Ruhunu satan insanoğlu ‘Faust’ buralarda!

‘Şimdiden bağladım onu! Terket bakalım aklı ve bilimi...
İnsanın o en büyük gücünü...Onun büyüklük hastalığını,
Göz kamaştıran, sihirli ve sahte eserlerle büyüterek,
Ben, yalancı ruh, elime geçireceğim onu...’
Alman Edebiyatçı Johann Wolfgang von Goethe’nin (1749-1832) en çok beğenilen eseri olan ve dünya literatürünün köşe taşlarından biri olarak kabul edilen ‘Faust’ İstanbul’da.
Oyunu Türkçeye çeviren ve oynayan Haydar Zorlu. Oyunun geçtiğimiz haftalarda İstanbul’da gerçekleşen galasına eş zamanlı olarak Almanya’nın Ruhr bölgesinde bulunan Oberhausen Şehir Tiyatrosunda da sahnelemeye başladı.
EVRENSEL BİR TRAJEDYA
Tek kişilik dramatik oyunda Haydar Zorlu, Faust, Mephisto ve Gretchen karakterlerinin yanı sıra dört karakteri daha canlandırıyor. Ve her bir karakterden bir diğerine geçişleri kitap okurken bir sayfadan diğerine geçmek kadar yumuşak yapıyor. Zorlu’nun masalsı bir hikayenin masalcı bir anlatıcısı olduğunu da söylemeden geçemeyeceğiz. Tanrısal, insani ve şeytani anlatımları barındıran oyunda Zorlu’nun, vücut dilini kullanımı da oldukça başarılı bir oyunculukla karşı karşıya olduğumuzu düşündürdü bize ki tek kişilik bir oyunda o fiziksel performans hiç eksilmedi. Çok az dekorun yer aldığı sahne de kah yerde süründü kah sahnenin tepesinden baktı kah eğildi kah büküldü... Siyah renkle kaplı sahneye ortasında bulunan kırmızı bir koltuk ve siyah panodan ibaret dekorun yanı sıra ışık oyunları da etkileyici bir hava katmış. Kostümleri de siyah olan oyuncunun içinden doğan ‘Faust’, izleyenleri 80 dakikalık bir tiyatro serüveninin içine sürükleyebildi.
Oyuna gitmeden önce ilk düşündüğümüz Faust’un derin ve karmaşık içeriği dolayısıyla tek kişilik bir oyunda bize nasıl yansıyacağıydı. Ancak beklediğimizden çok daha sade, açık bir dili olan oyunun kavranması da kolaydı. Faust’un zengin felsefi içeriğini de berrak bir yaklaşımla izledik. Goethe’den önce birçok yazar tarafından defalarca işlenmiş bir konu olan Faust, daha önce de usta bir İngiliz yazarı olan Christopher Marlowe (1564-1593) tarafından Doktor Faustus adıyla işlenmiş. Ancak aynı konudan hareket etmelerine karşın iki oyunun olay örgüsü çok farklı biçimde gelişip sonuçlanıyor. Marlowe, Faust’u şeytanla girdiği anlaşmayı kaybeden biri olarak ele almış. Oysa Goethe, Faust karakterini Şeytan Mefistofeles’e yenilmeyen bir insan olarak incelemiş. Goethe, Faust’unda evrensel bir insan tragedyası yaratırken, insan zaaflarına karşı gelişebilen bilinci ve aklı da anlatmış.
ŞEYTANLA PAZARLIK YAPAN ADAM
Gelelim Faust öyküsünün konusuna... Dünyanın derinliklerinde neler olduğunu kavrayıp, sonsuz bilgiye ulaşma amacında olan Doktor Faust, sonunda Mephisto’yla anlaşır. Ve anlaşmayı kanıyla imzalayarak ruhunu Mephisto’ya, yani şeytana satar. Şeytan bunun karşılığında Faust’u bilgi hastalığından kurtarıp, bir cadının hazırladığı iksirle gençleşmesini sağlar. Artık genç ve yakışıklı bir adam olan Faust, Gretchen adında güzel bir kızla karşılaşıp ona aşık olur. Bu güzel kızın Faust’un tutkusundan kurtulmasının yolu yoktur artık. Gerisini merak edenlere Faust’un aralık ayının son 2 haftası ve ocak ayının ilk haftası İstanbul’da oynamaya devam edeceği haberini verelim. Hangi salonda oynayacağı ve kesin tarihleri hakkında henüz net bir bilgi yok. Onu da sizlerin takip becerinize bırakalım. Göremeyenlerse en azından şiir gibi yazan Faust’u okuyabilir.
(İstanbul/EVRENSEL)

---

HAYDAR ZORLU KİMDİR?
1967’de Bingöl’ün Mikail köyünde dünyaya gelen Haydar Zorlu, New York, Paris, Madrid, Barcelona ve Köln Bob McAndrew Studiosu’nda sinema oyunculuğu eğitimi aldı. Pek çok Alman yapımı film ve televizyon dizisinde rol alan Zorlu’nun görev aldığı tiyatrolar arasında Oberhausen Şehir Tiyatrosu, Köln Arkadaş Tiyatrosu, Wupper Tiyatros, Kölner Künstler Tiyatrosu, Christallerie Wadgassen ve Freies Werkstat Theater Kön bulunuyor. 1979’da ailesiyle birlikte Köln’e yerleşen başarılı sanatçının Köln Üniversitesi Felsefe Fakültesinde Germanistik, İspanyolca, siyasal bilimler ve pedagoji eğitimi bulunuyor.

Ayşen Güven