Asgari ücret, 9 ay 1300 TL
Birkan BULUT
Ankara
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun son toplantısının ardından yeni asgari ücretin 1300 TL olacağı açıklandı. Patronlar hükümetin asgari ücretli başına 110 TL'lik Hazine yardımını yeterli görmeyerek karara şerh koydu. Böylece uzun yıllar sonra işçi değil, patron temsilcileri asgari ücret tespit Komisyonu kararına muhalif kalmış oldu. Öte yandan Ekim ayında yüzde 20'lik vergi dilimine girmesi sebebiyle asgari ücret 1300 TL'nin altına düşecek.
İşçilerin bu konuda düzenleme yapılması talebiyle ilgili ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu, Ağustos ayı sonunda Maliye Bakanı ile konuyu görüşeceğini açıkladı.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun son toplantısında asgari ücretin 2016 yılı Ocak ayından itibaren 1300 TL olmasını kararlaştırdı. Karara hükümet adına Çalışma Bakanı Soylu, işçi kesimi adına Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat imza koyarken, patron temsilcileri karara şerh düştü. Toplantının ardından ilk açıklamayı Bakan Süleyman Soylu yaptı. Asgari ücretin 1300 TL olması nedeniyle ortaya çıkan maliyetin yüzde 40'ını karşılayacaklarını açıklayan Soylu, her asgari ücretli başına 274.95 TL olan ek maliyetin 110 TL'sini Hazine'den karşılayacaklarını dile getirdi. Hazine'den verilecek olan yaklaşık 9 milyar TL'lik yükün mali disiplini ve bütçeyi etkilemeyeceğini düşündüklerini söyleyen Soylu, bu desteğin küçük işletmeleri de kapsayacağını ifade etti.
Asgari ücretin Ekim ayından itibaren yüzde 20'lik vergi dilimine girmesi sebebiyle 1300 TL altına düşmesine ilişkin de açıklama yapan Soylu, vergi artışıyla asgari ücretin 1300 TL altına düşmemesi için Ağustos ayı sonunda Maliye Bakanı ile bir araya gelerek bir çözüm bulacaklarını iddia etti. Bu karara göre tüm yıl için net 1300 TL olacağı vaat edilen asgari ücret, sadece Ekim ayına kadar 1300 TL olacak.
'ASGARİ ÜCRETLİ HALA ALACAKLI'
Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat, komisyon çalışmaları sürecinde TÜİK'in açıkladığı asgari geçim ücretinin 1600 TL olduğunu hatırlattı. Konfederasyon olarak tespit ettikleri tutarın da 1680 TL olduğunu belirten Irgat, “Asgari ücretle çalışanlar, bu artışa rağmen halen alacaklı durumdadır. Sosyal ücret olması gereken tutar, milyonlarca işçinin ailesiyle birlikte geçim ücretidir. İşçinin ailesiyle birlikte rızkından 'zengin vergisi' alınmaya devam etmektedir” dedi. Yüzde 20'lik vergi dilimi nedeniyle ücretlerin düşüşüne bir çözüm üretilmediğine dikkat çeken Irgat, buna ilişkin Ağustos ayında bir düzenleme beklediklerini söyledi.
PATRONLAR KABUL ETMEDİ
TİSK Genel Başkanı Metin Demir ise komisyonun bir aydır işverenlere yüklenecek yükün hafifletilmesi için çalıştığını ancak ortaya çıkan tablonun bekledikleri bir tablo olmadığını söyledi. 2016 yılına iş dünyasının belirsizlikler içinde girdiğini belirten Demir, asgari ücrete yapılacak artışın ihracatı ve ekonomiyi olumsuz etkileyeceğini ifade etti. Demir, bu nedenlerle komisyon kararına muhalefet şerhi koyduklarını dile getirdi.
ASGARİ ÜCRET 9 AY 1300 TL
İşçi sendikalarının tüm uyarılarına rağmen gelir vergisi dilimleri, asgari ücrete yapılacak artış göz önünde bulundurulmaksızın güncellendiği için, 2016 yılında asgari ücretliler Ekim ayında ikinci gelir vergisi dilimine girecek ve net asgari ücret 70 TL düşecek.
Brüt asgari ücret 1647 TL olarak belirlenirken, gelir vergisi matrahı ise 1399.95 TL oldu. Asgari ücretli 2016 yılı Ocak ayından itibaren yüzde 15 gelir vergisi dilimi üzerinden ayda 209.99 TL gelir vergisi ödeyecek. Bekar ve çocuksuz asgari ücretli ayda 123.53 TL asgari geçim indirimi alacağı için bu tutar, gelir vergisinden düşülecek ve asgari ücretlinin 86.46 TL’si her ay devlete gelir vergisi olarak gidecek. 2016 yılının ilk 9 ayında asgari ücretli işçiler, yüzde 15’lik gelir vergisi diliminde olacak.
2015 yılında 12 bin TL olan ikinci gelir vergisi dilimi sınırı, yüzde 5’lik artışla 2016 yılı için 12 bin 600 TL olarak belirlendi. Gelir vergisi dilimi, asgari ücrete yapılan artış oranından çok daha düşük oranda artırıldığı için, 2016 yılında asgari ücretli, Ekim ayında yüzde 20’lik ikinci gelir vergisi dilimine girecek. Ekim ayında asgari ücretli, 1399.95 TL’lik gelir vergisi matrahı üzerinden yüzde 20 oranında, yani 279.99 TL gelir vergisi ödeyecek. Asgari geçim indirimi düşüldüğünde, bekar ve çocuksuz asgari ücretlinin cebinden 156.46 TL Ekim, Kasım ve Aralık aylarında devlete gelir vergisi olarak gidecek.
