Dev binaların arasında kalmış imparatorluk

Yıldız Sarayı’nın Dış Karakol Binası’nda bulunan TMMOB’nin İstanbul Büyükkent Şubesi, bugünlerde İstanbul’u merkez edinmiş bir dünya imparatorluğu olan Bizans’ın bu kentte bıraktığı izleri belgeleyen bir fotoğraf sergisine ev sahipliği yapıyor.
“Fotoğraflarla Bizans’ın Öyküsü ve Sergisi” adı altında tanıtımı yapılan, H. Kemal Çağın’ın hazırladığı fotoğraf sergisi, birçoğu İstanbul’'un “tarihi yarımada” olarak anılan Eminönü ve Fatih ilçelerinin sınırları içerisinde bulunan, günlük hayatın akışı içinde ihmal edilmiş, Bizans İmparatorluğu’nun bu topraklara bıraktığı kültür miraslarını başarılı bir şekilde görüntülemiş. İstanbul’da seneledir yaşayan insanların bile bu kentteki Bizans eserleri olarak sadece Yerebatan Sarnıcı ile Ayasofya ve Kariye müzelerini bilmesi, yüzyıllar boyunca Anadolu ve Balkanlar’a egemen olan, sanat ve bilim alanında modern Avrupa’nın değerlerinin oluşmasını sağlayan bu büyük medeniyetin merkez şehrindeki birçok mimari yapının göz ardı edilip, kaderine terk edilmesine yol açmış. 1453’te İstanbul’un Osmanlılar tarafından fethi sonrasında yeniden ıslah ve imar edilen kentte, Bizans dönemi eserleri de kentin yeni egemenlerine hizmet vermeye devam etmiş, birçok kilise, cami ve dergah olarak yeniden ibadethane olarak hizmet sunarken, kentin Bizans döneminde inşa edilen surları ve sarnıçları da Osmanlı İmparatorluğu tarafından uzun süre kullanılmış.
Kalenderhane Camii (Aya Theoros Kilisesi), Gül Camii (Aya Thedosia Kilisesi), Valens Sarnıcı (Bozdoğan Kemeri), Anemas Zindanları, bugün İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin bahçesinde yer alan imparator lahitleri, Bizans döneminde imparatorun seferden döndükten sonra kente giriş kapısı olarak kullandığı, bugün Fatih-Yedikule’de yer alan Altın Kapı, sergide fotoğrafları ziyaretçilere sunulan eserlerden bazıları. Sergide yer alan fotoğrafların altında eserler hakkında bilgiler verilirken, eserin yapıldığı dönemdeki önemli tarihsel olaylara ve kentin toplumsal yapısına da değinilmiş. Sergilenen fotoğraflar, eserleri sadece bir bütün olarak ele almamış; yapılardaki motifleri, monogramları, simgeleri de gözler önüne sermiş ve fotoğrafların altlarında yer alan yazılar, bu simgelerin ne anlama geldiğini ve önemini ziyaretçilere açıklamış.
28 Temmuz günü açılışı yapılan fotoğraf sergisi, 29 Ağustos Cuma gününe kadar, 9.00-18.00 saatleri arasında Yıldız Sarayı’nın dış karakol binası’nda tarih ve fotoğrafseverlerle buluşmaya devam edecek. “Fotoğraflarla Bizans’ın Öyküsü ve Sergisi”, bu toprakların tarihini ve kültür birikimini, 1071 tarihinden öncesini de merak eden ve öğrenmek isteyenler için bir başlangıç noktası olabilecek nitelikte bir çalışma… (İstanbul/EVRENSEL)
Uğur Halil Karakullukcu