Saya işçilerinin iş bırakma eylemi sürüyor: Çocuğumuzu göremiyoruz bari karnı doysun

Halil İMREK
Adana

İnsanca bir yaşam talebiyle iş bırakan saya işçilerinin direnişi sürüyor. Elektrik, ekmek, kira, su… Her şeye üst üste zam gelirken, üretimde kullandıkları iplik, iğne, makine parçalarının fiyatları artarken saya fiyatlarının yerinde saydığını söyleyen işçiler yüzde 50 zam istiyor. İş bırakma eylemini Türkiyeli işçiler ve Suriyeli saya işçileri beraber gerçekleştirdi. İşçiler Evrensel aracılığıyla "Birliğimizi güçlendirelim" çağrısı yaptı.

Evrensel'e konuşan bir işçi, "İş bırakmalarla küçük bir zam alınıp dağılıyoruz. Bu sefer böyle olmamalı” dedi. Ayakkabı İmalatı Çalışanları Derneği Başkanı Mustafa Özay, Büyük Saat'te parça başı çalışan sayacıların yanı sıra Orta Ölçekli Sanayi Bölgesi'nde ücretli çalışan saya işçileri için de zam talep ettiklerini belirterek atölye sahipleri ile görüşmelerinin devam ettiğini dile getirdi.

Adana Büyük Saat çevresinde bulunan arastada üretim yapan ve her geçen gün üretim masrafları artan sayacılar önceki gün iş bıraktı. Sayacılar her geçen gün artan üretim masrafları sebebiyle eve ekmek götürmekte zorlandıklarını anlattı.

Görüştüğümüz işçiler yüksek enflasyona rağmen fiyatların geçen yıla göre düştüğünü belirterek Türkiye’nin en düşük ücretini Adana sayacılarının aldığını hatırlattı. Ayakkabının saya kısmını (üst tarafı) çifti 4 ve 5 liradan diktiklerini belirten saya işçileri başka illerde çifti başına en düşük 8-10 lira fiyat verildiğini söyledi. Saya işçileri kendilerine yapılacak yüzde 50 zammın ancak kurtaracağına dikkat çekiyor.

Ekonomik krizin en çok sayacıları vurduğunu ifade eden işçiler, birçok saya atölyesinin kapatmak durumunda kaldığı bilgisini verdi. Çift başı üretimde ayakkabı firmalarından yüzde 50 zam talep ettiklerini söyleyen saya işçileri, yerli-Suriyeli, diye ayrım yapmadan birleştiklerini ve birliği korurlarsa, herkes iş bırakırsa kazanacaklarını dile getirdi. Talep ettikleri oranda zam olmaması halinde üretim yapmayacaklarını belirten saya işçileri, “Artık çırak yetişmiyor. Zanaatkarlarımız mesleği bırakıp başka işlere yöneliyor. 20-25 sene emek vermiş, çalışmış bir ustanın kalkıp, inşaat işinde veya tekstilde veya tarımda ne işi var? Yüzde 50 zam talebimiz çok değil kendimize ayıracağımız bir zamanın olması için gerekli” dedi.

12-13 SAATİN BEDELİ...

Adana’da ayakkabı firmaları için saya diken binlerce işçi olduğunu söyleyen Ahmet adlı saya işçisi, “Haftalık 500 lira alıyorum. Ayda 2 bin lira yapıyor. Asgari ücret de o kadar ama asgari ücretli en azından 8 saat çalışıyor. Biz sabah 7’de oturuyoruz akşam 8 veya 9’a üretim yapıyoruz. Düşük ücret aldığımız için daha çok çalışarak bu durumu telafi etmeye çalışıyoruz. Artık vücut dayanmıyor. Sosyal hayatımız kalmadı” dedi.

Mehmet adlı bir saya işçisi ise şöyle konuştu: “Patronlar, firma sahipleri, imalatçılar arabalarının markasını değiştiriyor, yeni model araba alıyor. Yetmiyor eşinin arabasını değiştiriyor. Kıbrıs’ta, Antalya’da yazlığı olan var. Bize gelince ayakkabı çifti başına 4-5 lira dikim ücreti veriliyor. Bu hak mıdır? Eve ekmek götüremiyoruz. Erken gelip geç saatlerde eve gidiyoruz, çoluğumuzun çocuğumuzun yüzünü doğru dürüst göremiyoruz, bari karnı doysun.”

"BİRLİĞİMİZİ GÜÇLENDİRMELİ, KAZANIMLAR KALICILAŞMALI"

Yaşlı bir saya ustası, geçen yıl talaşın (yakacak) tonunun 350 lira olduğunu bu sene 700 liraya çıktığını söyledi ve şöyle konuştu: “1982-1983 yılında saya işçisinin kazandığı asgari ücretlinin iki, üç katıydı. Şimdi kimse asgari ücretli kadar alamaz hale geldi. Daha önce saya işçiliği altın bilezikti. Yediğimiz önümüzde yemediğimiz arkamızdaydı. Şimdi saya işçisi ekmeğe muhtaç hale geldi. 2012 yılından beri değişik zamanlarda iş bırakılıyor. Ancak kalıcı kazanımlar elde edemiyoruz. Küçük bir zam alınıyor. Sonra iş dağılıyor. Bu sefer böyle olmamalı.”

FİRMALARIN ZAM OYUNU

İş bıraktıkları an bazı firmaların, "Zam verecektik" dediğini söyleyen bir saya işçisi, "İş bırakmadan niye zam vermediler? İş bırakma oluyor. Zam da vereceğiz diyorlar ama sonra söz verilen zam yerine gelmiyor. Kalıcı birliğimiz yok. İş bırakmakla sınırlı kalmamalı. Aldığımız zammın takipçisi olmalıyız" dedi.

Adana'da sayacılar iş bırakma eylemini sürdürme kararı aldı

Antep’te iş bırakan saya işçileri yüzde 20 zam ve ‘sigorta’ kazandı

Ercüment Akdeniz

İşçilerin birliği halkların kardeşliği