20 Ocak 2018 01:59

Suları kirleten maden ‘kazanılmış hak’ diye kapatılamıyor!

Ayvalık’ta içme sularını arsenikle kirleten demir/bakır madeni, 'kazanılmış hak' gerekçesiyle kapatılamıyor.

Paylaş

Özer AKDEMİR
İzmir

Bir yılı aşkın bir süredir bilinmesine rağmen Ayvalık’ın bazı köyleri arsenikli su içmeye devam ediyor. Arsenik oranının yüksek olmasının nedeni olarak gösterilen demir/bakır madeni ise “kazanılmış hak” gerekçesiyle kapatılamıyor. 

BİRÇOK KÖY VE MAHALLE DE ARSENİK YÜKSEK

Ayvalık köylerindeki arsenik sorununu 2017 yılının son aylarında kaymakamlık tarafından yapılan bir toplantı sırasında Türközü köyü muhtarı gündeme getirmişti. Yapılan ölçümlerde Balıkesir Büyükşehir Belediyesi içerisinde yer alan çok sayıda mahalle ve köydeki içme suyunda, arsenik oranının yüksek çıktığı tespit edilirken, Ayvalık 9 kırsal mahallesi ile arsenik oranı yüksek bölgelerin başında yer almıştı. 2016 yılında bazı köy ve mahallelerde bu arsenik sorunun gidermek için çalışmalar yapılırken bazı yerlerde ise herhangi bir çalışma olmamıştı. 

SU HAVZASINDA DEMİR MADENİ

Konunun üzerine giden Ayvalık Tabiat Platformu BİMER üzerinden hem toplum sağlığı merkezine hem de Balıkesir Büyükşehir Belediyesine dilekçeler göndererek bu arsenik sorunu ile ilgili bir çalışmaları olup olmadığını sordu. Platform dilekçelerinde Ayvalık’ın su sorununu gidereceği ileri sürülen Madra Barajına yönelik bir tehdide de dikkat çekildi. Barajın su havzasında bulunan BİLFER Madencilik adlı bir şirket tarafından demir ve bakır cevheri çıkartıldığının altının çizildiği dilekçelerde, ayrıca aynı tesise ait olan ve yine su havzası içerisinde yer alan alanda demir ve bakır zenginleştirme tesisi ile posa ve atık döküm alanları bulunduğu ifade edildi. Cevher zenginleştirmenin su ile yapıldığının altının çizildiği dilekçede kullanılan bu suyun ise aynı havzada yer altına verildiği, atık sudaki ağır metallerin bu sulara karışması ihtimaline dikkat çekildi. Dilekçelerde Madra Barajının bu maden atıkları tarafından kirlenme olasılığı dile getirilerek baraj suyunda düzenli ölçüm yapılıp yapılmadığı da soruldu. 

‘KİRLİLİK KAYNAĞI MADEN AMA KAPATAMIYORUZ’

Her iki kurumdan da gelen yanıtlarda Beşiktepe, Mutlu, Murateli, Karaayıt, Çakmak, Yeniköy ve Türközü’de arsenik çilesinin devam ettiği ortaya çıktı. Kurumların yanıtında bu kirliliğin kaynağı olarak kabul edilen demir-bakır madeninin ise kapatılamadığı ifadeleri dikkat çekti. 

Oysa daha bu demir madeninin kuruluş aşamasında madenin yörede yaratacağı sağlık ve çevre sorunlarına dikkat çeken Ayvalık Tabiat Platformu, özellikle sularda kirlilik yaratabileceği uyarısında bulunmuştu. Madene karşı başlatılan hukuk mücadelesi sonrası şirkete 2008 yılında verilen “ÇED gerekli değildir” kararı iptal ettirilmiş, ancak şirket projede değişikliklere giderek yeni izinler alarak üretime geçmişti. Madenle ilgili açılan dava iç hukuk yolları tüketildiği için şu anda AİHM’ye taşınmış durumda. 

Arsenik sorunu ile ilgili dilekçeye yanıt veren Büyükşehir Belediyesinin kurumu BASKİ, Madra Barajı havzasında maden işletmesinin yarattığı su kirliliğini kabul etmekle birlikte, madenin kapatılması yönündeki girişimlerin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca bildirilen “müktesep hak” kapsamında başarısız olduğunu da itiraf etti. Bazı köylerde arsenik arıtma tesisi kuran kurum, benzer durumda olan Yeniköy ve Türközü köylerinde ise herhangi bir çalışma yapmadığı için bu köyler arsenikli su kullanmaya devam ediyor. Ayvalık İlçe Sağlık Müdürlüğü tarafından suların içilmemesi yönünde tebligat yapılan köylüler, 21. yüzyılda çaresiz bir şekilde ihtiyaçları olan temiz içme suyuna ulaşabilmenin yollarını arıyorlar. 

AYVALIK’IN SULARI MADENE KURBAN EDİLİYOR

Konuya dair bir açıklama yapan Ayvalık Tabiat Platformu Ayvalık köylerinin temiz su hakkının bir maden tesisine kurban edildiğini ifade etti. Ayvalık’ın su kesintileri ile boğuştuğunun altını çizen Platform, Madra Barajının sularından da kirlilik nedeniyle yararlanılamadığının altını çizdi. 

Ayvalık Tabiat Platformu yaptığı açıklamada şu taleplerin acil olarak yerine getirilmesini istedi;  

■ Diğer köylerde kurulan arıtma sistemi ve arıtıcı çeşmelerin acilen Türközü ve Yeniköy köylerinde de kurulmasını,

■ Köy halkından alınacak numunelerle arsenik zehirlenmesi yaşanıp yaşanmadığının tespit edilmesini,

■ Tüm bölge köylerinde tarımsal sulama ve hayvan sulaması amacıyla kullanılan tüm kuyu sularının ve çeşmelerin kirlilik tespitlerinin yapılmasını,

■ Yaşamın sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için bölgedeki tek kirletici kaynak olan Bilfer demir madeni tesisinin derhal kapatılmasını istiyoruz.

ÖNCEKİ HABER

Dikkat güvenlik!

SONRAKİ HABER

Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, yeniden aday olacağını açıkladı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...