AİHM, Demirtaş davasının Büyük Daire'de görülmesine karar verdi

AİHM, Selahattin Demirtaş davasında verdiği "serbest seçim hakkının ihlal edildiği" ve "görünürün dışında gizli ve siyasi bir amaçla tutukluluğunun devam ettirildiği" şeklindeki kararlarını yeniden görüşecek.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), cezaevinde olan Halkların Demokratik Partisi (HDP) önceki dönem Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın tutukluluk halinin devam etmesine itirazı ve Türkiye’nin temyiz başvurusunu birlikte kabul etti. Karar uyarınca Selahattin Demirtaş davası AİHM Büyük Daire’de görülecek.
 
Adalet Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, AİHM’in Türkiye davalarına bakan 2’nci Dairesi’nin Demirtaş tarafından yapılan bireysel başvuruyla ilgili 20 Kasım 2018’de, “Tutukluluğunun makul şüpheye dayanmadığı” ve “Anayasa Mahkemesi tarafından başvuranın bireysel başvurusu ile ilgili yapılan incelemenin kısa sürede tamamlanmadığı” yönündeki şikayetleri açısından bir ihlal olmadığı kararı aldığı hatırlatıldı.
 
Açıklamada, AİHM kararında yer alan “Başvuranın tutukluluğunun makul süreyi aşması nedeniyle serbest seçim hakkının ihlal edildiği” ve “Görünürün dışında gizli ve siyasi bir amaçla tutukluluğunun devam ettirildiği” yönünde ihlal kararı verildiği ifade edilerek, Bakanlığın bu kararlara karşı 18 Şubat 2019 tarihinde “Davanın AİHM Büyük Daire tarafından incelenmesi” talebiyle itiraz ettiği hatırlatıldı.
 
Adalet Bakanlığı açıklamasında, Türkiye’nin itirazını inceleyen Büyük Daire bünyesinde beş hâkimden oluşan kurulun, bugün verdiği kararla söz konusu davanın Büyük Daire tarafından incelenmesi gerektiğine karar verdiği belirtildi. Bakanlık açıklamasında, “Kurul, Büyük Daireye yapılan taleplerin yüzde 95’inden fazlasını reddettiğinden Türkiye’nin itirazının kabul edilmesi büyük önem taşımaktadır” denildi.

DAVANIN GÖRÜLMESİNE YENİDEN BAŞLANACAK

Bu kararla birlikte davanın görülmesine yeniden başlanacak, Demirtaş ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümet taraflarına görüşleri yeniden sorulacak. AİHM tarafından belirlenecek bir tarihte bu dava ile ilgili Strazburg’da duruşma yapılacak ve yeni bir karar verilecek. 

ADALET BAKANLIĞI İTİRAZ ETMİŞTİ

Adalet Bakanlığı’nın itirazında özet olarak, “Bahsi geçen kararın birçok açıdan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin yorumu ve uygulanması açısından ciddi nitelikte sorunlara yol açabileceği, davanın karmaşık olması ve birçok hususun AİHM tarafından ilk kez bir karar ile değerlendirilmiş olması, davanın başvuranın kimliği bakımından yüksek profilli bir dava niteliği taşıması ve bu tür davaların AİHM yerleşik uygulamalarına göre Büyük Daire tarafından incelenmesi gerektiği” denilmişti. Ayrıca kararın, AİHM’in benzer nitelikteki önceki kararlarıyla çelişkili olduğu savunulmuştu. 

NE OLMUŞTU?

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 20 Kasım 2018 tarihinde HDP’nin Eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ın başvurusuna dair kararını açıklamış, tutukluluğun hukuka aykırı olduğunu söyleyerek serbest bırakılması çağrısı yapmıştı. O sırada İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi, 2013 Newroz kutlamalarında yapılan konuşmalardan dolayı Demirtaş’a 4 yıl 8 ay hapis cezası kararı vermişti ve Demirtaş tahliye edilmemişti.

Selahattin Demirtaş AİHM kararını Büyük Daire'ye taşıdı

24 Haziran 2018’deki Cumhurbaşkanlığı seçiminde tutuklu olmasına rağmen yarışarak tarihe geçen Demirtaş, iki yılı aşkın süredir cezaevinde.

Demirtaş hakkındaki süreç, 20 Mayıs 2016’da dokunulmazlıkların kaldırılmasına yönelik anayasa değişikliğinin kabulü ile başladı. Dokunulmazlığı kaldırıldıktan sonra bunun anayasaya aykırı olduğunu savunan ve diğer HDP’li vekiller gibi ifade vermeye gitmeyi reddeden Demirtaş, 4 Kasım 2016’da gözaltına alındı. Demirtaş, o dönem HDP Eş Genel Başkanı olan Figen Yüksekdağ ve dokuz HDP’li vekil ile birlikte “suç işlemek amacıyla örgüt kurmak”, “terör örgütü üyeliği,”, “örgüt adına suç işlemek”, “propaganda” gibi gerekçelerle tutuklandı.

DOSYANIN TAMAMI KONUŞMALARDAN

Tutuklandığı dönemde Demirtaş hakkında savcılıklar tarafından hazırlanarak dokunulmazlığının kaldırılması istemiyle Meclis’e gönderilen 96 fezleke vardı. Bunlardan 31’i Diyarbakır Başsavcılığı’nca birleştirilerek “ana dosya” haline getirildi. Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesi’ne açılan bu ana dava, daha sonra güvenlik gerekçesiyle Ankara’ya nakledildi. Dosyadaki suçlamaların dayanağı olarak Demirtaş’ın dokunulmazlığının bulunduğu dönemde yaptığı konuşmalar gösterildi. Sadece bu dosyadan 142 yıla kadar hapsi istenen Demirtaş, ilk savunmasını tutuklandıktan 460 gün sonra yapabildi ve yargılanmasının bütünüyle dayanaksız olduğunu söyledi.

1,5 YIL SONRA İŞLEYEN ‘ÖNCELİK’

Demirtaş hakkında bu dava dışında konuşmaları nedeniyle açılmış çok sayıda dava sürüyor. Demirtaş, HDP’li Sırrı Süreyya Önder ile birlikte bu dosyalardan birinde mahkum da oldu. İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi, 2013 Newroz kutlamalarında yapılan konuşmalardan dolayı Demirtaş’a 4 yıl 8 ay, Önder’e 3 yıl 6 ay hapis cezası verdi. (HABER MERKEZİ)

AİHM'den Demirtaş kararı: Tutukluluk hukuka aykırı, serbest bırakılsın