25 Mayıs 2020 12:46

AB’de "fon tartışması" büyüyor

Avusturya, Hollanda, İsveç ve Danimarka; Almanya ve Fransa’nın önerdiği 500 milyar avroluk “kalkınma fonu”na karşı çıkıyor.

Fotoğraf: Pixabay

Paylaş

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanual Macron tarafından geçen hafta ilan edilen Avrupa Birliği (AB) çapında 500 milyar avroluk “kalkınma fonu”na karşı dört ülke bayrak açtı. Kendilerini “Tasarruf Dörtlüsü” olarak tanımlayan Avusturya, Hollanda, İsveç ve Danimarka; Almanya ve Fransa’nın önerdiği şekilde bir fonun oluşturulmasına karşı çıkıyor.

Merkel ve Macron tarafından ilan edilen fonda, ekonomileri koronavirüs nedeniyle ağır darbe alan İtalya, İspanya ve Fransa gibi ülkelere “reform şartlarına bağlı olarak” maddi yardımda bulunulması öngörülmüştü. Paranın mutlaka geri ödenmesi öngörülmüyor.

Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz’un başını çektiği “Tasarruf Dörtlüsü”nün hafta sonunda ilan ettiği alternatif planda, yardıma ihtiyaç duyan ülkelere düşük faizli kredi verilmesi ve geri ödeme şartı konulması yer aldı. Almanya, daha önce ortak “Avro Tahvili” (Eurobonds) çıkarılmasına karşı bu ülkelerle birlikte hareket ediyordu. Ancak bu kez, AB çapındaki genel ekonomik çıkarlarını hesaba katarak, tahvilsiz bir borçlanma önerisinde bulundu ve bu konuda AB’nin diğer önemli ülkesi Fransa ile birlikte ortak bir girişim başlattı.

AB’nin motoru durumundaki iki ülke tarafından hazırlanan planı kabul edilebilir ancak bu durum, Birlik içindeki ikinci derecede güçlü ülkelerle çıkar çatışmalarını güçlendirecek gibi görünüyor. Bu nedenle fon üzerindeki tartışmaların AB içinde yeni bir çatışmayı tetikleyebileceği ileri sürülüyor. Kurz da, Merkel-Macron Planı’nın AB’yi “Arka kapıdan borç birliğine” dönüştüreceğini savunarak karşı çıkıyor.

AB, PLANI ÇARŞAMBAYA AÇIKLAYACAK

Merkel-Macron planına AB Komisyonu da destek veriyor. Daha önce toplanan AB Zirvesi’nde AB Komisyon’una bu konuda bir plan hazırlaması görevi verilmişti. 2021-2027 yılları arasında AB bütçesinde oluşturulması planlanan AB Kalkına Fonu’nun hacminin yaklaşık 1 trilyon avro olacağı ifade ediliyor.

Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, planın ayrıntılarını çarşamba günü basına açıklayacak. Von der Leyen, Merkel-Macron Planı’nı doğru yöne atılmış bir adım olarak değerlendirmişti. Planın hayata geçmesi için öncelikli olarak AB Komisyonu’nun kabul etmesi gerekiyor. Alman basınında yer alan haberlere göre, komisyon tarafından ilan edilecek planda hem ülkelere kredi hem de hibe verilmesi öngörülüyor.

Komisyon tarafından ilan edilecek planın Avrupa Parlamentosu (AP) tarafından da onaylanması gerekiyor. Planın AP tarafından kabul edilip edilmeyeceği ise belirsiz. Özellikle muhafazakar ve liberal partiler böylesine bir plana karşı mesajlar vermeye başladılar. Almanya’da Merkel’in partisi Hristiyan Demokrat Birlik’ten (CDU) eleştiriler geldi. CDU Ekonomi Konseyi, dört ülkenin Almanya ve Fransa’nın planına karşı çıkmasını selamladı.

Yine kardeş parti durumundaki Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) de eleştirilerde bulundu. Bu nedenle planda değişiklikler yapılması durumunda muhafazakarların yanı sıra aşırı sağ grupların AP’de karşı oy verecekleri dile getiriliyor.

Planın AP’den onay alması için Merkel ve Macron’un bazı değilikliklere girmek zorunda kalabileceği şimdiden konuşullmaya ve yazılmaya başlandı. Zira planın AB ülkelerinin ulusal parlamentoları tarafından da onaylanması gerekiyor. Onaylanmadığı takdirde fonun yürürlüğe girmesi zor.