Almanya'dan öğrenci komitesi örneği: AStA*

İlyas COŞKUN
Almanya

AStA, Türkçeye “Öğrenci Temsilcileri Kurulu” olarak çevirilebileceğimiz bir öğrenci organizasyonu. Almanya’daki üniversite yapısının önemli bir parçası olan bu organizasyonu anlamak ve Türkiye’deki ÖTK ile kıyaslamalar yapmak için Kassel Üniversitesi AStA Parlamento Üyesi Emine Vural ile bir söyleşi gerçekleştirdik.

AStA’nın yapısıyla başlayalım.
Okulda her sene seçimler yapılıyor. Seçimlerde Yeşiller, Sosyal Demokratlar, Sol Parti ve birkaç dönemdir Almanya’da var olan AfD**’nin üyeleri yarışıyor. Okul içinde stantlar kuruluyor, öğrencilere yönelik bilgilendirme çalışmaları yapılıyor. 

Öğrencilerin siyasi kimliklerini açık bir şekilde ifade ederek seçimlere girmesi Türkiye’den farklı bir durum. Peki, öğrencilerin kurul seçimlerinde AfD adaylarına ilgisi nasıldı?
Geçtiğimiz Eylül ayında Mecklenburg-Vorpommern bölgesinde yapılan seçimde AfD, yüzde 20’nin üzerinde oy alarak ikinci parti oldu. Avrupa’da, dünya ile birlikte yükselen bir faşizm var ve bundan Almanya da etkileniyor. Haliyle öğrenci parlamentosu seçimlerinde de bunun tesiri görüldü ve bir koltuk kazandılar.

AStA’nın üniversite yapısı içindeki konumu ne?
Üniversitede idare tarafından alınan kararlar öncesi, karar verme aşamasında dahil olma yetkimiz var. Üniversitenin temsil edildiği her ortamda enstitü temsilcileri, rektör ve biz bulunmak durumdayız. Mesela yemekhane fiyatlarından tuvalet kağıtlarının kalitesine kadar öğrenci ile ilgili her konuda müdahale edebiliyoruz, önerilerimizi sunup sözümüzü söylüyoruz. Bunu da senatodaki varlığımız sayesinde gerçekleştiriyoruz. Örneğin sınav yönetmeliğini birlikte belirleyebiliyoruz. Bir dersin sınavından başarısız olduğunuzda üç tekrar sınavı vardı. Bizim önerimizle dördüncü sınav hakkını elde ettik. Derse devam zorunluluğunu da kaldırdık.
Bunun yanında yaptığımız etkinliklere kendimiz karar veriyoruz, karar çıktığı zaman idareden izin almamız gerekmiyor.
Şunun altını çizelim; AStA’nın etki alanı, Almanya’nın hangi eyaletindeki üniversitede bulunduğuna veya öğrencilerin bu komiteye gösterdiği ilgiye göre değişebilir. Yani bahsettiğim kazanılmış haklar ve AStA içindeki bölümler Kassel özelinde geçerli. Üniversiteden üniversiteye durum değişir.

Türkiyeli bir genç, Almanya’daki bir üniversitede nasıl öğrenci kurulunun parçası olabildi? 
Benim konumum diğer AStA üyelerine göre biraz farklı. Ben seçilmiş bir üye değilim. AStA’nın içinde bazı pozisyonlar var, oralar bütün öğrencilere açık. Kimi pozisyonların bu şekilde açık tutulmasının nedenini, AStA’ya dışarıdan müdahale yerine, bir çeşit pozitif ayrımcılık olarak görebiliriz. Okul içindeki enternasyonal öğrencilerin yüzdesini, diğer öğrencilerle kıyasladığında azınlıkta kalıyor. Bu pozisyon için yabancı bir öğrencinin seçimi kazanması, Alman bir öğrenciye göre çok daha zor. Azınlığı, çoğunluğa karşı koruyabilmek için geliştirilmiş bir yöntem diye özetleyebiliriz. 
Ben de bir arkadaşımla birlikte Yabancı Öğrenci Temsilciliği görevini yürütüyorum. Bizim esas işimiz, danışmanlık. Yabancı öğrencilerin derslerle, şehirle, yurtla, vs. yaşadıkları sorunlarda onlara yardımcı olmak bizim görevimiz. Ben ayda yirmi üç saat AStA için çalışıyorum ve bunun da maddi olarak karşılığını alıyorum. 

AStA içindeki birimler neler? Faaliyet alanlarınızı bilmek açısından önemli olabilir.
Birimlerden ilki, üniversite politikası ve politik eğitim. Politika deyince aklınıza siyaset gelmesin. Politikayı burada belirli bir grubu ilgilendiren bir konunun ya da meselenin bağlayıcı kararlarla düzenlenmesi anlamında kullanıyoruz. Bu birim, öğrencilerin politik eğitimlerinden sorumlu. Ayrıca seminerler düzenliyor. Örneğin bilgisayar oyunlarındaki güç savaşlarının gerçek politika ile bağının sorgulandığı veya oyunlardaki cinsiyetçiliğin incelendiği seminerler gerçekleştirildi. Sonra kültür, finans, sosyal, öğrenci hareketliliği, medya gibi bölümlerimiz var. Çocuklu öğrencilerin eğitimini kolaylaştırmak için kafa yoran bir bölümümüz var. Almanya’da, genç nüfus azlığından dolayı çocuklu bir eğitim çok fazla destekleniyor. Örneğin çocuklu öğrencilerin kullanımı için üniversitede ücretsiz kreş var. Kadın danışmanlığı, LGBTİ ve engelli danışmanlığı bölümleri de var. 
 
Türkiye’de de önemli bir üniversitede lisans eğitimi aldın. Şimdi ise burada bir eğitim sürdürüyorsun. İki ülkeye dair üniversite, bilim, akademisyenler kıyaslaması yapsan, neler söylersin?
Benim en çok dikkatimi çeken şey, Türkiye’de eleştiri yapma şansının hiç olmaması. Örneğin işletme eğitimi almama rağmen derslerimde Marx’ı görmedim. Maalesef, sisteme kalifiye eleman yetiştirme derdinde birçok bölüm. Burada ise özgürsün, kendini istediğin yönde geliştirebiliyorsun. Tabii bu da kişiye bir karar sorumluluğu yüklüyor. “Ne yapacağım?” sorusu önüne dikiliyor. Haliyle Türkiye’de buna çok alışık olmadığımız için ilk etapta gerçekten zorluk yaşadım. Burada sorumluluk almayı ve karar verirken nelere dikkat etmen gerektiğini öğreniyorsun. 

*AStA: Almanca “Der Allgemeine Studierendenausschuss” olan kurum adının kısaltılmış halidir.
**AfD: Almanya için Alternatif partisinin kısaltmasıdır. 2013 yılında kurulan AfD; AB, İslam ve göçmen karşıtlığı üzerinden politika yürütmektedir.