İnci Eviner Retrospektifi: İçinde Kim Var?

İstanbul Modern, İnci Eviner’in 1980’li yıllardan günümüze uzanan yaratım sürecini “İçinde Kim Var?” başlıklı retrospektifinde bir araya getiriyor. İnci Eviner Retrospektifi, sanatçının desenden resme, videodan yerleştirmeye, fotoğraftan heykele uzanan zengin ifade arayışının gelişim ve dönüşümünü yansıtıyor. Sergi 23 Ekim’e kadar İstanbul Modern’de görülebilir.

Toplumsal, politik ve sosyokültürel koşullar içerisinde kadın, toplumsal cinsiyet ve kimlik politikalarına dair farklı haller üzerine kendine özgü bir ifade alanı aralayan Eviner’in retrospektifi; desen, resim, video, heykel, fotoğraf ve yerleştirmeyle sanatçının zengin imgeler dünyasına bir yolculuk imkanı sunuyor. Yapıtların üretildiği dönemlerin toplumsal ve siyasi durumuna bir bakış atmayı da sağlayan sergi, kronolojik bir akış yerine, geçmiş ile şimdiyi birbiri içerisine konumlandıran ve sergi mekanını da sergilemenin içerisine dahil eden bir kurguyla izleyiciye sunuluyor.

İstanbul Modern’de sergi açılışı nedeniyle düzenlenen basın toplantısında Sanatçı İnci Eviner ve serginin küratörlüğünü üstlenen İstanbul Modern Direktörü Levent Çalıkoğlu sergiye dair ayrıntıları paylaştı.

EVİNER: KENDİ HİKAYEMLE YÜZLEŞTİM

“İçinde Kim Var?” sergisinin bir yerleştirme çalışması olarak tasarlandığını belirten İnci Eviner, “Bu sergi geriye dönüp bakmamı sağladı. Hem sanatçı kimliğimin nasıl inşa edildiğiyle ilgili olarak kendi hikayeme belli bir mesafeden bakma fırsatı sundu hem de bütün yapıtlar arasında bir takım bağlar olduğunu ortaya koydu. Dolayısıyla üzerinde çalışırken sergiyi tamamen açık bir şekilde tasarladım. Kronolojik olmayan bir sıralama içinde, birbirine referans oluşturan, birbiriyle konuşan, aynı geçmişten beslenen ama farklı dönemlerde farklı biçimlerde ifade bulmuş görsel dilin yeniden dolaşıma sokulduğu daha dinamik bir ortam oluşturmayı istedim” dedi.

Yapıtların geçen zamanı da üzerlerinde taşıdığını belirten Eviner, çalışmalarını yeniden sahnelemek istediği için tüm malzemeyi yeni bir yapıt ortaya koyarmış gibi düzenlediğini söyledi. Eviner, “Şu ana kadar yaptığım seriler için yazdığım eşlikçi metinlerle bölüm bölüm ilerledik ve sergi mekanına girildiği anda tüm alanın tek bir resim gibi algılanabilmesini mümkün kılacak bir tasarım yaptık” diye konuştu.

HAYATIN REFERANSLARINI BARINDIRAN BİR SERGİ

Serginin küratörlüğünü üstlenen İstanbul Modern Direktörü Levent Çalıkoğlu ise İnci Eviner’in ilgi ve araştırma alanlarının çeşitliliği açısından kuşağının en yaratıcı ve güncel sanatçılarından biri olduğunu belirtti. Çalıkoğlu, “Serginin bir araya getirdiği yaklaşık kırk yıllık döküm, onun hem kendisi ile hem de insanı var eden bilinçaltı, kültür, tarih, doğa ve sanat bütünlüğü ile kurduğu derin bağın zenginliğini ortaya koyuyor. Eviner, tüm çalışmalarında belirgin bir şekilde varlığını görünür kılan, kendine özgü bir imge dağarcığı ile bu bütünlüğü dönüştürüyor ve kendinden kılıyor. Tüm büyük sanatçıların yaptığı gibi ilk bakışta sanat alanına dahil olmadığı düşünülen ‘potansiyelleri’ doğal bir dokunuşla kendinden kılıyor ve yeni bir hayal gücü perspektifinden düşünmemizi ve anlamlandırmamızı sağlıyor” dedi.

HER ŞEY ÇİZGİ VE DESENLE BAŞLIYOR

Çalışmalarının merkezini desen oluşturan Eviner, çalışma pratiğinin başlangıç noktasını kağıt üzerine çizgi ile oluşturduğu dışavurumlar olarak tanımlıyor. Sanatçı, sanat tarihine ait alegori, ikonografi, illüstrasyon ve mitolojilerden güncel ideogram ve piktogramlara uzanan, sınırsız bir görsel dilin içerisinde gezinerek kendi sanat anlayışını her defasında daha da zenginleştiriyor.
Güzel olanın içindeki şiddeti, bastırılmış olanın potansiyelini ve bilinçaltının yaratıcılığını iç içe örerek güncel işler ortaya koyan Eviner, çocukluktan itibaren etkisi altında kaldığı tarihsel, söylemsel ve bilinç dışından süreçlerin kadın kimliği üzerindeki yansımalarını araştırıyor. Kadın olma halini tek bir imgeye sığmayan, sınırsız bir hayal gücünün alanı olarak tanımlayan sanatçı, yapıtlarında kadınlar için uygun görülen temsil biçimlerini ve bu temsilleri var eden yasakları sorgularken, meydan okumayı ihmal etmiyor. “İçinde Kim Var?” başlıklı retrospektif, İnci Eviner’in akademiden mezun olduktan sonra ürettiği, o dönemin fiziksel ve siyasi şartları nedeniyle gösterilememiş işlerini ve bu yıl gerçekleştirdiği son çalışmalarını da ilk kez görme fırsatı sunuyor.

İNCİ EVİNER KİMDİR?

Çalışmaları dünyanın dört bir yanındaki kişisel sergiler ve grup sergilerinde yer almış olan Eviner İstanbul, Venedik, Tayvan, Selanik, Şangay ve Busan gibi pek çok bienale davet edildi. Sanatçının yapıtları The Drawing Center, The Philadelphia Museum of Art, Thyssen-Bornemisza Art Contemporary, Massachusetts Museum of Contemporary Art, Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris ve Palais des Beaux-Arts, Lille gibi müzelerde sergilendi. 1956 Ankara doğumlu Eviner, İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor.(İstanbul/EVRENSEL)