23 Temmuz 2018 15:15

Türkiye'de geçmişten günümüze bedelli askerlik uygulamaları

Türkiye, tarihinin 6. bedelli askerlik uygulamasını tartışıyor. Bundan önce bedelli askerlik, 1987, 1992, 1999, 2011, 2014 ve 2018'de uygulanmıştı.

Fotoğraf: Hasan Kırmızıtaş/DHA

Paylaş

Türkiye’de cumhuriyet tarihinde ilk olarak 1987 yılında Turgut Özal yönetimi tarafından uygulanan bedelli askerlik, daha sonra 1992, 1999, 2011 ve 2014 ve 2018'de hayata geçirildi.

Bugüne kadar farklı gerekçelerle 5 kez hayata geçirilen bu uygulamadan toplam 398.731 kişi faydalandı. Bedellendirmeler, 1987, 1992 ve 1999’da döviz üzerinden yapılırken 2011, 2014 ve 2018'de lira üzerinden yapıldı.

1987

1987’de çıkarılan bedelli askerlik uygulamasında amacın “Biriken kaçak, saklı, bakaya konumundaki problemli yükümlülerin eritilmesi” olduğu açıklandı. Bu dönemde bedelli askerlikten toplam 18 bin 433 kişi yararlandı. Toplamda 100 milyon Alman markı gelir elde edildi.

1992

1992’de bir kez daha “Biriken kaçak, saklı, bakaya konumundaki problemli yükümlülerin eritilmesi” hayata geçirilen bedelli askerlikten 35 bin 111 kişi istifade etti. Toplamda 168 milyon Alman markı kazanç sağlandı.

1999

Marmara Depremi sonrası “Sıkıntıya düşen ekonomiye katkı ve deprem mağduru vatandaşlara askerlik kolaylığı sağlama” gerekçesiyle hayata geçirilen bedelli askerlikten 72 bin 290 kişi yaralandı.

Tutarların döviz üzerinden belirlendiği bedelli askerlikte yaşa göre farklı bedellendirmeler yapıldı. Buna göre 1 Ocak 1973’ten önce doğanlar 15 bin Alman markı öderken, 1 Ocak 1960’tan önce doğanlar için 20 bin Alman markı tutar belirlendi. 1999 uygulamasıyla 1 milyar 66 milyon mark gelir elde edildi.

2011

2011 yılındaki bedelli askerlik, AKP dönemindeki ilk bedelli askerlik uygulamasıydı. “Biriken kaçak, saklı ve bakaya konumundaki problemli yükümlülerin eritilmesi ve şehit-gazi ailelerine destek” amacıyla çıkarıldığı belirtilen uygulamadan 70 bin 179 kişi yararlandı. Bu dönemki uygulamada yaş sınırı 30, bedel ise 30 bin liraydı. Toplamda 2.2 milyar TL gelir elde edildi.

2014

2014 yılında AKP ikinci bedelli askerlik uygulamasına gitti. Amacı “Biriken, kaçak, saklı ve bakaya konumundaki problemli yükümlülerin eritilmesi ve savunma sanayiine kaynak sağlamak” olarak açıklanan bedelli askerlikten 203 bin 905 kişi yararlandı. Bu uygulamada yaş sınırı 27, bedel ise 18 bin liraydı. Toplamda 3 milyar 671 milyon 100 bin TL gelir elde edildi.

2018

AKP, 3. bedelli askerlik uygulamasını “Ülkede son yıllarda yoklama kaçakları ile bakaya sayılarının gittikçe artması, bu konuda oluşan birikmenin önüne geçilmesine yönelik geniş toplum kesimlerinden talepler dile getirilmesi” gerekçesiyle gündeme getirdi.

Uygulama 21 gün askerlik süresi, 15 bin TL bedel ve 25 yaş sınırıyla hayata geçirildi.

YURT DIŞINDA ÇALIŞANLAR İÇİN BEDELLİ ASKERLİK

Bunların dışında yurt dışında toplamda en az 3 yıl çalışmış olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları bin avro döviz ödemesi karşılığında askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılıyorlar. (HABER MERKEZİ)