Fabrika tuvaletinde turnike dönemi

Fabrikada tuvaletlere gidiş birkaç dakikayla sınırlanmış. Tuvaletlere turnike koyan patron, her işçinin günde sadece 6 dakika tuvalete gitmesine izin veriyor. 6 dakikayı gecen olursa geçtiği dakika karşılığında ücretinden kesiliyor. Giderek yaygınlaşan bu uygulama, Çınar Giyim Sanayii’nde de (ÇGS) hayata geçirildi.
İGS, Jakamen DEGELL, Laytözer gibi firmalara iş yapan ÇGS Tekstil Fabrikası’nda yaşananlar, işçileri canından bezdirmiş durumda. ÇGS’de hiçbir yasal izin uygulanmıyor. Yıllık izin hakları kullanılmayan ÇGS’de, işçilere resmi tatillerde izin hepten hayal.
Yılbaşı tatili, kurban bayramı, şeker bayramı izinlerini kullanamayan işçiler, yılbaşı günü kullandıkları izin için telafi çalışmasına tabi tutuluyor.
Tatil günleri çalışmaları karşılığında ücretlerinde hiçbir değişiklik olmuyor, normal mesai ücreti alıyorlar.
“İki yıldır çalışıyoruz, hiçbir resmi tatil kullanamadık. Kullanmadığımız gibi tatil günleri çalışmamız normal gün sayıldı. Yılbaşı tatili yaptık, onun da yerine telefi çalışma yaptırdılar. Bir hafta önceden hafta sonu çalıştırdılar bizi. Kurban bayramlarında yarım gün izin oldu ama tam gün mesaimizden kesildi” sözleriyle öfkesini dillendiren bir işçi, erzak yardımı da yapılmadığını belirtiyor.
İşçiler ayrıca şu bilgileri verdi: Servisler yetersiz ve tıka basa dolu. Ayakta yolculuk yapan yolcu sayısı oldukça fazla. Ağırlıklı kadın işçilerin çalıştığı fabrikada ola ki mazeret izni kullanırsanız, iki gün maaşınız birden kesilir. Hastalanırsanız doktor raporu alsanız da sonuç değişmez. Doğum izni uygulanması yok...
ÇAYLAR İŞÇİDEN
Fabrikada çay molası var, var ama çay yok. Evet, çay molasında işçiler çaylarını kendileri getiriyor. Çay molalarında sadece sıcak su alabildiklerini belirten işçiler, yanlarında getirdikleri süzme çaylar ve şekerle kendilerine çay demlemek zorunda kalıyor.
Çay molasına ilişkin olarak işçiler şunları anlatıyor: “Önceden su ısıtıcısı kullanıyorduk. Şimdi bize sıcak su veriyorlar, biz de yanımızda getirdiğimiz sallama çay ve şekerle çayımızı hazırlıyoruz. Bugüne kadar hiç çay vermediler.”
Fabrika kantinin fiyatları da oldukça pahalı. Önceleri bu kantinden alışveriş yapmayıp fabrika dışında alışverişi tercih eden işçilerin bu eylemi de, dışarıdan alışveriş yapılmasının yasaklanmasıyla son bulmuş.
TUVALET 6 DAKİKA
Akıllara zarar uygulamalar bununla da sınırlı değil. 2 yıl fabrikada çalışan işçilerden biri, olup bitenlere şu örneği de ekledi: “Tuvaletlerde turnike uygulanıyor. Turnikelerin başında bir de kamere var. Günlük 6 dakika gidebiliyoruz. Fazla gittiğimiz dakikalar 3 ile çarpılıp maaşımızdan kesiliyor. Ben geçen ay fazla gitmiştim ve 30 TL maaşımdan kesildi.”
Tuvaletlerin turnikeli olduğu fabrikada “Yaşananları saymakla bitiremeyiz” diyen işçiler, SSK primlerinin de asgari ücret üzerinden ödendiğini belirtiler. İşyerinde bordro verilmediğini belirten işçiler, maaşlarını zarf içinde aldıklarını ve maaşlarından yapılan kesintilerin de zarfın içerisine yazıldığını anlattılar.
Günde 700 adet üretim kotası olan fabrikayla ilgili yaşananları değerlendiren bir başka işçi ise “Ben 4.5 aydır mesai parası alamıyorum. Şimdi adet sayısı kondu, tamamlayana kadar çalışmak zorundayız, bitirmeden çıkamayız” dedi. (İstanbul/EVRENSEL)
Sinan Ceviz