26 Ekim 2019 10:51

Inti Illimani üyesi yazdı : Victor Jara’nın sesi Santiago balkonlarından yankılanıyor

Şili’nin başkentinde cuma akşamı yüz binleri buluşturan yürüyüşü ülkenin dünyaca tanınmış devrimci müzik grubu Inti Illimani’nin üyesi, Müzisyen Daniel Cantillana Evrensel için yazdı.

Fotoğraf: Muhammed Emin Canik/AA

Paylaş

Daniel CANTILLANA*
Santiago

Santiago’da saat akşam sekiz ve Şili’de sosyal örgütlerin organize ettiği son yürüyüş sona ermek üzere. Belki de ona “yürüyüş” demek haksızlık: insanlar pek yürüyemediler. O kadar kalabalıktı ki insanlar Santiago’nun ana caddesini birkaç kilometre boyunca doldurmuştu. Eşi görülmemiş bir gösteriydi: 1988’de, Pinochet rejimini deviren halk oylamasından günler önce muhalefet bir milyon kişi toplamıştı. Bugün ise en muhafazakar hesaplamalar bile 1.3 milyondan bahsediyor. Resmi olmayan rakamlar 2 milyon diyor. Santiago, yaklaşık 6 milyon nüfuslu bir kent, bu nedenle kentin 3 sakininden birinin bu akşam Alameda-Providencia’ya geldiğini söyleyebiliriz. Son günlerin yılgınlık ve belirsizlik duygusu, en uzlaşmaz futbol gruplarını, farklı jenerasyonları, tüm toplumu tek bir sloganda, “Şili uyandı” sloganında birleştirmeyi başaran bu kolektif katarsis sayesinde değişime uğradı.

grubu Inti Illimani’nin üyesi, Müzisyen Daniel Cantillana | Fotoğraf: Elif Görgü/Evrensel

SOSYAL KAZAN PATLADI

Pinochet diktatörlüğü iki temele dayanıyordu: Güvenlik ve istihbarat güçleri tarafından yaratılan terör ile sahte bir ekonomik “mucize”ye: Rejimin sonunda halkın yüzde 40’ı yoksulluk sınırının altında yaşıyordu. O zamandan sonra, makroekonomik rakamlar sürdürülebilir bir büyümeden, GSYH’de yükselişten ve Şili’yi OECD ülkeleri arasında özel bir yere koyan kişi başına düşen gelir artışında bahsetti yani, gelişmekte olan ülke unvanı aldık. Ancak, istatistiklerin neşesi eşitsizlik göstergelerini düşürmeye yetmedi, bazı Afrika ülkeleriyle birlikte dünyanın en eşitsiz ülkeleri arasındayız. Görünüşteki gelişim ile gerçek fırsatların eksikliği arasındaki bu ikilem; 40 yıldan uzun süre boyunca su gibi en temel olanlar da dahil tüm doğal kaynakların özelleştirilmesi Şili halkını bıktırdı. Şili denizi (mafya benzeri) en güçlü yedi ailenin işletmesine dönüştürüldü, kamu sağlığı bir grup ahlaksız patronun çıkarları için dağıtıldı, ’80’ler boyunca uygulanan emeklilik sistemi ilk kurbanlarını bıraktı ve şimdi bu sistem altındaki ilk emekliler ortaya çıkıyor. Aylık 200 dolar emeklilik maaşı, metro ile günlük ulaşım bunun yarısına denk geliyor ve nihayetinde, kamu ulaşımında yüzde 30 zam yapılması bardağı taşıran ve bu sosyal kazanı patlatan son damla oldu.

JARA’NIN SESİ BALKONLARDAN YANKILANIYOR

Son bir haftadır olduğu gibi şu saatte de Victor Jara’nın sesi Santiago’nun balkonlarından yankılanıyor. “Huzur içinde yaşama hakkı”, bu sarsıcı günlerin barışçıl direnişinin sesi oldu, 32 yıldır sokağa çıkma yasağı ve sokakta asker varlığı görmemiş bu ülkenin marşına dönüştü. Belirsizlik sürüyor fakat bu noktada her nefes alışta umuttaki belirsizlik biraz daha azalıyor. Sokağa çıkma yasağına iki saatten az kaldı ve polis helikopteri başkentin üzerinde uçmaya başladı, fakat bu gece farklı. Bu gece Santiago kuzeyden güneye ve denizden sıradağlara kadar birleştiğini bilerek uyuyacak. Polis kurşunları, diktatörlüğün sona ermesinden neredeyse 30 yıl sonra yeniden “Yeter” demiş bir halkın bu ruhuna gedik açamadı.

*Şilili Müzisyen. Inti Illimani Müzik Grubu Üyesi

(Çeviri: Elif Görgü)