Cezaevinde yeni yasak: Fotoğrafta en fazla 3 kişi olacak

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyon üyesi ve Mardin Milletvekili Ebru Günay, cezaevlerinden kendilerine ulaşan hak ihlallerini raporlaştırdı. Çıplak arama, fiziki işkence, tedavi hakkının engellenmesi, hasta tutukluların aç kalması gibi bir dizi ihlalin yer aldığı raporda, skandal bir engelleme kararı da yer aldı.

Raporda,  Sincan Kadın Kapalı Cezaevi yönetiminin,  tutuklulara mektup içinde gelen fotoğraflarda bulunun kişi sayısının 3 kişiden fazla olduğu gerekçe gösterilerek el koyduğu belirtildi.  

Raporda Sincan Kadın Kapalı Cezaevinde yer alan diğer ihlaller ise;  radyolara “Bakanlık talimatı” denilerek el konulması, kitapların kapaklarının kalınlıkları bahane edilerek çoğu kitabın toplatılması (Kuran-ı Kerim de dahil), disiplin cezaları, kantin sorunu şeklinde sıralandı.

Raporda diğer cezaevlerindeki ihlaller ise şöyle sıralandı:

ELAZIĞ CEZAEVİ

* Mahpusların askeri bir içtima alırcasına sayım yapılmaya çalışıldığı,  buna karşı koyan mahpusların sürüklenerek havalandırmaya götürüldüğü,  mahpusların fiziki işkenceye tabi tutulduğu,  hakarete maruz kaldıkları,  kadın ve erkek mahpusların sıklıkla süngerli odaya atıldıkları,  mahpusların yaşadıkları hak ihlalleri ve sıkıntılar nedeniyle muhatap bulmakta zorlandıkları,  kurum yetkililerinin görüşme esnasında kendilerinden “esas duruşta” beklemelerini istedikleri, bunu kabul etmeyen mahpusların görüşme gerçekleştiremediği belirlenmiştir.

* Mahpuslara, temizlik malzemelerine ulaşmalarında ciddi engellemeler çıkarıldığını, mahpuslara sıcak su verilmemekte, soğuk sular ise kesik kesik verilmektedir. Su, kotalı olarak verilmektedir.

* Mahpusların özel eşyalarına keyfi bir şekilde el konulduğu, kantinden aldıkları ürünlerin de çok pahalı olduğu,

* Bazı mahpusların bir yıldan uzun süre tek kişi olarak tutulduğu, kaldıkları odaların her iki yanındaki odanın başkalarıyla iletişim kurmasına engel olmak amacıyla boş bırakıldığı belirlenmiştir.

* Mahpusların bir kısmı yemeklerin besin değeri ve miktar yönünden de yetersiz olduğunu, temel ihtiyaçlarının karşılanmadığını belirterek özellikle hasta mahpusların diyetlerine uygun yemeklerin verilmediğini bu yüzden söz konusu hasta mahpusların aç kaldıkları, yine hapishanede bulunan çocuklara gerekli hassasiyetin gösterilmediği, almaları gereken besin maddelerini alamadıkları tespit edilmiştir.

* Mahpusların, keyfi tutuma ve işkenceye tabi tutulmalarına karşı göstermiş oldukları tepki nedeniyle disiplin cezalarıyla sindirilmeye çalışıldığı, keza birçok mahpusun 3 aylık disiplin cezası aldığı tespit edilmiştir.

* Mektuplara, kurumlara gönderilen, dilekçelere, yazılara el konulması, tutanak tutularak disiplin soruşturması başlatılması, keyfi disiplin soruşturmaları ve disiplin cezaları verilmesi

TARSUS T TİPİ KAPALI CEZAEVİ

* Cezaevi girişinde çıplak aramaya maruz kalmaları,

* Hasta mahpusların tedavilerinin yapılmaması yahut geç yapılması,

* Hasta mahpusların muayenelerinin kelepçeli ve erkek asker gözetiminde yapılması,

* 16 kişilik koğuşlarda 19 ve daha fazla kişi kalınması ve bazı mahpusların yerde yatmaları ya da iki mahpusun aynı ranzada yatmaları,

* Koğuşlarda ışıklandırmanın yetersiz oluşu, havalandırma alanının küçük olması, cezaevinin fiziki yapısının iklim koşullarına elverişsiz olması,

* İçme suyunun sağlıklı, hijyenik ve içilebilir olmaması,

* Çoğunlukla hukuka uygun gerekçeler olmadan disiplin cezaları verilmesi,

* Cezaevindeki gardiyanların tutsaklara provokatif ve düşmanca yaklaşımları

* Neredeyse haftada bir defa oda baskınlarının yapılması ve tutsakların eşyalarının dağıtılıp tahrip edilmesi.

