İsveç’in sömürgeci geçmişinin filmi: Sami Kanı

Murat KUSEYRİ

Sami Yönetmen, Amanda Kernell’in 73. Venedik Film Festivali’nde gösterilen “Sami Kanı” (Sameblod) filmi eleştirmenlerden olumlu tepkiler aldı. Sinema eleştirmenleri, İsveç’in Avrupa’da bilinmeyen sömürgeci geçmişini, ırkçı politikasını, yapılan kafatası ölçümleri ve kan tahlillerini gün ışığına çıkaran “Sami Kanı” filmini büyüleyici, harika ve eşsiz sıfatlarıyla nitelediler.

Film Laponya’da 1930’lu yıllarda göçebe okulunda eğitim gören iki Sami kız kardeşten büyüğünün, Elle-Marja’nın başından geçenleri konu alıyor. Sami öğrenciler üzerinde yapılan ırkçı biyolojik araştırmalar ve kafatası ölçümlerinden kurtulabilmek için İsveçli olmaya karar veren ve Uppsala iline yerleşen Elle-Marja, yaşamını yitiren kız kardeşinin cenazesine katılmak için 78 yaşında on yıllar önce terk ettiği köyüne döner ve yaptıklarıyla yüzleşir.

TARİHİMİZİN BİR KISMINI YİTİRDİK

Laponya’da doğan ve Danimarka’da yaşamını sürdüren Sami Yönetmen Amanda Kernell,  Samilerden bazılarının topraklarını, yakınlarını, kültürlerini ve etnik kökenlerini terk etmelerinin nedenlerini merak ettiği için bu alanda araştırmalarını yoğunlaştırdığını söylüyor.

İsveç’te Samiler hakkındaki bilgilerin oldukça sınırlı olduğunu ve okullarda öğrencilere Samilerin tarihlerinin öğretilmediğini söyleyen Kernell, “Sami tarihini ailelerimizin sözlü anlatımlarından öğreniyoruz, ama tarihimizi tam olarak bildiğimiz söylenemez. Böylelikle tarihimizin bir kısmını yitirdik” diyor.

SÖMÜRGECİLİK BUGÜN HÂLÂ FARKLI BİÇİMLERDE SÜRÜYOR

“İsveç’in sömürgeci geçmişi hakkında bilgisizlik oldukça fazla. Sömürgecilik bugün hâlâ ama farklı bir biçimde sürüyor. Her şeyden önce ekonomik çıkarlardan dolayı Samilerin arazilerine el konuluyor” şeklinde konuşan Kernell, İsveç’in hâlâ Samilerin yerli halk olmalarından kaynaklanan haklarını güvence altına alan uluslararası sözleşmelere imza atmadığına dikkat çekiyor. Laponya’nın sömürgeleştirilmesinin ve biyolojik ırkçı politikaların tüm Sami ailelerinde derin izler bıraktığını söyledikten sonra da, günümüzde uygulanan politikaya “İsveç politikası geçmişte olduğu gibi İsveçlilere verilen hakları Samilere tanımayan prensipler üzerinde inşa edilmiş” diyerek tepki gösteriyor. Karnell’in “Sami Kanı” filmi Venedik Film Festivali’nde ödüle aday gösterilen filmler arasında yer alıyor.