08 Kasım 2018 23:56

644 can kaybı, yüzlerce yaralı... Peki depremin yaraları sarıldı mı?

Kapatılan Van Kadın Derneği (VAKAD) Yöneticisi Zozan Özgökçe, üzerinden 7 yıl geçen Van Depremi'ni ve devam eden mağduriyetleri yazdı.

Fotoğraf: MA

Paylaş

Zozan Özgökçe*

Dokuz Kasım depreminin şiddeti az olmasına rağmen bıraktığı hasar çok fazlaydı. Biz o sırada Şabaniye Mahallesi’nde deprem çalışmalarımız için belirlediğimiz ailelere hazırladığımız kolileri dağıtmak için yoldaydık. Birazdan yanına varacağımız bir kadın ile telefonla görüşüyorduk. Telefondan birden çığlıklar yükseldi. Herkes yollara koşuyordu. Şabaniye yolunda bulunan bir camiden yola bir şeyler saçıldı. Binanın yanından hızlıca geçtik. Bayram otelinin yıkıldığı haberini aldık. Otelde bulunanlardan çok fazla yaralı olduğu bilgisini aldık. Hemen oraya yöneldik. Oraya vardığımızda henüz ambulanslar ulaşmamıştı. Ortalık savaş alanı gibiydi. Çığlıklar, korku dolu yüzler, ağlayanlar her yerdeydi. Aracımızda bulunan battaniyeler o sırada hayat kurtarıcı oldu. Hava çok soğuktu. Herkes çok çaresizdi.

Deprem aniden gelir, kaçış çok zordur eğer kötü yapılmış denetimsiz binalarda bulunma ihtimalimiz yüksekse hayatımız tehlike altındadır. 23 Ekim 2011’deki 7,2 şiddetindeki depremden sonra binlerce artçı deprem oldu fakat 9 Kasım depreminin bu kadar yıkıcı olmasının sebebi süresinin uzun olması ayrıca artçıdır ne de olsa denilmesindendir. O süreçte sürekli sallandık, hiçbir duvara hiçbir mekana hiçbir çatıya güvenemedik. 644 can kaybı oldu, yüzlerce insan yaralandı.

Depremin yaraları sarıldı mı? Ne psikolojik, ne ekonomik, ne de sosyal olarak bu depremi yaşayanların hayatı daha iyiye gitmedi. Aylarca kapalı kalan işyerlerinin zararları karşılanmadığı gibi bu dönemde devlete karşı doğan borçlar arttı mücbir sebep sonrası ödenmeye başlandı. Herhangi bir vergi terkini veya affı yapılmadı. Deprem konutları şehir merkezlerinden uzak, altyapı sorunlarının olduğu yerlere yapıldı ve hak sahiplerine yüksek fiyatlardan satıldı. Deprem konutları bölgenin hassasiyetleri düşünülmeden yapıldı. Deprem sonrası uygulanan politikalar ne kadın odaklı, ne çocuk odaklı değildi. Hatta bazı uygulamalar insan merkezli bile değildi. Yeni yapılan binalar deprem öncesi gibi denetimsiz kaldı. Birçok insan deprem sonrası kapalı alanda kalma korkusu ile baş ediyor. Deprem sonrası uygulanan kötü politikalar sebebi ile birçok insan göç etmek zorunda kaldı. Bu sorunları o dönemlerde dile getiren ve değişim dönüşüm için çaba harcayan sivil toplum örgütleri KHK’lerle kapatıldı. Bunlardan biri de Van Kadın Derneği’dir. VAKAD’a hemen deprem sonrası kapatma davası açıldı. Dava mahkemece reddedildi. Çünkü VAKAD kurulduğu günden kapatıldığı güne kadar adil bir dünyayı savundu. Bunu mahkeme gördü. VAKAD bağımsızdı. Feminist, antimilitarist ve antifaşist bir örgüttü. Kendine ait bağımsız bir dili vardı. Karar mekanizmalarında kadınlar vardı. Bu duruşu ile deprem sürecinde de var oldu. VAKAD’ın varoluşu, depremin yaralarını saramayanların çıplaklığını ortaya çıkarıyordu. Bu sebeple KHK’ler fırsat bilinip kapatıldı. Tüm tarihine, bilgi ve belgelerine el konuldu.

*Kapatılan Van Kadın Derneği (VAKAD) Yöneticisi