21 Şubat 2017 12:57

Çıplak arama iddianamesinde ‘istismar’ yok

Vialand AVM'deki çıplak arama skandalında savcının hazırladığı iddianamede haksız arama, hakaret ve basit yaralama var 'istismar' yok!

Paylaş

Elif Ekin SALTIK
Derya DURSUN
İstanbul

Vialand AVM’de geçtiğimiz yıl gerçekleşen çıplak arama skandalında savcının hazırladığı iddianamede güvenlik görevlisi ve mağaza müdürünün haksız arama, hakaret ve basit yaralama suçlamaları yer aldı. İddianameyi değerlendiren mağdur avukatları Ezgi Duman ve Didar Erdem ortada bir çocuk istismarının olduğuna, bu iddianamenin erkek egemen zihniyetle hazırlandığına dikkat çekti.

26 Kasım 2016’da Eyüp Vialand AVM Watsons mağazasında yaşanan ve kamuoyuna Evrensel'in duyurduğu çıplak aramada iki lise öğrencisi çocuk, hırsızlık suçlamasıyla mağaza deposunda çıplak aramaya maruz kalmış, aileler daha sonra mağaza müdürü ve güvenlik görevlisi hakkında suç duyurusunda bulunmuştu.

Savcının hazırladığı iddianamede mağaza müdürüne haksız arama, hakaret ve basit yaralamadan dava açıldı.

İddianameyi Evrensel'e değerlendiren mağdur avukatlarından Ezgi Duman dosyaya ulaştıklarında soruşturmanın istismara maruz kalan çocuğun ailesi tarafından başlatılmış olduğunu hatırlattı. Ek bir dilekçe vererek eziyet, çocuk istismarı, hakaret suçlarından cezalandırma istediklerini belirten Duman, düzenlenen iddianamede haksız arama, hakaret ve basit yaralamadan dava açıldığını ve savcının 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun bakımından değerlendirme yaptığını kaydetti.

23 MAYIS’TAKİ DURUŞMADA KADINLARIN TAKİBİ ÖNEMLİ

Ortada iki çocuğun bulunduğunu; ikisine yönelik de çok açık bir cinsel istismar ve eziyet olduğunu ifade eden Duman şu şekilde devam etti: “Bu suçların yasada da doktrinde de tanımı açık. Ancak burada erkek egemen yargı gerçekliği ile bir kez daha karşılaştığımızı düşünüyorum. Failler kadın ancak müvekkilimizin karşılaştığı şiddet erkek egemenliğinin ürünü ve eril şiddet. Savcının iddianamesinin de bu davada verilecek kararın da eril şiddet ile mücadeleyle organik bağları var. Bu dosyada haksız arama, hakaret gibi suçlardan cezalandırmaya gitmek demek cezasızlığın önünü açmak demek. Daha da önemlisi çocuk istismarının tanımını olabildiğince daraltmak demek. Bu da erkek yargı pratiğine uygun bir durum ve ne yazık ki bu davada da karşımıza çıktı.”

Kadın dayanışmasının önemini bu davada da koruduğunu dile getiren Duman, “23 Mayıs’ta davanın ilk duruşması görülecek. Biz kadın avukatlar olarak bu davanın takipçisi olacağız ve bu tartışmaları mahkeme salonunda da yürüteceğiz” diye konuştu.

PATRONLAR DA İŞÇİLER DE HAKSIZ ARAMAYLA SUÇ İŞLİYOR

Avukat Didar Erdem de olayda mağdur çocuğun karşılaştığı muamelenin, aylardır OHAL bahanesiyle insan hakları ihlallerinin ‘olağanlaştırıldığı’ uygulamalardan sadece bir örnek olduğuna işaret etti. “İnsanlar içinde bulundukları endişeden dolayı verilen her talimatı kimden geldiğini, dayanağını sorgulamaksızın yerine getirir bir noktadalar” diyen Erdem, yargılama sonuçlanmamış olsa da, savcılığın iddianamede talep edilen şekilde ‘haksız arama’ suçuna yer vermiş olmasının, rutinleşen haksız arama eylemleri açısından önemli olduğunu belirtti.

Erdem şu şekilde konuştu: “Son zamanlarda özellikle AVM’lerde güvenlik görevlilerinin girişlerde kişilerin yanlarında bulundurdukları çantaların içini açtırarak kişilere dayattıkları aramalarla karşılaşıyoruz. Dayanağını sorduğumuzda ‘büyük patronun emri’ olduğunu öğreniyoruz. Hukuki bir dayanaktan yoksun ve hatta işçilere suç işlemeyi emreden talimatlar. Kişilerin ulusal ve uluslararası mevzuatta koruma altına alınmış hakları var; vücut dokunulmazlığı, özel hayatın gizliliği de bu temel haklardan birkaçı. İnsanlar bu hakların ikincil olduğunu düşünüp bu ihlallere karşı yasal başvuru yapmaya gerek duymuyor. Burada sermaye sahiplerinin hiçbir ayrıcalığı söz konusu olamaz, bu uygulamalar aslında ‘soyut’ sandığımız sistemin en somut hali ile insan haklarını nasıl çiğnediğini ortaya koymaktadır. Suç talimatını veren şirket, yetkilisi ve ücret karşılığında orada çalışan ve arama işlemlerini yapan işçi, işlenen suçlardan ayrı ayrı hem ceza hem tazminat hukuku bakımından sorumludur.”