Bu dünyadan bir yorgun savaşçı geçti

Yönetmen Halit Refiğ, safra kanalı tümörü tedavisi sürereken 75 yaşında hayata veda etti. Yorgun Savaşçı’dan Gurbet Kuşları’na birçok önemli filme imza atmış olan Refiğ, ‘70’lerde geliştirdiği ulusal sinema akımını, son yıllarda da ulusalcı bir çizgide savunmaya devam ediyordu. Refiğ’in cenazesi yarın öğlen Teşvikiye Camii’nden kaldırılıp Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilecek.
Genellikle 12 Eylül döneminde yapılan Yorgun Savaşçı filminin; bir zamanlar TRT’ye yaptığı, bugün ikinci versiyonunun yayınlandığı unutulmaz Aşkı Memnu dizisinin; Gurbet Kuşları, Karılar Koğuşu ve Teyzem filmlerinin yönetmeni olarak bilinen Halit Refiğ, aslında sayısız filme imza attı. Türkiye’nin en çalışkan birkaç yönetmeni arasında yer alsa da, o sadece bir yönetmen değil aynı zamanda sinema üzerine fikirler üretmiş bir düşün adamıydı.
HAYATI VE ULUSAL SİNEMA KAVGASI
Halit Refiğ, 1934’te İzmir’de dünyaya geldi. İlk ve ortaöğrenimini Şişli Terakki Lisesi’nde tamamladı, Robert Kolej Mühendislik Bölümü’nde okudu. Okul bittikten sonra askerliğini yedek subay olarak Kore’de yapan Refiğ, bu sırada amatörce 8 mm filmler çekti. 1956’da, Nijat Özön ile birlikte yayınladıkları “Sinema” ve “Kim” isimli dergilerde, “Yeni Sabah” ve “Akşam” gazetelerinde sinema eleştirileri yazdı. Atıf Yılmaz’ın “Yaşamak Hakkımdır” isimli filminin asistanlığını yaparak sinema alanındaki ilk çalışmasını gerçekleştirdi. 1960’ta ilk filmi olan “Yasak Aşk”ı çeken Refiğ, 1963’te “Şehirdeki Yabancı”, 1964’te “Gurbet Kuşları”, “Haremde Dört Kadın”, “Bir Türk’e Gönül Verdim” filmlerine imza attı ve bu filmlerle Moskova, Yeni Delhi ve Sorrento Film Festivallerinde çeşitli ödüller kazandı. Refiğ, 1964 yılında “Gurbet Kuşları” ile Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “En İyi Yönetmen” ödülü’nü aldı.
1974’te Türkiye’de ilk defa İDGSA Film Arşivi tarafından başlatılan eğitim çalışmalarına katıldı ve Sinema Kursları’nda öğretmen olarak görev aldı. 1975’ten itibaren İDGSA Sinema-TV Enstitüsü’nde Öğretim Görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1997 yılında Mimar Sinan Üniversitesi’nden “Onursal Profesörlük” unvanı aldı. 300’ü aşkın makele yazdı ve “Ulusal Sinema Kavgası” adlı bir kitabı bulunuyor.
Halit Refiğ, Metin Erksan’ın da dahil olduğu ulusal sinema akımının kurucularındandır. Ulusal sinema, esasen yönetmenin yakın arkadaşı da olan Kemal Tahir’in doğu-batı, gelenek ve modern gibi kavramlar hakkındaki fikirlerinden esinlenir. (KÜLTÜR SERVİSİ)