04 Kasım 2016 21:48

İnternetin etrafına duvar örmek mümkün mü?

VPN erişimini engelleme çabası, BTK'nin ve İnternet Servis Sağlayıcıların dünyadaki tüm VPN servisleriyle köşe kapmaca oymaya çalışması gibi bir şey.

Paylaş

Ahmet A. SABANCI

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tüm İnternet Servis Sağlayıcılara gönderdiği bir mesajla birçok büyük VPN servis sağlayıcısını ve Tor Project'i engellemeleri emrini verdi. 5651 nolu yasada 2014 yılında yapılan düzenlemeyle böyle bir emir verme hakkı olan BTK'ye karşı Servis Sağlayıcıların yapabileceği hiçbir şey yok, gelen emre uymak dışında.

Ancak bu işin teknik olarak mümkünlüğü ve tam olarak nasıl işleyeceği konusu biraz sıkıntılı. Örneğin sansür atlatmak için hemen hepimizin kullandığı VPN servisleri onlarca farklı sunucuya, yani farklı IP adreslerine sahipler. Böyle bir durumda hepsini tespit edip tek tek engellemek mümkün olsa da, kimi VPN sağlayıcılar buna karşı önlem almak için düzenli olarak bu IP adreslerini değiştirebiliyorlar. Ancak bunu yapmak masraflı bir iş olduğundan her zaman yapmaları mümkün olmuyor.

Tor ise tüm amacı sansürü atlatmak ve kullanıcılarına anonim ve güvenli bir bağlantı sağlamak olduğundan, buna karşı da önlemini çoktan almış durumda. Özellikle Çin'den edindikleri tecrübelerle geliştirdikleri alternatif bağlanma yöntemleri sayesinde, tek bir seçeneği değiştirerek Tor engellense bile Tor ile güvenli bir şekilde internete bağlanmak mümkün.

İşin özeti, bunu gerçekleştirmeye çalışmak, BTK'nin ve İnternet Servis Sağlayıcıların dünyadaki tüm VPN servisleriyle köşe kapmaca oymaya çalışması gibi bir şey. Tor için ise yapabilecekleri en fazla internet sitesini ve birkaç sunucuyu engellemek ama bu engelin de işe yaraması imkansız.

Ancak işin teknik tarafında daima bir çözüm bulmamız mümkün olsa da, bu durumun ne kadar tehlikeli bir noktaya gittiği gerçeğini değiştirmiyor. 2014 yılında 5651 nolu yasada yapılan değişiklikler o zaman çok fazla ciddiye alınmamıştı ama şu anda hükümete internet üzerinde istediğini yapabilme yetkisini veren tam olarak bu değişiklikler. Zamanında bunun önüne geçemediğimiz için de şu an istedikleri şekilde interneti kontrol edebiliyor ve bizlerin bilgiye özgürce ulaşma ve özgür ve güvenli iletişim kurma hakkımızı ellerimizden alabiliyorlar.

Ülkede ifade ve basın özgürlüğünün her geçen gün daraltıldığı ve artık nefes alacak yerin neredeyse kalmadığı şu koşullarda elimizdeki son güvenli iletişim aracına yapılan bu darbeye karşı da aynı şekilde mücadele etmemiz gerekiyor. Dünyadaki hemen herkes internetin artık medeniyetimizin ayrılmaz bir parçası olduğunu söyleyip onu daha özgür ve yaratıcı bir şekilde nasıl kullanacağımız üzerine düşünüyor. Türkiye ise Çin ve İran gibi ülkelerle birlikte onun nasıl kolunu kanadını kırıp nasıl tüm toplumu gözetleyecek bir araç haline getirebileceğini planlıyor. Eğer bunun olmasına izin verirsek, okuduğumuz distopik bilimkurgu romanlarındaki gibi bir hayat bizi bekliyor demektir.

Twitter: @ahmetasabanci