ABD Manas’ın yerine Trabzon’u isteyebilir

Kırgızistan Parlamentosu, dün yapılan genel oylamada ülkedeki ABD askeri hava üssünün kapatılmasına karar verdi. 90 sandalyenin bulunduğu parlamentoda 78 milletvekili ABD üssünün kapatılması yönünde oy kullandı. Parlamentoda oturuma katılan milletvekillerinden 1’i karşı yönde oy kullanırken, ikisi de çekimser kaldı. Başkent Bişkek yakınlarındaki ABD’nin Manas askeri üssü, 2001 yılından bu yana Afganistan işgali için kullanılıyordu.
180 GÜN İÇİNDE BOŞALTILMALI
Kararın ardından ABD’nin askeri üssünde bulunan 1200 asker ve mühimmatın 180 gün içinde boşaltması gerekiyor.
3 Şubat’ta Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’le Moskova’da bir araya gelen Kırgızistan Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev, üssün kapatılmasıyla ilgili açıklamalarda bulunmuştu. Parlamentonun aldığı kararın Rusya’nın Kırgızistan’a sağladığı 2 milyar dolarlık ucuz kredi ile ilgili olduğu iddiaları ise Moskova ve Bişkek tarafından reddediliyor.
Kırgızistan Dışişleri Bakanı Kadırbek Sarbayev, Batı basınında yer alan Pentagon’un Kırgızistan’la üssün geleceği konusunda görüşmelere devam ettiği konusunu da önceki gün yalanlamıştı. Sarbayev, “Bize bu konuda herhangi resmi bir başvuru olmadı. Üsle ilgili ABD ile herhangi bir müzakere süreci devam etmiyor” demişti. Kırgız bakan, üssün kapatılmasının ABD ile ilişkileri etkilemeyeceği iddiasını da yinelemişti.
Oylama öncesi Kırgızistan Dışişleri Bakanı Kadırbek Sarbayev, ABD’nin askeri üssünün kapatılması için milletvekillerinin “evet” oyu kullanmasını istedi. Bakan Sarıbayev, 2001 yılında yapılan 8 yıllık anlaşmaya göre askeri üssün görevini tamamladığını kaydetti.
ÜS NEDEN KAPATILDI?
Parlamentoda konu üzerine konuşan Komünist Parti lideri İshak Masaliyev, Afganistan’da söz konusu dönemde uyuşturucu kaçakçılığının arttığını kaydederek, ABD askerlerinin bu bölgelere faydadan ziyade zarar verdiğini belirtti.
Oturumda söz alan milletvekilleri, sözleşmenin sona erdirilmesi için başka nedenler de sıraladılar. 2 yıl önce hava üssünde ABD askeri tarafından Aleksandır İvanov isimli Kırgız vatandaşının vurularak öldürüldüğü hatırlatıldı. Buna ek olarak ABD askerleri tarafından, 2002 yılında yine ABD askerilerinin iki Kırgız vatandaşını öldürdüğü dile getirildi. Ayrıca ABD askeri uçağının sivil bir Kırgız uçağına pist park halindeyken çarptığı hatırlatıldı. Öte yandan, Rusya’nın Ria Novosti Haber Ajansı, üssün kapatılması yönünde oy kullanan Sosyal Demokrat Parti’nin Parlamento Grup Başkanı Baktıbek Beşimov’un, ABD üssünün Kırgızistan’ın ulusal çıkarlarını ve imajını zedelediğini söylediğini duyurdu. (DIŞ HABERLER)

---

YENİ ABD ÜSSÜ TRABZON’DA MI KURULACAK?
Kırgızistan’ın, Manas üssünü kapatma kararı almasının ardından ABD, Orta Asya’da üs kuracak yeni bir yer aramaya başladı. ABD Merkez Kuvvetler Komutanı General Petraeus, bu kapsamda Orta Asya turuna çıkarken Rus strateji uzmanlarına göre ABD; Tacikistan ve Özbekistan gibi ülkelerde şansını deneyecek. ABD’nin bu ülkelerde uygun bir üs bulamaması halinde, Trabzon’da bir üs isteyebileceği iddia edildi.
ABD, 2001 yılında Irak’ı işgali sırasında da Trabzon’da üs istemiş ancak bu isteği gerçekleşmemişti. Yeni ABD Başkanı Barack Obama’nın “Bundan böyle önceliğimiz Afganistan olacak” şeklindeki açıklamalarının ardından Başbakan Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’le yaptığı telefon görüşmesinde “Türkiye’nin bölgedeki stratejik rolüne” vurgu yapması bu iddiayı güçlendiriyor.

---

MANAS’IN ÖNEMİ NEYDİ
2001 yılından bu yana Afganistan işgalinde kullanılan Manas üssü, operasyon bölgesine 1.5 saatlik mesafede olması nedeni ile stratejik önem taşıyor. 1200 ABD askeri üste görev yaparken, yeni ABD yönetiminin Afganistan’a ek asker gönderme kararında da üssün büyük önem taşıyacağı kaydediliyor. Washington, Kırgızistan’ın kararında Rusya’nın etkili olduğuna inanıyor. Üsle ilgili anlaşmanın iptalinin ardından başta Türkiye olmak üzere Hollanda, Kanada, Yeni Zelanda, Danimarka, İspanya, Fransa, Avustralya, Güney Kore, İtalya ve Norveç’in de üsle ilgili anlaşmaları iptal edilecek.