2016 yılı Ekim ayına kadar asgari ücretlinin eline 1.300.99 TL net asgari ücret geçecek. Ancak Ekim ayında asgari ücretlinin ödeyeceği gelir vergisi 70.04 TL artacağı için asgari ücretlinin eline 1230.95 TL geçecek. Konuyla ilgili bir düzenleme yapılmadığı takdirde net asgari ücret, Ekim ayında 1230.95 TL olacak ve yıl sonuna kadar bu tutarda kalacak.
YILLIK VERGİ YÜKÜ 1247.52 TL
Bekar ve çocuksuz asgari ücretli 2016 yılının ilk 9 ayında toplam 778.14 TL gelir vergisi ödeyecek. Son üç ay ise toplam 469.38 TL gelir vergisi ödeyecek. Böylece 2016 yılında bekar ve çocuksuz asgari ücretlinin cebinden toplam 1.247.52 TL gelir vergisi ödemiş olacak.
GELİR VERGİSİ NASIL HESAPLANIYOR?
Brüt ücretten sigorta primi işçi payı ve işsizlik sigortası primi işçi payı düşüldüğünde gelir vergisi matrahı elde ediliyor. Yılın başından itibaren bu tutarın yüzde 15’i gelir vergisi olarak ödeniyor. Ancak yıl içinde toplam gelir vergisi matrahı, 12 bin 600 TL’ye ulaştığında ikinci gelir vergisi dilimine geçiliyor ve aylık gelir vergisi matrahının yüzde 20’si gelir vergisi olarak ödeniyor. 2016 yılında asgari ücret brüt 1647 TL. Gelir vergisi matrahı, 230.58 TL’lik sigorta primi işçi payı ile 16.47 TL’lik işsizlik sigortası primi işçi payı düşüldüğünde 1399.95 TL olarak çıkıyor.
Bu tutarın yüzde 15’i ise 209.99 TL’ye denk geliyor. 9 aylık gelir vergisi matrahı ise (1.399,95 x 9) 12 bin 600 TL’ye ulaşıyor. Böylece Ekim ayından itibaren asgari ücretli, toplam gelir vergisi matrahı 12 bin 600 TL’yi aştığı için yüzde 20’lik ikinci gelir vergisi dilimine giriyor. Bu durumda 1399.95 TL’lik aylık gelir vergisi matrahının yüzde 20’si gelir vergisi olarak hesaplanıyor ve böylece gelir vergisi 279.99 TL’ye çıkıyor. Gelir vergisindeki 70 TL’lik (279.99 – 209.99) bu artış, doğrudan asgari ücretlinin cebine yansıyor. Böylece asgari ücret Ekim ayından itibaren 1230.99 TL’ye düşüyor.
Asgari Ücret Hesabı (2016 ilk 9 ay)
Brüt Ücret: 1.647,00 TL
Sigorta Primi İşçi Payı: 230,58 TL
İşsizlik Sigortası Primi İşçi Payı: 16.47 TL
Gelir Vergisi Matrahı: 1.399,95 TL
Gelir Vergisi: 209,99 TL (% 15)
Asgari Geçim İndirimi: 123,53 TL (bekar ve çocuksuz)
AGİ Düşüldükten Sonra Gelir Vergisi: 86,46 TL
Damga Vergisi: 12,50 TL
Net Asgari Ücret: 1.300,99 TL
Asgari Ücret Hesabı (2016 Ekim, Kasım, Aralık)
Brüt Ücret: 1.647,00 TL
Sigorta Primi İşçi Payı: 230,58 TL
İşsizlik Sigortası Primi İşçi Payı: 16.47 TL
Gelir Vergisi Matrahı: 1.399,95 TL
Gelir Vergisi: 279,99 TL (% 20)
Asgari Geçim İndirimi: 123,53 TL (bekar ve çocuksuz)
AGİ Düşüldükten Sonra Gelir Vergisi: 156,46 TL
Damga Vergisi: 12,50 TL
Net Asgari Ücret: 1.230,99 TL
AÇLIK SINIRI 1400, YOKSULLUK SINIRI 4500 TL'YE DAYANDI
Türk-İş'in Aralık 2015 ayı araştırması sonucuna göre; dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) bin 385 TL, gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 4 bin 512 TL oldu. Bekâr bir çalışanın aylık yaşama maliyeti ise bin 682 TL olarak hesaplandı.
Türk-İş hesaplamasına göre, sağlıklı ve dengeli beslenebilmek için dört kişilik bir ailenin yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı son bir yılda 153 TL arttı. Ailenin aylık yaşam maliyetindeki artış ise 498 TL olarak gerçekleşti.
4 kişilik bir ailenin açlık sınırının 1400 TL, yoksulluk sınırının ise 4500 TL'ye dayandığı ekonomik koşullarda sendikalar asgari ücretin 1900 TL'ye çıkarılmasını talep ediyor.
AKP, HAZİRAN SEÇİMİ ÖNCESİ 'HANİ KAYNAK' DİYORDU
CHP ve HDP, 7 Haziran seçimleri öncesi asgari ücretin artırılması gerektiğini savunurken AKP ise "Hani kaynak" diye soruyordu. CHP, 1500 TL, HDP ise 1800 TL asgari ücret talep ediyordu. 7 Haziran seçimlerindeki başarısız sonuç sonrası AKP de 1300 TL asgari ücreti vaatleri arasına almıştı. (HABER MERKEZİ)
Evrensel'i Takip Et