Sosyal belediyecilik bu mu?

Hasan AKBAŞ
Diyarbakır

Aylardır süren OHAL ile birlikte Kürt illerindeki seçilmiş belediye eş başkanlarının tutuklanması ve belediyelere kayyım atanması sonrası kayyımlar sık sık ‘Sosyal belediyecilik yapıyoruz’ söylemini dile getiriliyor. Hükümet yetkilileri de her fırsatta halkın kayyımlardan çok memnun olduğunu söylüyor. Ancak geçen sürede belediyelerde onlarca kadın, sosyal ve kültürel alanda faaliyet gösteren birimlerin kapatılması ‘Sosyal belediyecilik bu mu’ dedirtiyor. 

103 DBP’li belediyenin 83’üne kayyım atanırken 89 belediye eş bakanıda tutuklu bulunuyor. Kayyımların belediyelerdeki uygulamaları tartışma yaratıyor. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesine kayyım olarak atanan Cumali Atilla da  Sümerpark’taki kursları ziyaret ederek, “Yaptığımız hizmetlerle sosyal belediyecilik yapıyoruz” iddiasında bulundu. Ancak kayyım uygulamaları bunun tam tersini gösteriyor.

EN AĞIR DARBE KADIN BİRİMLERİNE YAPILDI

İlk olarak 2014 Yerel Seçimleri sonrası toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak adına DBP Belediyeleri eş başkanlık sistemi ile kadın ve erkekler için eşit temsiliyet ilkesi doğrultusunda her belediye bir kadın bir de erkek belediye başkanı olmasını hayata geçirmişti.  

İkinci mekanizma ise büyükşehir belediyeleri bünyesinde kurulan Kadın Politikaları Daire Başkanlığı, il ve ilçe belediyelerinde kurulan Kadın Politikaları Müdürlükleri ve bu birimler üzerinden kadınların ekonomik ve toplumsal yaşamda güçlenmesi adına kadınların istihdama katılımlarını arttırma, kadına yönelik şiddetin engellenmesi, kadın sorunlarının araştırması amacıyla çalışmalar yürütülmeye başlamıştı. Bu iki mekanizma kayyımlarla tamamen kaldırıldı, yerine bir alternatif inşa edilmedi. 

Diyarbakır, Mardin, Batman, Van başta olmak üzere onlarca il, ilçe ve belde belediyelerine bağlı faaliyet gösteren 37 kadın birimi kapatıldı. Çok sayıda kadın biriminde çalışan personel işten çıkarılırken, kimi uygulamalarda şaşkınlık verici. Özetle, Mardin Büyükşehir Belediyesi Kadın Politikaları Daire Başkanı görevden alındı, yerine erkek bir memur atandı. Atanan Abdurrahman Büngül, Kadın Politikaları Daire Başkanlığı yapan ilk erkek oldu.Van Büyükşehir Belediyesinde kayyım, kadınlar için hizmet veren Şiddet Birimi’ni kapattı. Kadın Politikaları Müdürlüğü’nün başına da yine bir erkek getirildi. Yine Van’da Rojin Kadın Yaşam Merkezi ve bünyesindeki kadın sığınma evi kapatılırken, şiddete maruz kalan kadınlara acil destek sağlayan Alo Şiddet Hattı da kapatıldı. Toplumsal cinsiyet eşitliği çalışmalarında görevli 53 kadın personel de Van Büyükşehir Belediyesinde işten çıkarıldı. Yine tepki çeken uygulamalardan biri de belediye otobüslerindeşoförlük yapan kadınlar görevden alıp başka birimlere gönderilmesi oldu. 

Batman’da da Kadın Politikaları Müdürlüğü çalışmaları durdurulurken, 2005 yılında kurulan ve şiddet gören kadınlara psikolojik ve hukuki destek veren SELİS Kadın Dayanışma Merkezi de, kapatıldı, SELİS’in faaliyet yürüttüğü bina ise valiliğe devredilirken, Batman’da 2010 yılından bu yana sadece kadınlar için spor yapma imkanı sağlayan Kadın Spor Merkezi de kapatıldı. 

ÇOCUK BAKIMEVLERİ KAPATILDI

Kadın merkezleriyle birlikte en ağır darbeyi alan alanlardan bir diğeri de kültür ve çocuk alanı oldu. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu’nda görev yapan 31 tiyatro oyuncusu işten çıkarıldı ve tiyatro pasif duruma getirildi. Batman’da da Şehir Tiyatrosu bünyesinde çalışan sanatçılar çıkarılırken, Van’ın Erciş ilçesindeki Ronahi Kültür ve Sanat Merkezi, Hakkari’deki Feqiyê Teyran Kültür Sanat Merkezi de kapatıldı. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi bünyesinde hizmet veren Zarokîstan Kreş ve Gündüz Bakımevleri’nin 39 çalışanı işten çıkarılarak kreşler tasfiye edildi. 2 yıldırdevam eden Zarokîstan projesi kapsamında 2-6 yaş arası farklı sosyo-ekonomikdüzeylere sahip ailelerin çocuklarına Kurmanci, Zazaki ve İngilizce çok dilli hizmet veriliyordu. 

ÇOK DİLLİ, KÜLTÜRLÜ  BELEDİYECİLİK YERİNE TEKÇİLİK BAŞLADI

DBP’ye bağlı tüm belediyelerin benimsediği ve uyguladığı önemli politikalardan bir diğeri de, “Çok Dilli ve Çok Kültürlü Belediyecilik” ilkesiydi. Kayyımların ortaya koyduğu uygulamara bakıldığında, eğitim destek evleri, kültür merkezileri, tiyatrolar ve kreşler kayyımlar tarafından ya kapatıldı ya da işlevsiz hale getirildi. Örneğin, Dersim’de, Tunceli Belediyesi’ne kayyım olarak atanan, aynı zamanda kentin valisi olan Osman Kaymak’ın gazetemiz Evrensel’de yer alan haberinde büyük bölümü Alevi-Kürt olan personel karşısında, “Siz aslında Türkmensiniz” sözlerini sarf etmiş olması dikkat çekiciydi.  Sur Belediyesinin Ermenice ve Süryanice yazılı tabelaları kaldırıldı. Bu uygulama tüm kayyım belediyelerinde yer alan çok dilli tabelaları bütün olarak da kapsıyor. 

BİNLERCE İŞÇİ ATILDI

İşten çıkarmalarda ise işçilerin ve taşeron işçilerin üye olduğu Genel-İş Sendikası’nın 21 Mart 2017 tarihinde yaptığı açıklamaya göre, Diyarbakır, Urfa, Mardin, Van, Batman, Şırnak, Hakkari’de belediyelerde ve taşeron şirketlerde sendika üyesi 1263 işçinin iş akdi feshedildi; 185 işçinin iş akdi ise askıya alındı.

Sadece son bir kaç günde Mersin Akdeniz Belediyesi’nde bir taşeron şirketten 100 işçi, Dersim’de 51, Ağrı’da da 62 işçinin iş akitleri feshedildi. Yine Tümbel-Sen’in sağladığı verilere göre, kayyım atamaları sonrasında DBP’’ye bağlı belediyelerden 506 memur ihraç edildi, 400 kişi ise açığa alındı. Toplamda bakıldığında, 2022 emekçinin ihraç edildiği veya kovulduğu, 585 personelin ise açığa alındığı tespit edildi.