* Disiplin cezaları gerekçe gösterilerek sık sık tutsakların infazları yakılmaktadır.

* Tutsakların kendi paralarıyla aldıkları gazete ve radyolara bakanlık talimatı denilerek el konulmaktadır.

* İnfaz yasası ve yönetmeliği uyarınca, mahpuslara tanınan haftalık sosyal ve kültürel faaliyet sürelerine uygun davranılmayarak kısıtlamalara gidilmesi

TEKİRDAĞ 2 NOLU F TİPİ CEZAEVİ

* Radyo ve televizyon verilmemektedir

* Yasaklı olmamasına rağmen kitaplar tutsaklara verilmemekte

* Mahkûmların haftalık 10 saat olan sohbet ve sportif faaliyet hakları cezaevi idaresi tarafından tamamen engellenmektedir.

* Cezaevi yönetimi hakkında yazılan dilekçeler hiçbir suretle gönderilmesi gereken kurumlara ulaştırılmamaktadır.

* Çıplak arama dayatması bu cezaevinde de hala uygulanmaktadır.

* Ağırlaştırılmış müebbet cezası alan tutsaklar günde en fazla bir saat havalandırmaya çıkarılmaktadır.

* Kış aylarında dahi tutsaklara sıcak su haftada sadece iki gün ve kısıtlı şekilde verilmektedir.

* Tutsaklar senelerdir kütüphaneye götürülmemektedir.

BOLU F TİPİ KAPALI CEZAEVİ

* Havalandırma kapıları mevzuata göre değil, keyfiyete göre erken kapatılmakta ve geç açılmaktadır.

* Tutsakların revire gitmesi keyfi bir şekilde engellenmekte ve acil durumlar da dahil ayda maksimum bir defa revire gidebilmektedirler

* Telefon görüşmelerinde tekmil dayatması yapılıyor.

* Hastane sevkleri ciddi şekilde geciktirilmekte

* Hastane sevklerindeki, dosya ve sevk belgelerine “dikkat kaçar, kaçırılır” ibaresi ve “örgüt isimleri” yazılmaktadır. Bu uygulama, doktorlar ve sağlık çalışanları üzerinde olumsuz etki yaratmakta

* Haftalık 10 saat olan spor, sohbet ve kültürel aktivite hakkı kısıtlanmakta ve ayda maksimum 20 saat olacak şekilde düzenlenmektedir.

* Yasada belirlenen 6 ayda bir oda değişikliği hakkı hiçbir şekilde uygulanmamaktadır.

* Gece-gündüz farkı gözetmeksizin gardiyanlarca sürekli baskınlar yapılmakta ve tutsakların eşyaları talan edilmektedir.

* Yeni Yaşam gazetesi tutsakların talebine rağmen cezaevi yönetimince içeri alınmamaktadır.

* Kantindeki ürünler tutsakların karşılayamayacağı şekilde fahiş fiyatlardan satılmaktadır.

BALIKESİR CEZAEVİ

* Tutsakların kendi parasıyla aldığı radyolara cezaevi yönetimi tarafından el konulmuştur.

* Haftalık 10 saat olan sportif faaliyet hakkı tamamiyle engellenmiştir.

* Revire gitmek neredeyse tamamen yasaklanmış veya gitme süreci geciktirilmektedir.

* 10 kişinin kalabileceği odalarda 16-17 kişi kalmaktadır.

* Yemekler hem kötü hem de 5 kişilik yemek 15-20 tane tutsağa verilmektedir.

ADANA KÜRKÇÜLER CEZAEVİ

* Cezaevine yeni gelen tutsaklara çıplak arama dayatılmakta ve darp edilmektedirler.

* Sportif faaliyet hakları ellerinden alınmaktadır.

* Gazete ve dergiler yasak olmamasına rağmen tutsaklara verilmemektedir.

İZMİR ÖDEMİŞ CEZAEVİ

* Kantin İzmir Cezaevinde ciddi bir sorundur. Hem kantindeki ürünlerin fiyatının fahiş olması hem de istenen ürünlerin karşılanmaması.

* Kantinden satın alınan radyolara bakanlık talimatı denilerek el konmaktadır.

* Daha öncesinde 15 günde bir revire çıkarılma hakkı yine bakanlık talimatı denilerek ayda bir defaya çıkarılmıştır.

* Hastane sevkleri ya çok geç yapılmakta ya da hiç yapılmamaktadır. Ve hastane sevklerinde eşlik eden askerlerce tutsaklara psikolojik işkence uygulanmaktadır.

* Aile ve avukat görüşleri hem kısa tutulmakta hem de girişlerde ailelere arama adı altında ciddi sorunlar çıkarılmakta.

* Tutsaklar kütüphaneye götürülmemektedir. Kitaplara da sürekli gerekçeler gösterilerek el konulmaktadır. (MA)