Gençler: Ya işsiziz ya köle!
Pandemi koşullarıyla birlikte iş bulmak daha da zorlaştı. Ağır çalışma koşulları ve düşük ücretlerle çalıştırılmaya mahkum edilen gençler, işsizlik ve geleceksizlikten şikayetçi.
Fotoğraf: DHA/Arşiv
Pınar ÇETİNKAYA
İzmir
Türkiye gençliğinin en büyük kaygılarından biri olan geleceksizlik, artan işsizlik rakamlarıyla birlikte gitgide katmerlenmekte. Genç işsizlik DİSK-AR verilerine göre yüzde 43.5 ile zirvede. Pandemi koşullarıyla birlikte iş bulmanın daha da zorlaştığı bu dönemde ağır çalışma koşulları ve düşük ücretlerle çalıştırılmaya mahkum edilen gençler, iş bulamamaktan ve geleceksizlikten şikayetçi.
SAAT ÜCRETİ 12 LİRA!
2019 yılında Ege Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olan Ahsen, “Mezun olduktan kısa bir süre sonra bir dil okulunda part-time olarak saati 12 liraya çalışmaya başladım. Geçimimi tabii ki sağlayamadım, ailemden para istemek durumunda kaldım. Mezun olup saatlik 12 liraya çalışmak ve ekonomik olarak bağımlı olmak fazlasıyla öz güven kırıcı. Daha sonra aynı iş yerinde ful time çalışmaya başladığımda ise haftada 50 saat derse girerek asgari ücret aldım. Emeğimin karşılığı asla değildi” dedi.
Şu an işsiz olduğunu ve iş başvurusu yaptığı yerlerden dönüş alamadığını dile getiren Ahsen, işsizliğin, düşük ücretle uzun saatler çalışmanın Türkiye’nin bir gerçeği olduğunu, avukatıyla da mimarıyla da konuşulsa şartların herkes için aynı olduğunu belirtti.
“5 AY ÇALIŞTIM 2.5 AY MAAŞ ALDIM”
2019 yılı Ege Üniversitesi Amerikan Kültürü ve Edebiyatı mezunu Ezgi de ilk iş deneyimini şu şekilde anlatı: “Mezuniyetten 3 ay sonra özel bir okulda İngilizce öğretmeni olarak işe girdim. Ücret ve ders saatleriyle ilgili okul yöneticisi ile konuşmak istediğimde kendisi 2 bin 500 lira maaşı çok buldu (asgari ücret 2 bin 80 liraydı). Ancak zümre başkanının araya girmesiyle anlaşıldı. Okul müdürü normal şartlarda haftalık 30 saati aşmayacağını söylese de bu işin sözel kısmı, resmi olarak okul yöneticisi beni ek ücret vermeden 40 saat derse sokabileceğini ifade etti. İlk maaş gününden itibaren ödemelerimizde sıkıntı yaşadık. 5 ay çalıştığım süreçte 2.5 aylık maaş aldım ki hafta sonu gittiğim ek ücret olan derslerin parasını ve sene başında verilen eğitim ödeneğini alamadım. Okul daha sonra kapandı ücretlerimiz ise hâlâ ödenmedi. Dava süreci devam etmekte.”
“İŞ ARAMAYA BAŞLADIM ANCAK BULAMADIM”
Pandemi döneminde işsiz kaldığını söyleyen Ezgi, “Yaşadığım sıkıntılardan dolayı başka sektörlerde iş aramaya başladım ancak bulamadım. İlanların büyük çoğunluğu en az 5 yıl deneyimli uzman statüsündeki ilanlardı. Asistan, resepsiyonist gibi başvurduğum ilanlardan da geri dönüş almadım. Ekim ayından beri özel ders vererek geçimimi sağlıyorum, aynı zamanda KPSS’ye hazırlanıyorum” diyerek çözümün devlette çalışmak olduğunu, ancak onun için de atamanın yapılması gerektiğini ifade etti.
“Ülkede köle gibi çalıştırmayacak, ‘Çalışmak için yaşamak’ yerine ‘Yaşamak için çalıştıracak’ bir iş bulmak imkansız” diyen Ezgi, Türkiye’deki işsizliğin ve çalışma koşullarının geldiği noktanın altını çiziyor.
PANDEMİDE İŞSİZ KALDI
27 yaşındaki işsiz Gamze, “Sigortasız çalıştıklarım dahil olmak üzere toplam da 7 yıllık çalışma hayatım var. Garson, satış elemanı, fabrika ve hastane işçisi gibi farklı sektörlerde iş hayatımı sürdürdüm. En son özel bir hastanede taşeron firma elemanı olarak çalıştım. Sözleşme bitti diyerek pandemi döneminde işsiz kaldım. Şu an 3 aydır işsizim” dedi.
Pandemi sürecinin de etkisiyle iş bulabilmenin herkes için zorlaştığını belirten Gamze, “Eğer bir iş sahibi olmak istiyorsanız Türkiye gibi bir devlette ne kadar çok beceriniz, diplomanız olması değil torpilli amcanız, dayınız olması lazım” diyerek gençliğin içinde bulunduğu durumu özetledi.
