Prof. Dr. Kayıhan Pala: Filyasyonda başarı değil, gecikme var
Prof. Dr. Kayıhan Pala: Eğer bir fabrikada bir kişi Kovid-19 pozitif tanı almış ve onun temasta bulunduğu insanlar hâlâ işe gidip geliyorlarsa o zaman filyasyondan söz edilemez.
Kayıhan Pala | Fotoğraf: Uğur Ökdemir/Evrensel
Vural NASUHBEYOĞLU
İstanbul
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, son Bilim Kurulu toplantısının ardından kameralar karşısına geçerek koronavirüsle mücadelede artan vaka ve can kayıplarına rağmen, Türkiye’nin diğer ülkelerden farklı bir tedavi yöntemi uygulayıp iyi bir noktada olduğunu ileri sürdü. Bakan Koca, filyasyon konusunda ise yüzde 97 oranında başarı yakaladıklarını savundu. (Filyasyon: Filyasyon, herhangi bir bulaşıcı hastalığın hangi sebeplerden ötürü kaynaklandığının tespit edilmesi işlemine verilen isimdir.)
Koca’nın çizdiği olumlu tabloyu Evrensel’e değerlendiren Uludağ Üniversitesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Kayıhan Pala, Bakan’ın, Türkiye’nin iyi durumda olduğunu neye göre değerlendirdiğini bilmediğini ifade etti. Şu ana kadar vaka sayısının 80 bini aştıığını, can kaybının da 1900'e dayandığını belirten Pala “Bu olguların yaş dağılımı nedir biliyor musunuz? Hangi illerde kaç kişi ölmüş onu biliyor musunuz? Bu ölenlerin kendilerine eşlik eden hastalıkları neydi, onu biliyor musunuz? Bilmiyorsunuz. Bunları uzatabilirim ama bu bilgileri başka ülkelerde kolaylıkla bulabilirsiniz. İngiltere, İtalya, Fransa’da bulursunuz. Elimizde ne yazık ki bu bilgiler yok. Olmadan da sınırlı şeyler söylemek zorundayız” diye konuştu.
“VERİLER AÇIKLANMADIKÇA İYİMSER OLAMAYIZ”
On gün önce aşağı yukarı 70 yurttaşın öldüğü bilgisi verildiğini, son iki gündür ise ölen insan sayısının 120’yi geçtiğini hatırlatan Pala, şunları söyledi: “Ölümlerde bir artış eğilimi karşımızda duruyor. Bu koşullarda durumun iyiye gittiğini düşünmüyorum. Bizde yalnızca laboratuvarda doğrulanmış ölümler açıklanıyor. Laboratuvar olarak doğrulanmadığı halde kaç insanın hasta olduğunu, kaç kişinin hayatını kaybettiğini bilemiyoruz. Ama sahadan aldığımız veriler Kovid-19 hastası olduğu yüzde 99 bilinen hastaların bir bölümünün PCR testi sonucunun pozitif gelmediği yönünde. Bunlar hem hasta kayıtları açısından hem de ölümler açısından bakanın bildirdiği kayıtlara yansımıyor. Bunların oranlarını da bilmiyoruz. Dolayısıyla bakanlık verilerini bilim insanları ve topluma açmadığı koşullarda bir iyimserlikten söz edebilmek gerçekçi değil. İyimser olmak için henüz erken” ifadelerini kullandı.
“İLK VAKA 11 MART, FİLYASYON YAZISI 26 MART”
Bakan Koca’nın “Filyasyonda yüzde 97 başarı sağladık” sözlerini de değerlendiren Kayıhan Pala, Türkiye’de ilk vakanın 11 Mart’ta açıklandığını, Bakan Koca bu tarih itibariyle çıkıp “Her bir vakaya filyasyon yapıyoruz” demiş olsaydı ancak o zaman iyi bir tablodan bahsedebileceklerini söyledi. “Ancak biz bakanlığın İstanbul ve diğer kentlere filyasyon ekiplerini kurmak istemesini 26 Mart’ta gönderdiği yazıdan biliyoruz. Dolayısıyla bu gecikmiş bir uygulamadır” diyen Pala, gecikmiş de olsa Bakan’ın filyasyondan söz etmesini memnuniyetle karşıladıklarını da sözlerine ekledi.
Türkiye’de salgından önce de filyasyon ekipleri olduğunu hatırlatan Prof. Pala, “Bu ekiplerin sınırlı olan sayılarının artırılmasının mart ayında gerçekleştiğini görüyoruz. Bir de 1 kişinin temaslısı olarak 4-5 kişiye gidildiğinde ne yapıldığını söylemesi lazım Bakan’ın. Çünkü sahadaki gözlemlerimiz temaslılara herhangi bir test uygulanmadığı yönünde. Temaslı olarak kabul edilenlere tavsiye ‘14 gün evden çıkmayın.’ Bir kağıt imzalatılıp, aile hekiminiz sizi telefonla takip edecek denilen bir sistem uygulanıyor. Bu hiç yoktan iyidir, ama test yapılmasıdır asıl önemli olan” bilgisini verdi.
“İŞÇİDEKİ POZİTİF TANIYA RAĞMEN FABRİKA ÇALIŞIYORSA FİLYASYONDAN BAHSEDİLEMEZ”
Birçok fabrikada testi pozitif çıkan işçi ya da işçilere rağmen üretimin sürdüğünü hatırlattığımız Prof. Dr. Kayıhan Pala, “Eğer bir fabrikada bir kişi Kovid-19 pozitif tanı almış ve onun temasta bulunduğu insanlar hâlâ işe gidip geliyorlarsa o zaman filyasyondan söz edilemez” dedi. Pozitif tanı konulan işçinin, hangi fabrikada çalıştığını filyasyon ekiplerine söylemek zorunda olduğunu anlatan Pala, “Filyasyon ekipleri de fabrikaya gelip işçi kimlerle temas kurduysa ‘Siz 14 gün eve gidin’ demek durumundadır. Bu yapılmıyorsa bakanın filyasyon yapıyoruz dediği kavramın biraz daha dikkatli incelenmesi gerekiyor” diye konuştu.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
