaşması'nı en kısa zamanda tamamlamasını ve ticaret hacmini 10 milyar dolara çıkarmasını umduğunu belirtti.

ZELENSKİY: VERİLMESİ GEREKEN TEPKİ KONUSUNDA KİEV VE ANKARA'NIN VİZYONU AYNI

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy de "Her şeyden önce Karadeniz'deki güvenlik ve meydan okumalara ortak karşı koyma adımlarımızı kapsamlı bir şekilde görüştük. Verilmesi gereken tepki konusunda Kiev ve Ankara'nın vizyonunun aynı olduğunu belirtmek istiyorum" dedi.

ORTAK BİLDİRİDE "İŞGAL" VURGUSU

Erdoğan ve Zelenskiy arasındaki görüşme sonrası ortak bildiri yayımlandı. Bildiride Donetsk ve Lugansk'ın işgal altında olduğu savunuldu.

Bildiride, taraflar arasında ekonomi, ticaret, turizm, güvenlik, savunma sanayisi, bilim, eğitim ve gençlik alanlarında iş birliğini ve eşgüdümü derinleştirmek için ortak çabaları artırmanın kararlaştırıldığı vurgulanarak, şunlar kaydedildi:

"Bakanlar ve koordinatörler düzeyinde 'Quadriga' (2+2) formatında iş birliğinin sürdürülmesi, Ukrayna'nın uluslararası tanınmış sınırları içinde, toprak bütünlüğü ve egemenliğine kayıtsız ve şartsız desteğin yeniden teyit edilmesi, Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol şehri ile Donetsk ve Luhansk bölgelerinin işgalden kurtarılması başta olmak üzere, Ukrayna'nın uluslararası kabul görmüş sınırları içinde toprak bütünlüğünü yeniden sağlamayı amaçlayan adımlar konusunda koordinasyonun sürdürülmesi kararlaştırıldı.

Bu bağlamda, BM, Avrupa Konseyi ve AGİT başta olmak üzere uluslararası kuruluşlar nezdindeki çok taraflı çabaları desteklemeyi sürdürmeyi, Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından hukuka aykırı ve gayrimeşru ilhakını ele almak amacıyla yeni bir format olarak 'Kırım Platformu'nun kurulmasını desteklemeyi, Ukrayna vatandaşlarının, özellikle geçici işgalin ardından anavatanları Kırım'ı terk etmeye zorlanan Kırım Tatarlarının yaşam koşullarını iyileştirmek için ortak çabaların artırılmasını, geçici işgal altındaki Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol şehrinde insan haklarının korunması ve hukuka aykırı şekilde gözaltına alınan Kırım Tatarları dahil tüm Ukrayna vatandaşlarının serbest bırakılması amacıyla uluslararası hukuk çerçevesindeki çabalarını eşgüdüm içinde yürütmeyi, Ukrayna'nın Donetsk ve Luhansk bölgelerindeki bazı alanlarda durumun Minsk anlaşmaları temelinde diyalog yoluyla barışçıl şekilde çözümünü desteklemeyi ve AGİT Özel İzleme Misyonunun çalışmalarını takdir ederek Misyonun faaliyetlerine en üst düzeyde destek vermeye devam etmeyi kararlaştırmıştır."

Savunma sanayi alanında iş birliğinin geliştirilmesine ve yeni ortak projelerin planlanmasına vurgu yapılan bildiride, "Ukrayna'nın NATO üyelik perspektifine, özellikle Üyelik Eylem Planı'nı yakın zamanda alma niyetine ve Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Müttefikler ile birlikte çalışabilirliğine katkıda bulunulmasına destek beyan edilmesi, NATO dahil olmak üzere, ikili ve çok taraflı mekanizmalar aracılığıyla Karadeniz Bölgesi'nde güvenlik ve istikrarın desteklenmesine matuf iş birliğinin artırılması kararlaştırıldı" denildi.

Serbest Ticaret Anlaşması müzakerelerinin sonuçlandırılmasının çabuklaştırılması kararlaştırılan bildiride, şunlar kaydedildi:

"Her iki tarafın yatırımcı ve firmalarının sorunlarının giderilmesi için gerekli adımların atılması ve yeni yatırımların teşvik edilmesi, giriş prosedürlerinin kolaylaştırılması, taraf devletlerin vatandaşları için seyahat fırsatlarının olanaklı kılınması ve karşılıklı turizmin teşvik edilmesi için sınır kontrol uygulamalarının daha da iyileştirilmesi kararlaştırıldı. Ukrayna'da Türk Maarif Vakfı'nın eğitim faaliyetlerinin desteklenmesi, Kovid-19 salgınının kontrolü ve sosyal ve ekonomik faaliyetlere yönelik etkilerinin idaresine yönelik çabalarda iş birliği ve eşgüdüme bağlılığın teyit edilmesi kararlaştırıldı."

RUSYA-UKRAYNA GERİLİMİ

Rusya ile Ukrayna arasında Donetsk ve Lugansk şehirlerini de içine alan geniş kömür rezervlerine sahip Donbass bölgesinde yaşanan gerilim, bir süredir artmış durumda.

Donetsk Cumhuriyeti ve Lugansk Cumhuriyeti ile Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasında 6 Nisan 2014’ten beri Donbass bölgesinde sürmekte olan savaşta, bugüne kadar 13 binden fazla kişi hayatını kaybetti.

Donbas bölgesindeki krizin çözümüne ilişkin Rusya, Ukrayna ve AGİT'ten oluşan Üçlü Temas Grubu, 27 Temmuz 2020’den itibaren kapsamlı ateşkes kararı almıştı.

Fakat ateşkes sorunsuz bir şekilde uygulanamadı.

Yaşanan çatışmaların ardından, Ukrayna Genelkurmay Başkanı Ruslan Homçak’ın 30 Mart’ta Mecliste yaptığı konuşmada Rusya’nın tatbikat gerekçesiyle Ukrayna sınırları yakınlarına asker sevk ettiğini söylemesi, meseleye ABD ve NATO’nun da dahil olmasına yol açtı.

Rusya Devlet Başkanlığı İdaresi Başkan Yardımcısı Dmitriy Kozak, Donbass bölgesindeki gelişmelere, gerekirse vatandaşlarına yardım etmek için müdahale edebileceklerini söyledi. Dmitriy Kozak, “Çatışmaların şiddetlenmesi Ukrayna için sonun başlangıcı olabilir” dedi.

Bu sözler, Rusya'nın Ukrayna kriziyle ilgili yaptığı "en sert açıklama" olarak yorumlandı.

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki ise Rusya'nın Ukrayna sınırına asker yığmasına yönelik endişelerini dile getirerek, bu konuda NATO müttefikleriyle görüştüklerini açıklamıştı.

ABD, gerilimin artması üzerine Ukrayna'ya destek için 2 savaş gemisini Boğazlar üzerinden Karadeniz'e göndermişti. Gemilerin 4 Mayıs'a kadar Karadeniz'de kalacağı aktarılmıştı. (HABER MERKEZİ)