2012'nin ücretleri şimdiden eridi

Eylül sonunda elektriğe yüzde 10, doğalgaza yüzde 15 dolayında yapılan zamlar... Ekim içinde sigara-içkiye bindirilen ÖTV artışları... ÖTV artışlarının anında fiyatlara bindirilmesi... Dolar kurunun 1,90 TL’yi zorlaması... Benzeri birçok etken ekim ayı enflasyonunun yüksek çıkacağını ortaya koymuştu. Aynı etkenlerin yıllık enflasyonu da yükselteceği herkesin malumuydu.

Ama hükümet 2012 yılı programını açıklarken bu gerçeği dikkate almadı. Programda asgari ücrete ilk altı ay için sadece yüzde 3 oranında artış yapılacağı bildirildi. Emekyi maaşları, memur maaşları üç aşağı 5 yukarı aynı olacaktı programa göre...

Şimdi açıklanan enflasyon oranı... Yine açıklanan vergi ve harç oranlarındaki değerleme artışı bu hükümetin programında yer alan rakamları çok daha tartışmalı hale getirdi. Enflasyon yüksek. Hükümet de bu yüksekliğe göre vergi ve harç oranlarını yeniden belirlemiş: Yüzde 10,26... Aynı hükümet maaş ve ücretleri vergi ve harç artışının yarısı kadar değerliyor. Bu durum, açıkça emekçilerin 2012 yılında bu yıla göre daha da yoksullaşacağının ilanı.

RAKAMIN ANLATTIĞI

Enflasyon oranı emekçileri bu yıl aldıkları zammı değil, gelecek yıl alacakları zammı dahi götürdüğü görülüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ekim ayında, Tüketici Fiyatları Endeksi’ni yüzde yüzde 12,58 olarak açıkları. Bu oran yüzde 4+4 alan memurun, geçen yıl ücreti 25 lira dahi artmayan asgari ücretlinin yaşadığı kaybu bu yılla sınırlı tutmadığının, gelecek yılın zammını da şimdiden alıp götürdüğünün resmidir.

Tüketici Fiyatları Endeksi’nin (TÜFE) aylık olarak yüzde 3,27 oranında açıklanırken, Üretici Fiyatları Endeksi’nin (ÜFE) ise yüzde 1,60 arttığı bildirildi.

Özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, çekirdek enflasyon yerine açıklanan TÜFE göstergeleri, Ekim’de aylık bazda mevsimlik ürünler hariç yüzde 2.25, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 2.74 arttı.

YOKSULLUK ARTTI

Enflasyonu artıran kalemlere bakıldığında yoksulluğun artığı rahatlıkla söylenebilir. Çünkü en çok artış yoksul hanelerin tükettiği, giyim, gıda ve enerjide yaşanmış. Ekim ayında endekste yer alan gruplardan giyim ve ayakkabı da yüzde 7.99 artmış. Üstelik sigara zammıyla tütün grubunun liderliği emekçilerin yükünü artıran diğer etken oldu. TÜFE’de ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 14.11 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bu kalemde sigaraya yapılan zamlar etkili oldu. Ayrıca zam şampiyonları mutfaktaki yangını artırdı. Ekim ayının zam şampiyonu yüzde 40.32 artışla kabak oldu. Onu yüzde 39.40’la salatalık, yüzde 28.20’le sivri biber, yüzde 27.74’le erkek kazağı, yüzde 25.63’le patlıcan takip etti. Sigaraya yapılan zamların etkisiyle Tekel 2001’in fiyatı yüzde 16.49 arttı. (EKONOMİ SERVİSİ)

VERGİ VE HARÇLARA YÜZDE 10 ZAM

Vergi artışlarında esas alınacak yeniden değerleme oranı 2012’de yüzde 10.26 olarak uygulanacak. Yeni yılda çeşitli vergiler, harçlar ve cezalar bu oranda artacak. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından bugün açıklanan Ekim ayı enflasyon verileri çerçevesinde vergilerin artışında kullanılacak yeniden değerleme oranı 2012 yılında yüzde 10.26 olacak.Söz konusu oran 2011’de yüzde 7.7, 2010’da yüzde 2.2, 2009’da yüzde 12, 2008’de yüzde 7.2, 2007’de yüzde 7.8, 2006’da yüzde 8.16, 2005’te yüzde 11.6, 2004’te 28.5 ve 2003’te yüzde 59 olmuştu.

Yeniden değerleme oranı doğrultusunda, çevre temizlik vergisi dışında kalan taşıt vergileri, harçlar, damga vergisi, cezalar ve değerli kağıtlar ile defter tutma hadleri yüzde 10.26 oranında artırılacak. Bu durumda araçlar için uygulanan motorlu taşıtlar vergisinden, emlak vergisine tabi değerlere ve pasaportlara kadar birçok mal ve hizmette, belirlenen oranda vergi artışı olacak. Çevre temizlik vergisi ise yeniden değerleme oranının yarısı kadar ve yüzde 5.13 oranında artırılacak. Bakanlar Kurulu’nun yeniden değerleme oranını yarısına kadar artırmaya yetkisi bulunuyor.

ÖTV İNDİRİMİ MEMURDAN ÇIKACAK

Tütün ürünlerindeki ÖTV zammının 2012 sonuna kadar yüzde 69’dan yüzde 65’e çekilmesinde memura gelecek yıl verilecek zammın etkili olduğu ortaya çıktı.

Maliye Bakanlığı’ndan edinildiği söylenen ve ajanslara düşen bilgilere göre tütün ve tütün mamullerine yapılan zam geri alınmasa idi enflasyon üzerindeki etkisi yüzde 1,8 puan olacaktı. Zaman gazetesinin haberine göre bu da memurlara verilecek zamda hükümetin elini zayıflatacaktı. Zammın bir kısmının geri alınması ile birlikte enflasyon üzerindeki etki 0,9 puanla sınırlı kaldı. Bu da hem 2011 hem de 2012 enflasyon hedeflerinin daha da artmasının önüne geçti.

Böylece yaklaşık 2,5 milyon memurun maaş artışı için sendikalarla pazarlık masasına oturacak Maliye’nin eli güçlenmiş oldu. Maliye bürokratlarının hesaplamasına göre memura verilecek ilave bir puan zammın bütçeye maliyeti 800 milyon lirayı buluyor. Bu da sigaradaki ÖTV artışının getireceğinden daha fazla bütçeye maliyet yüklüyor!

Tütün ve tütün mamullerinin TÜFE içerisindeki payı yüzde 5,6. Merkez Bankası’nın enflasyon hesaplamasında bu kalemdeki artış 0,3 puan olarak öngörülüyordu. Ancak son yapılan zamla birlikte bu etki 1,8 puan olarak hesaplandı. Zammın bir kısmının geri alınmasıyla birlikte hem yıl sonu hem de gelecek yılın enflasyonu üzerindeki tütün ve tütün mamullerinin etkisi 0,9 puanla sınırlı kaldı. Bu oranla emurlar baskı alınacak.