NATO zirvesi | Tusk'tan Trump'a: Müttefiklerinizin kıymetini bilin

NATO’nun 29 lideri, yarın Brüksel’de ittifakın geleceğine ilişkin önemli kararlar almak için bir araya gelecek. Resmi gündemde “terörle mücadele, sorumluluk paylaşımı, ‘Açık Kapı’ politikası, NATO-AB iş birliği ve NATO Komuta Yapısının uyarlanması” başlıkları var. 2 gün sürecek zirvenin, “ticaret savaşları” ve ABD Başkanı Donald Trump’ın özellikle sorumluluk paylaşımına yönelik eleştirilerinin gölgesinde geçecek.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in başkanlığında gerçekleşecek zirvede yakın dönemde Avrupa Birliği-ABD arasında ilişkilerin özellikle ticaret alanında gerilmesi, ABD’nin büyükelçiliğini Kudüs’e taşıması, İran ve iklim anlaşmalarından tek taraflı olarak çekilmesi ve G7 toplantısının ardından oluşan gergin ortamın yarattığı belirsizliğin, yansımalarının olması bekleniyor.

TRUMP ‘SORUMLULUK PAYLAŞIMI’NA ODAKLANACAK

NATO müttefikleri iki yıl önce düzenlenen Varşova Zirvesi’nde 2024’e kadar savunma harcamalarını, gayri safi yurtiçi hasılalarının yüzde 2’sine karşılık gelecek şekilde artırmayı taahhüt etmişti. Güncel veriler, 29 müttefikin sadece 6’sının bu taahhüdü yerine getirdiğini gösteriyor. Göreve geldiğinden beri müttefiklere savunma harcamalarını artırma çağrısında bulunan ABD Başkanı Donald Trump’ın bu konuya odaklanacağı düşünülüyor.

NATO Zirvesi öncesinde 9 müttefike mektup yollayarak savunma harcamalarını artırmalarını isteyen Trump, zirveden iki gün önce sosyal medya hesabından paylaştığı mesajda da “ABD, NATO’ya tüm müttefiklerden çok daha fazla katkı sağlıyor. Bu adil değil ve kabul edilemez” ifadelerine yer verdi.

Böylelikle, zirvede son üç yıldır savunma harcamalarında kaydedilen artışa vurgu yapılmasıyla birlikte müttefiklere harcamaları daha fazla artırmaları çağrısı yapılması genel beklentiler arasında yer alıyor.

‘SAVUNMA KAPASİTESİ’NİN ARTIRILMASI

Zirvede liderlerin ana gündem maddelerinden biri de NATO’nun “savunma ve caydırıcılık” kapasitesini güçlendirmek olacak. Müttefikler, NATO’nun askeri hareketlilik ve kuvvetlerin göreve hazırlık seviyelerini artırmayı öngören NATO Hazırlık Girişimi’ne onay verecek.

NATO Hazırlık Girişimi sayesinde 30 mekanize taburu, 30 hava muharip filo ve 30 muharip gemi, 30 gün veya daha az sürede göreve hazır olabilecek kapasitede tutulabilecek.

İttifakın “modernleştirilmesi” kapsamında ise NATO Komuta Yapısı’nın uyarlanması ele alınacak ve kuvvetlerin Avrupa içinde ve Atlantik üzerinden daha hızlı bir şekilde hareket etmesini sağlayacak iki yeni komuta merkezine onay verilecek.

Yakın zamanda hava, kara ve denizin yanı sıra siber güvenliği da bir askeri alan olarak belirleyen NATO, zirvede siber savunma kapasitesini artırmak için bir “Siber Operasyonlar Merkezi” kurulması için de karar alacak.

TUSK’TAN TRUMP’A UYARI

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Donald Tusk, dün ABD Başkanı Donald Trump’a hitaben bir mesaj yayımladı. Tusk, Trump’a “Lütfen müttefiklerinizin kıymetini bilin zira sayıları pek fazla değil” dedi.

Tusk’ın mesajı, zirve öncesi Avrupa Birliği (AB) ve NATO arasında imzalanan yeni iş birliği anlaşmasının ardından geldi. Trump’ın neredeyse her gün Avrupa’yı eleştirdiğini ve iyi bir müttefike bu şekilde davranılmaması gerektiğini belirten Tusk şu ifadeleri kullandı: “Sevgili ABD, lütfen müttefiklerinizin kıymetini bilin zira sayıları (müttefiklerinizin) pek fazla değil.”

Avrupalı askerlerin 11 Eylül saldırılarının ardından ABD'nin yanında Afganistan'da savaştığını ve hayatlarını kaybettiklerini hatırlatan Tusk "Lütfen bunu yarın NATO zirvesinde buluştuğumuzda ve en önemlisi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le Helsinki'de buluştuğunuzda hatırlayın. Stratejik dostunuzun kim olduğunu ve  stratejik sorununuzun ne olduğunu bilmek her zaman iyidir" dedi.

TRUMP: NATO ÜLKELERİ DAHA FAZLA ÖDEMELİ

Trump bugün Twitter'dan yaptığı açıklamalarda da NATO müttefiklerine savunma harcamaları konusunda yüklenmeyi sürdürdü.

ABD Başkanı ilk tweetinde "Avrupa'ya gitmeye hazırlanıyorum. İlk NATO toplantısı. ABD onları korumak için diğer tüm ülkelerden daha fazla harcama yapıyor. (Bu durum) ABD vergi mükelefleri için adil değil. Üstelik AB ile ticarette 151 milyar dolar kaybettik. Bizi yüksek gümrük vergileriyle suçluyorlar" dedi.

Trump ikinci tweetinde de " ABD daha az, NATO ülkeleri daha fazla ödemeli. Çok adaletsiz" ifadelerini kullandı. (DIŞ HABERLER)

NATO Zirvesi’nde gerilim bekleniyor